Gãy xương cổ chân là một chấn thương xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như tai nạn hoặc bị vấp ngã với lực vặn khớp cổ chân quá lớn, gây sưng đau và hạn chế khả năng di chuyển. Do đó, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp tùy theo mức độ tổn thương để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCK II Mai Anh Kha - Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Gãy xương cổ chân, nứt xương cổ chân là gì?
Ba xương chính tạo thành cổ chân là xương chày, xương mác và xương sên. Các cấu trúc cụ thể của xương chày và xương mác đã tạo nên mắt cá chân trong, mắt cá chân sau và mắt cá chân ngoài.
Xương cổ chân có hai khớp liên quan chặt chẽ là khớp cổ chân và khớp bất động sợi.
- Nơi xương chày, xương mác và xương sên gặp nhau chính là khớp cổ chân.
- Các dây chằng nối giữa xương mác và xương chày giúp khớp cổ chân ổn định là khớp bất động sợi.
Tình trạng một hoặc nhiều xương ở vùng cổ chân bị tổn thương được gọi là nứt, gãy xương cổ chân. Một số dạng nứt, gãy cổ chân bao gồm:
- Gãy phạm khớp (đường gãy thông vào khớp).
- Gãy không phạm khớp (đường gãy không thông vào khớp).
- Từ một hoặc nhiều vết gãy xương cổ chân có thể bị nứt, gãy.
Mắt cá trong, sau của xương chày và mắt cá ngoài của xương mác là những vị trí thường xảy ra tình trạng nứt, gãy xương ở mọi lứa tuổi. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có thể kể đến như bị vấp ngã với lực vặn khớp cổ chân quá lớn, tai nạn sinh hoạt hoặc tai nạn giao thông…
Số lượng xương bị gãy càng nhiều thì sự ổn định của cổ chân càng giảm. Đồng thời, một vị trí tổn thương ở vùng cổ chân cũng thường kéo theo tổn thương tại một vị trí khác, ví dụ như gãy xương thường đi kèm với đứt dây chằng.
Nứt, gãy xương cổ chân nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời sẽ gây ảnh hưởng lớn đến quá trình di chuyển, sinh hoạt.
2. Một số dấu hiệu xương cổ chân bị gãy.
Vùng cổ chân bị tổn thương thường xuất hiện các dấu hiệu như:
- Sưng, đau nhức, bầm tím.
- Người bệnh còn gặp khó khăn trong việc di chuyển do cổ chân bị hạn chế vận động, thậm chí là không thể di chuyển.
- Trong một số trường hợp nghiêm trọng, trình trạng biến dạng vùng cổ chân có thể xảy ra.
Để chẩn đoán và định hướng điều trị bên cạnh thăm khám lâm sàng, bác sĩ thường chỉ định các kỹ thuật hình ảnh như chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT-scan) và chụp cộng hưởng từ (MRI)....Trong đó, nhờ chi phí thấp và dễ thực hiện nên chụp X-quang trở thành phương pháp phổ biến nhất được nhiều người sử dụng.
Nhờ chụp X-quang, bác sĩ sẽ xác định được số lượng xương bị gãy, gãy như thế nào và có bao nhiêu mảnh xương gãy, từ đó đưa ra phương pháp điều trị thích hợp. Trong trường hợp đánh giá tổn thương mắt cá chân, đặc biệt là gãy xương kiểu phạm khớp, chụp cắt lớp vi tính sẽ mang lại hiệu quả. Còn khi cần đánh giá tổn thương xương và mô mềm như dây chằng thì chụp cộng hưởng từ lại là phương pháp thường được chỉ định.
3. Điều trị nứt, gãy xương cổ chân như thế nào?
Bác sĩ sẽ dùng các phương pháp điều trị không cần phẫu thuật như bó bột hoặc nẹp cố định chân nếu tình trạng nứt xương cổ chân, gãy xương cổ chân không phức tạp, xương gãy vẫn nằm đúng vị trí hoặc di lệch không đáng kể.
Trong một thời gian nhất định, người bệnh thường được yêu cầu bất động cổ chân hoặc hạn chế vận động. Sau đó, người bệnh tái khám theo lịch hẹn và bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang để đánh giá kiểm tra sự liền xương.
Phẫu thuật hở nắn chỉnh kết hợp xương để đặt lại mảnh gãy, giúp liền xương đúng trục thường được chỉ định khi gãy xương phức tạp gây mất vững cổ chân.
Để hỗ trợ quá trình điều trị, bác sĩ sẽ kê đơn các thuốc giảm đau, chống viêm trong thời gian ngắn hạn. Tùy theo vết gãy, các mảnh xương có thể được cố định bằng cách dùng nẹp vít và các vis xốp, đinh kirchner và chỉ thép hoặc cố định ngoài với điều trị ngoại khoa.
Paracetamol và các thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID) như Diclofenac, Meloxicam, Celecoxib là những loại thuốc thường được sử dụng.
4. Gãy xương cổ chân bao lâu thì lành?
Nhiều yếu tố như tình trạng cụ thể của vết thương, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân sẽ quyết định thời gian lành của xương cổ chân. Những người có sức đề kháng yếu, mắc các bệnh mạn tính, bị loãng xương,... sẽ hồi phục chậm hơn.
Trắc nghiệm: Sự khác biệt thực sự giữa nam và nữ
Đàn ông và phụ nữ vừa có điểm tương đồng, nhưng cũng không ít những điều khác biệt. Sự khác biệt đó giúp cả hai giới đảm nhận phù hợp vai trò riêng của mình, cũng như thu hút lẫn nhau… Hãy cùng khám phá qua bài trắc nghiệm sau để thông hiểu và đồng cảm cho nhau hơn.
Bài dịch từ: webmd.com
Người bệnh cần tăng cường chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là canxi để hỗ trợ quá trình điều trị và rút ngắn thời gian hồi phục. Nhằm thúc đẩy nhanh quá trình lành xương, bác sĩ thường chỉ định bổ sung thêm canxi đường uống dạng viên. Bên cạnh đó, các dưỡng chất khác như protein, vitamin, khoáng chất cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục.
Các bài tập vật lý trị liệu phù hợp sẽ được bác sĩ chỉ định khi tình trạng nứt, gãy xương cổ chân của bệnh nhân cải thiện vào thời điểm phù hợp để khả năng vận động được phục hồi nhanh chóng.
Trên đây là tất cả các thông tin về tình trạng gãy xương cổ chân. Những người bị gãy xương cổ chân nên nghỉ ngơi thường xuyên, kết hợp với chế độ sinh hoạt điều độ và tập vật lý trị liệu khi xương đã lành thay vì đi lại nhiều để phòng tránh các biến chứng có thể xảy ra.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
