Bé có gặp nguy hiểm nếu tiêm thừa mũi vắc-xin bại liệt không?

Vắc-xin bại liệt là vắc-xin phòng ngừa bệnh bại liệt, đây là bệnh do virus bại liệt (gồm type 1, 2 và 3) gây ra cho trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Bệnh bại liệt để lại di chứng nặng nề, gây liệt toàn thân hoặc thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Vắc-xin bại liệt hiện có những loại sau:

• Vắc-xin bại liệt OPV (dạng uống): Đây là loại vắc-xin có chứa virus bại liệt sống và đã được làm suy yếu hay còn gọi là vắc-xin sống giảm độc lực. Vắc-xin được đưa vào cơ thể theo đường uống và tạo miễn dịch phòng bệnh.
• Vắc-xin bại liệt IPV (dạng tiêm): Đây là loại vắc-xin có chứa virus bại liệt đã chết hay còn gọi là vắc-xin bất hoạt. Vắc-xin được đưa vào cơ thể theo đường tiêm và tạo miễn dịch phòng bệnh.
• Vắc-xin bại liệt phối hợp (dạng tiêm): Có 4 loại vắc-xin bại liệt phối hợp, đó là vắc-xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) và Infanrix Hexa (Bỉ) ngừa 6 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, Hib và bại liệt; vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) ngừa 5 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, Hib và bại liệt; vắc-xin 4 trong 1 Tetraxim (Pháp) ngừa 4 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván và bại liệt.

Chủng ngừa vắc-xin bại liệt là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, giúp làm giảm nguy cơ biến chứng và tử vong cho trẻ em dưới 5 tuổi.

Tùy vào loại vắc-xin chủng ngừa sẽ có liều lượng và thời điểm khác nhau, cụ thể như sau:

• Vắc-xin bại liệt OPV (dạng uống): Loại vắc-xin này nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng, với tổng số liều cần uống là 3 liều, khi trẻ được 2 - 3 - 4 tháng tuổi. Sau đó, khi trẻ được 5 tháng tuổi thì tiêm ngừa với vắc-xin IPV.
• Các loại vắc-xin bại liệt 5 trong 1 Pentaxim (Pháp), 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) và Infanrix Hexa (Bỉ): Tổng số liều cần tiêm là 4 liều khi trẻ được 2 - 3 - 4 tháng tuổi. Sau đó, khi trẻ được 16 - 18 tháng tuổi thì tiêm nhắc lại mũi 4.
• Vắc-xin bại liệt 4 trong 1 Tetraxim (Pháp): Tổng số liều cần tiêm là 4 liều, khi trẻ được 2 - 3 - 4 tháng tuổi (hoặc cũng có thể 2 - 4 - 6 tháng tuổi). Sau đó, sang năm thứ 2 thì tiêm nhắc lại mũi 4.

Phụ huynh có thể lựa chọn cho trẻ chủng ngừa bệnh bại liệt bằng đường uống hoặc tiêm, theo chương trình tiêm chủng mở rộng hoặc tiêm dịch vụ, tuy nhiên cần lưu ý đảm bảo chủng ngừa đầy đủ và theo đúng lịch để trẻ được phòng bệnh.

Trong một số tình huống khan hiếm hoặc ngừng sử dụng các loại vắc-xin, nhiều phụ huynh lo lắng việc tiêm thừa vắc-xin bại liệt có ảnh hưởng gì đến trẻ không, có gây ra bất cứ nguy hiểm nào đối với sức khỏe của trẻ không?

Trả lời cho câu hỏi này, các bác sĩ và chuyên gia đã khẳng định việc tiêm thừa vắc-xin bại liệt là hoàn toàn không gây ra bất kỳ nguy hiểm nào cho trẻ, bởi tác dụng của vắc-xin là kích thích cơ thể trẻ sản xuất kháng thể để phòng bệnh, chứ không phải gây bệnh. Trên thế giới cũng sử dụng nhiều phác đồ phòng bệnh bại liệt khác nhau, có thể kết hợp uống - tiêm, tiêm - uống hoặc uống hoặc tiêm riêng.

Nếu muốn tiêm thừa vắc-xin bại liệt để tăng khả năng đáp ứng miễn dịch thì thực tế đây là điều không cần thiết. Trẻ chỉ cần được chủng ngừa đầy đủ và đúng lịch là có thể tạo miễn dịch hiệu quả để phòng bệnh.

Sau khi chủng ngừa bằng vắc-xin bại liệt trẻ có thể gặp một số tác dụng phụ như sốt nhẹ, đau, sưng ở vị trí tiêm, quấy khóc nhiều. Theo các chuyên gia tiêm chủng, đây hoàn toàn là những triệu chứng bình thường khi có tác nhân lạ xâm nhập cơ thể. Những phản ứng này có thể xảy ra hoặc không với mức độ khác nhau tùy vào cơ địa của trẻ.

Trường hợp trẻ sốt cao từ 38.5 độ trở lên, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ.

Một số thông tin phụ huynh cần lưu ý trước khi cho con chủng ngừa với vắc-xin bại liệt:

• Vắc-xin không được dùng trong những trường hợp sau: Trẻ từng bị sốc hoặc có những phản ứng mức độ nặng trong lần chủng ngừa trước đó; trẻ bị suy giảm miễn dịch.
• Hoãn tiêm vắc-xin trong những trường hợp như: Trẻ bị suy giảm chức năng của một số cơ quan hoặc mắc bệnh lý nhiễm trùng, bệnh cấp tính; trẻ có thân nhiệt cao (≥ 38°C) hoặc thấp (≤ 35,5°C); trẻ đang hoặc mới điều trị bằng corticoid liều cao; trẻ sử dụng globulin miễn dịch trong khoảng 3 tháng; trẻ điều trị bệnh bằng phương pháp xạ trị, hóa trị trong khoảng 14 ngày; trẻ bị tim bẩm sinh hoặc tim mãn tính.
• Sau khi chủng ngừa vắc-xin bại liệt cần theo dõi toàn trạng của trẻ để kịp thời phát hiện các bất thường nếu có về thân nhiệt, nhịp thở, tình trạng phát ban trên da, ăn ngủ, quấy khóc, biểu hiện tại vị trí tiêm, ...
• Chăm sóc trẻ sau chủng ngừa cần lưu ý không đụng vào chỗ tiêm của trẻ khi bồng bế, có thể tăng cường cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa, nước.
• Một số dấu hiệu nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến tính mạng cần được đưa cấp cứu và xử trí gấp như trẻ bị sốc phản vệ, khó thở, ngưng thở, co giật, sốt cao, sốc nhiễm độc, tím tái, ...

Tiêm thừa vắc-xin bại liệt là hoàn toàn không gây nguy hiểm cho trẻ. Để chủng ngừa bằng vắc-xin đạt hiệu quả cao nhất, phụ huynh chỉ cần lưu ý cho con tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, như vậy sẽ giúp trẻ tạo kháng thể miễn dịch phòng bệnh tối đa.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang có đầy đủ các loại vắc-xin bại liệt, đáp ứng nhu cầu tiêm chủng của nhiều đối tượng. Theo đó, khi thực hiện tiêm chủng tại Vinmec, trẻ sẽ được hưởng một số quyền lợi như sau:

• Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.

Những năm tháng đầu đời, sức đề kháng và khả năng miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện nên rất dễ mắc phải các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm tới tính mạng: tiêu chảy, thuỷ đậu, viêm não, ho gà, sởi,...Vì vậy, cha mẹ hãy lên lịch tiêm chủng trọn gói cho bé tại Vinmec để trẻ được phát triển khỏe mạnh và toàn diện nhất.

Để đăng ký tiêm phòng cho trẻ, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp đến Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đặt hẹn trên website.