Hiểu về kết quả giải phẫu bệnh tân sản nội biểu mô (PIN) và ung thư biểu mô nội ống của tuyến tiền liệt

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Khánh - Bác sĩ Giải phẫu bệnh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Khi tuyến tiền liệt sinh thiết, mẫu bệnh phẩm được nghiên cứu dưới kính hiển vi bởi một bác sĩ giải phẫu bệnh. Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ gửi cho bác sĩ của bạn kết quả chẩn đoán. Thông tin trong kết quả giải phẫu bệnh sẽ giúp bác sĩ đưa ra các kế hoạch chăm sóc phù hợp. Các câu hỏi và các câu trả lời dưới đây có thể giúp bạn hiểu được ngôn ngữ y khoa mà bạn thường thấy trong kết quả giải phẫu bệnh sinh thiết tuyến tiền liệt của mình

Loại sinh thiết tuyến tiền liệt phổ biến nhất là sinh thiết lõi. Đối với thủ thuật này, bác sĩ sẽ đưa một cây kim mỏng, rỗng vào tuyến tiền liệt. Khi kim được rút ra, sẽ lấy một mảnh mô tuyến tiền liệt hình trụ được gọi là “lõi”. Điều này thường được lặp lại vài lần để lấy các mẫu mô ở các vùng khác nhau của tuyến tiền liệt.

Kết quả giải phẫu bệnh của bạn sẽ liệt kê mỗi một “lõi” theo số (hoặc chữ cái) bởi bác sĩ giải phẫu bệnh, với mỗi một lõi (mẫu sinh thiết) có một chẩn đoán riêng. Nếu có ung thư hoặc bất thường gì khác được tìm thấy, nó thường không nằm trong tất cả các lõi, vì vậy bạn chẩn xem chẩn đoán ở tất cả các lõi để biết điều gì đang xảy ra đối với bạn.

Trong bệnh này, có những biến đổi mà tế bào bất thường phát triển không giống như các tế bào ở các phần khác của tuyến tiền liệt. Dựa vào thành phần tế bào bất thường mà chúng được chia thành:

• Tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ thấp (PIN độ thấp): Thành phần tế bào tuyến tiền liệt có hình ảnh gần như bình thường
• Tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao (PIN độ cao): Thành phần tế bào có hình ảnh bất thường hơn

Tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt bắt đầu xuất hiện trong tuyến tiền liệt ở một số nam giới ở độ tuổi 20. Gần một nửa nam giới có tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt khi đến độ tuổi 50. Tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao được xem như là một tổn thương tiền ung thư của tuyến tiền liệt vì nó có thể tiến triển thành ung thư tuyến tiền liệt theo thời gian. Nhìn chung không nên báo cáo tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ thấp trên sinh thiết vì nó không có ý nghĩa gì.

Nếu tôi có tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao, điều đó có nghĩa là nó sẽ tiến triển thành ung thư tuyến tiền liệt phải không? Không. Hầu hết các trường hợp tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao sẽ không tiến triển thành ung thư trong một vài năm tới. Tuy nhiên, nguy cơ mắc ung thư sau này cao hơn nếu có tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao ở nhiều lõi sinh thiết.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết của tôi chỉ có tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao, mà không có ung thư? Điều này có nghĩa là không có ung thư trên mẫu sinh thiết. Trong hầu hết các trường hợp thì sinh thiết lại cũng sẽ không có ung thư. Tôi có cần phải sinh thiết lại tuyến tiền liệt sau một năm hoặc sau một vài năm sau khi được chẩn đoán là tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao hay không?

Trong hầu hết các trường hợp thì cơ hội tìm thấy ung thư là thấp, vì vậy sinh thiết lại sớm sau chẩn đoán tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt là không hữu ích. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có nguy cơ cao, ví dự như những nam giới có nhiều lõi sinh thiết chứa tân sản nội biểu mô tuyến tiền liệt độ cao. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về vấn đề này.

Ung thư biểu mô nội ống của tuyến tiền liệt là một tổn thương ác tính được đặc trưng bởi sự tăng sinh các tế bào ác tính còn giới hạn trong lòng ống. Nó thường xuất hiện bên cạnh các tổn thương ung thư tuyến tiền liệt độ cao.

Điều này có nghĩa là gì nếu có ung thư biểu mô nội ống ngoài ung thư tuyến tiền liệt độ cao trên sinh thiết của tôi? Trong trường hợp này thì ung thư biểu mô nội ống là không có ý nghĩa và sẽ không làm thay đổi kết hoặc điều trị hay tiên lượng của bạn.

Điều này có nghĩa là gì nếu có ung thư nội ống trên sinh thiết của tôi mà không có ung thư tuyến tiền liệt? Trong trường hợp này, một số bác sĩ sẽ khuyên bạn điều trị, ví dụ như phẫu thuật hoặc xạ trị, vì ung thư biểu mô nội ống thường liên quan với ung thư tuyến liệt độ cao. Một số bác sĩ khác có thể lựa chọn làm sinh thiết lại để cố gắng tìm ung thư độ cao trước khi bắt đầu điều trị. Chẩn đoán ung thư biểu mô nội ống là khó cho bác sĩ giải phẫu bệnh, vì vậy bạn có thể cân nhắc tham khảo ý kiến thứ hai cho trường hợp này. Bạn nên thảo luận lựa chọn điều trị với bác sĩ của mình nếu sinh thiết của bạn có ung thư biểu mô nội ống mà không có ung thư tuyến tiền thông thường.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết của tôi có viêm cấp tính (viêm tuyến tiền liệt cấp tính) hoặc viêm mạn tính (viêm tuyến tiền liệt mạn tính)? Hầu hết các trường hợp viêm tuyến tiền liệt được báo cáo trên sinh thiết không phải do nhiễm trùng và không cần phải điều trị. Trong một số trường hợp, viêm làm tăng PSA, nhưng không liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết đề cập đến teo, bệnh tuyến hoặc quá sản u tuyến không điển hình? Tất cả những thuật ngữ này để chỉ những tổn thương mà bác sĩ giải phẫu bệnh thấy dưới kính hiển vi là lành tính (không phải ung thư), nhưng đôi khi chúng có thể trông giống ung thư khi quan sát dưới kính hiển vi.

Quá sản u tuyến không điển hình (đôi khi còn được gọi là bệnh tuyến) là một bệnh lành tính khác mà đôi khi có thể có trên sinh thiết tuyến tiền liệt.

Túi tinh là các tuyến nằm ngay sau tuyến tiền liệt. Đôi khi một phần của túi tinh cũng được lấy ra trong quá trình sinh thiết. Đây không phải là một vấn đề đáng lo lắng.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết đề cập đến các xét nghiệm đặc biệt ví dụ như cytokeratin trọng lượng phân tử cao, CK903, CH5/6, P63, P40, AMACR, 34BE12, PIN4 cocktail, hoặc ERG? Đây là những xét nghiệm đặc biệt mà đôi khi bác sĩ giải phẫu bệnh sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Không phải tất cả bệnh nhân đều cần phải làm các xét nghiệm này, vì vật kết quả sinh thiết của bạn có đề cập đến các xét nghiệm này hay không thì cũng không ảnh hưởng đến độ chính xác trong chẩn đoán của bạn.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Nguồn: Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ