Các liệu pháp can thiệp kiểm soát cơn đau do ung thư

Một trong những điều chúng ta thường quên khi điều trị ung thư là nỗi đau mà bệnh nhân ung thư phải trải qua. Vấn đề kiểm soát cơn đau do ung thư đang dần được quan tâm hơn. Những liệu pháp điều trị nào có thể giúp giảm bớt các cơn đau ở bệnh nhân ung thư?

Đau do ung thư là những cơn đau kéo dài khiến thể xác và tinh thần của người bệnh bị ảnh hưởng một cách nặng nề. Mỗi loại ung thư sẽ gây ra những triệu chứng khác nhau, nhưng nhìn chung ở giai đoạn cuối các tế bào ung thư phát triển quá mức và di căn tới các cơ quan khác của cơ thể. Do đó người bệnh thường phải chịu đựng những cơn đau liên tục hành hạ do khối u lớn chèn ép, từ đó dễ làm tâm lý người bệnh suy sụp. Những bệnh nhân ung thư đa phần được phát hiện ở giai đoạn muộn nên quá trình chữa trị gặp nhiều khó khăn, hiệu quả thường không tối ưu.

Đau do ung thư có thể là đau thụ thể hay đau thần kinh. Một số nguyên nhân thường dẫn đến các cơn đau như sau:

• Đau do chính khối u gây ra.
• Đau do khối u di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể
• Đau do khối u phát triển quá lớn và chèn ép dây thần kinh hoặc tủy sống.
• Đau do các thủ thuật xét nghiệm có xâm lấn như chọc dò tủy sống, sinh thiết, chọc hút/sinh thiết tủy.
• Đau do điều trị ung thư: do hóa trị, xạ trị, phẫu thuật gây nên.

Ở một số bệnh nhân những cơn đau sẽ chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bệnh nhân sẽ gặp phải những cơn đau quá mức một cách đột ngột.

• Chẩn đoán chính xác loại ung thư nguyên phát của người bệnh.
• Xác định đúng giai đoạn của bệnh.
• Tiếp nhận những lời mô tả, than phiền về những cơn đau của bệnh nhân.
• Ghi nhận các triệu chứng và đánh giá mức độ đau một cách chính xác.
• Lựa chọn phương pháp điều trị đau phù hợp với bệnh nhân.
• Song song với việc điều trị đau phải kết hợp điều trị những rối loạn khác nếu có.
• Kết hợp nhiều phương pháp để điều trị đau cho bệnh nhân ung thư.
• Luôn chú ý kết hợp liệu pháp tâm lý trong điều trị đau do ung thư.

Hiện nay với các kỹ thuật mới chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được những cơn đau do ung thư gây ra, giúp bệnh nhân có thể sống một cách thoải mái hơn, gia đình cũng cảm thấy an ủi, nhẹ nhõm hơn.

3.1. Liệu pháp can thiệp bằng điều trị nội khoa

• Sử dụng các thuốc kháng viêm giảm đau thông thường như paracetamol ở những bệnh nhân ung thư đau nhẹ.
• Sử dụng thuốc giảm đau dạng opioid yếu như cocain, các thuốc opioid dạng uống hoặc tiêm như morphin, Dilaudid.
• Sử dụng các thuốc phối hợp an thần, gây ngủ, thuốc chống trầm cảm....

Sử dụng thuốc giảm đau tùy theo mức độ đau:

• Thuốc chống đau không có opioid, có hoặc không kết hợp với thuốc chống viêm không đặc hiệu, có hoặc không kết hợp với thuốc hỗ trợ đồng giảm đau.
• Thuốc giảm đau chứa opioid dạng yếu, opioid yếu dạng phối hợp, có thể kết hợp với thuốc chống viêm không đặc hiệu, thuốc hỗ trợ có tác dụng đồng giảm đau.
• Thuốc giảm đau dạng opioid đường uống hoặc tiêm, có thể kết hợp với thuốc chống viêm không đặc hiệu.

3.2. Can thiệp bằng phương pháp phẫu thuật

Trong một số trường hợp đau do ung thư bệnh nhân cần được phẫu thuật tạm thời dẫn lưu, chỉnh hình, cắt bỏ một phần khối u. Phẫu thuật cắt bỏ đường thần kinh dẫn truyền đau nếu xác định được vị trí.

3.3. Xạ trị chiếu ngoài là một liệu pháp kiểm soát đau do ung thư

Đây là liệu pháp điều trị đau do ung thư xương nguyên phát hoặc di căn khá hiệu quả ở những bệnh nhân ung thư di căn xương ít ổ.

3.4. Sử dụng thuốc phóng xạ trong kiểm soát đau do ung thư di căn xương:

Đây liệu pháp xạ trị chuyển hóa bằng đồng vị phóng xạ nguồn hở sử dụng được cho cả các bệnh nhân ung thư di căn xương nhiều ổ.

Thuốc phóng xạ chỉ được chỉ định khi bệnh nhân có chẩn đoán xác định là ung thư di căn xương.

3.5. Chăm sóc giảm ghẹ

Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp giúp giảm các triệu chứng đau do ung thư hoặc do các liệu trình điều trị ung thư gây ra, có tác động tích cực giúp nâng cao chất lượng sống trong những năm tháng cuối đời của bệnh nhân. Đây là sự kết hợp nhiều biện pháp bao gồm điều trị giảm đau do ung thư cũng như giải quyết những vấn đề tâm lý và thực thể khác mà bệnh nhân và gia đình đang phải gánh chịu.