SOND Sengstaken-Blakemore là gì?

Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Công Hòa - Bác sĩ Hồi sức tích cực - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

SOND Sengstaken-Blakemore là dụng cụ cấp cứu chảy máu giãn tĩnh mạch thực quản đã được mô tả sớm nhất từ những năm 1930. Vậy SOND Sengstaken-Blakemore có cấu tạo như thế nào và những ai được chỉ định sử dụng?

SOND Sengstaken-Blakemore là dụng cụ cấp cứu chảy máu giãn tĩnh mạch thực quản đã được mô tả sớm nhất từ những năm 1930. Bên cạnh đó, chúng cũng là sonde dạ dày thực quản có hai quả bóng chèn được phát triển bởi Sengstaken và Blakemore vào năm 1950 đã trải qua nhiều năm, nhưng tương đối ít thay đổi cho đến ngày hiện tại.

2.1. SOND Sengstaken-Blakemore có vai trò như thế nào?

Hiện nay, sự ra đời của nội soi đã làm giảm việc sử dụng Sonde Blakemore nhưng việc sử dụng các thiết bị này vẫn có vai trò quan trọng, nhất là ở bệnh viện tuyến huyện, nơi không có nội soi, hoặc trong trường hợp chảy máu ồ ạt mà chưa thể nội soi ngay lập tức được.

2.2. SOND Sengstaken-Blakemore được chỉ định khi nào?

SOND Sengstaken-Blakemore được chỉ định khi người bệnh chảy máu ồ ạt, do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản không có nội soi, hoặc chưa thể đưa đi nội soi, chưa thể mời nội soi.

Bên cạnh đó, SOND Sengstaken-Blakemore được chỉ định khi bệnh nhân không đáp ứng với nội soi cầm máu và co mạch. hoặc do các nguyên nhân khác của UGI Bleedingpeptic loét, Mallory-Weis u ác tính. Tạm thời đang chờ TIPS (transjugular trong gan portacaval shunting).

2.3. SOND Sengstaken-Blakemore có chống chỉ định không?

SOND Sengstaken-Blakemore chống chỉ định với những trường hợp:

• Chảy máu tĩnh mạch thực quản đã ngừng, hoặc chảy tốc độ chậm.
• Có phẫu thuật thực quản gần đây ở thực quản.
• Có tiền sử hẹp thực quản.

Các bước tiến hành đặt SOND Sengstaken-Blakemore như sau:

• Nếu chảy máu nhiều cần đặt nội khí quản
• Gây tê cục bộ để lỗ mũi, họng
• Nằm ngửa với 45 độ.
• Uớc tính chiều dài Xác định chiều dài: cánh mũi, dái tai (T), hõm ức + 10 cm
• Kiểm tra rò rỉ của bóng.
• Bôi trơn bóng và sond
• Nếu đặt qua miệng cần soi thanh quản để vào thực quản
• Xác định vị trí sond tốt Xquang (bóng dạ dày nằm ở vị trí dạ dày)
• Bơm bóng dạ dày sử dụng khí 50ml đến 250 -300ml cho SBT hoặc 450-500ml cho Minnesota ống. Dùng chai dịch để kéo quả bóng tránh trôi vào đáy dạ dày với lực kéo và dây ròng rọc hệ thống với túi 500ml chất lỏng
• Áp lực bóng thực quản thường 30-45 mmHg

Sau khi đặt SOND Sengstaken-Blakemore cần theo dõi bệnh nhân như sau:

Mỗi 30p bơm rửa dạ dày xem còn chảy không. Trong trường hợp còn thì bơm bóng DD đủ 250ml. Sau đó vẫn chảy bơm thêm bóng TQ 70 ml

Ngày đầu, mỗi 6h xả hết hơi trong bóng thực quản 30ml nhưng vẫn giữ ống thông tại chỗ. Nếu chảy máu lại bơm bóng thực quản như lúc đầu. Nếu không chảy máu: thêm 24h mà không chảy thì xả bóng dạ dày, rút ống thông. Nếu qua ngày 2: mỗi 4h xả bóng thực quản 30ml

Một số biến chứng có thể xảy ra khi đặt SOND Sengstaken-Blakemore như sau:

• Xuất huyết.
• Đau đớn hay khó chịu (kiểm tra vị trí, cung cấp an thần và giảm đau)
• Trào ngực phổi: (Có thể đặt nội khí quản cho bệnh nhân và vị trí đầu bệnh nhân 30-45 độ)
• Hoại tử, thủng thực quản (đảm bảo cả hai quả bóng xì hơi hoàn toàn trước khi đặt, tránh áp lực cao ở bóng thực quản, và đảm bảo bóng dạ dày đúng vị trí trong quá trình bơm)
• Tắc nghẽn đường thở cấp tính do đặt vào dạ dày.
• Rối loạn nhịp tim

SOND Sengstaken-Blakemore là dụng cụ cấp cứu chảy máu giãn tĩnh mạch thực quản đã được mô tả và sử dụng. Ngày nay với sự phát triển của y học hiện đại thì dụng cụ này đã ít sử dụng hơn. Tuy nhiên trong một số trường hợp chúng vẫn có thể được chỉ định sử dụng.