Chỉ định và ưu điểm của nội soi phế quản ống mềm

Bài viết bởi Bác sĩ nội trú, Thạc sĩ Trần Đức Tuấn - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nội soi phế quản ống mềm là một thủ thuật giúp bác sĩ có thể quan sát kỹ đường hô hấp, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý về phổi. Đồng thời, kỹ thuật này cũng được sử dụng trong việc điều trị một số bệnh lý về phổi.

1.1 Nội soi phế quản là gì?

Nội soi phế quản là kỹ thuật nội soi giúp bác sĩ quan sát được bên trong đường hô hấp thông qua ống nội soi. Ống nội soi sẽ được đưa vào đường hô hấp qua đường miệng, mũi hoặc lỗ mở khí quản. Ống nội soi có dạng ống nhỏ, một đầu được gắn với camera và đèn trợ sáng, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát bên trong đường hô hấp. Đầu còn lại của ống nội soi có gắn tay nắm điều khiển.

Nội soi phế quản đang được ứng dụng ngày càng rộng rãi để chẩn đoán các bệnh lý liên quan tới đường hô hấp. Trong quá trình thực hiện nội soi, người bệnh thường được gây mê hoặc gây tê nên ít có cảm giác đau, khó chịu.

Kỹ thuật nội soi phế quản có 2 loại là nội soi ống cứng và nội soi ống mềm.

1.2 Nội soi phế quản ống mềm là gì?

Đây là phương pháp nội soi phế quản sử dụng một ống dò nhỏ, mềm hơn so với loại ống cứng, thích hợp với những trường hợp cần chẩn đoán các bệnh lý đường hô hấp. Ống mềm được trang bị đèn trợ sáng và camera, có thể luồn sâu vào phế quản, dễ dàng tiếp cận vị trí cần chẩn đoán và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái, thời gian thực hiện nội soi nhanh hơn so với nội soi ống cứng.

Thủ thuật nội soi phế quản ống mềm cũng cho phép bác sĩ có thể lấy các mẫu mô, dịch hoặc tế bào của phổi. Ngoài ra, thủ thuật này cũng được sử dụng trong điều trị một số bệnh lý ở phổi. Thời gian tiến hành kỹ thuật chỉ khoảng 15 phút. Vì vậy, kỹ thuật này đang được sử dụng rộng rãi trong nội soi chẩn đoán bệnh lý hô hấp.

Kết quả nội soi phế quản bình thường nếu đường thở lớn dẫn tới phổi và các phế quản trong phổi đều bình thường, không có dịch tiết đặc hoặc tăng trưởng lạ. Kết quả bất thường nếu có vật thể, dịch tiết đặc hoặc các tăng trưởng làm chặn đường thở, mẫu mô thu được cho thấy có nhiễm trùng hoặc bệnh phổi như bệnh lao hoặc ung thư phổi.

Bệnh nhân thường được chỉ định thực hiện nội soi phế quản bằng ống mềm sau khi được bác sĩ thăm khám, phát hiện một số dấu hiệu bất thường của đường hô hấp. Chỉ định của kỹ thuật là:

• Đánh giá các bệnh lý ác tính: Chẩn đoán ung thư khí phế quản, xác định giai đoạn ung thư phế quản, theo dõi sau điều trị ung thư phế quản, đánh giá bệnh nhân có tổn thương ác tính ở vùng đầu - cổ, đánh giá trong trường hợp người bệnh có ung thư thực quản;
• Đánh giá khối trung thất;
• Đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn: Viêm phổi tái phát hoặc ít cải thiện, mủ màng phổi, áp xe phổi, nhiễm trùng ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch;
• Chỉ định khác: Đánh giá bệnh phổi kẽ, xẹp phổi, u phổi, ho ra máu, ho kéo dài không rõ nguyên nhân, chấn thương ngực, hít phải dị vật, tràn dịch màng phổi không rõ nguyên nhân, đánh giá bệnh nhân sau phẫu thuật phổi, xác định vị trí đặt ống nội khí quản, đánh giá tổn thương sau mở khí quản hoặc đặt nội khí quản, hẹp khí quản, nghi rò khí quản - thực quản hoặc khí phế quản - màng phổi, khàn tiếng do liệt dây thanh, tràn khí màng phổi kéo dài,...

Kỹ thuật này chống chỉ định cho một số trường hợp sau:

• Bệnh nhân có rối loạn về đông máu;
• Bệnh nhân bị rối loạn tim mạch: Bị rối loạn nhịp tim nặng, nhồi máu cơ tim, suy tim nặng, tăng huyết áp nhiều nhưng không kiểm soát được, xuất hiện cơn đau thắt ngực gần đây hoặc cơn đau thắt ngực không ổn định;
• Bệnh nhân bị suy hô hấp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nhóm D hoặc đang trong đợt cấp nặng, giãn phế nang nhiều kén khí lớn dễ vỡ, hen phế quản chưa được kiểm soát, tràn khí màng phổi chưa được dẫn lưu, có tiền sử tràn khí màng phổi trong vòng 1 tháng;
• Người bệnh không hợp tác thực hiện thủ thuật.

Nội soi phế quản ống mềm có những ưu điểm như:

• Giúp bác sĩ dễ dàng quan sát đường hô hấp để chẩn đoán các bệnh lý trong cây phế quản, từ khí quản tới các phế quản nhỏ;
• Bác sĩ có thể lấy bệnh phẩm ra ngoài thành phế quản, ở nhu mô phổi hoặc tiếp cận tới các tổn thương gần rìa phổi;
• Thời gian thực hiện kỹ thuật chỉ mất 5 - 10 phút;
• Ống mềm nội soi được trang bị camera có màn hình độ phân giải cao, màu sắc trung thực và hệ thống đèn trợ sáng hiện đại, giúp bác sĩ có thể can thiệp dễ dàng cả ở những vị trí khó tiếp cận nhất của đường thở;
• Cho phép bác sĩ quan sát, điều trị các tổn thương mà không gây đau đớn, khó chịu cho bệnh nhân;
• An toàn và ít gây nguy hiểm cho bệnh nhân.

Nội soi phế quản ống mềm là một phương pháp chẩn đoán và can thiệp các bệnh lý về hô hấp được đánh giá là có độ chính xác cao, thực hiện nhanh chóng. Khi được chỉ định thực hiện kỹ thuật này, người bệnh cần tuyệt đối phối hợp với hướng dẫn của bác sĩ để thu được kết quả chính xác, giảm nguy cơ biến chứng.