Căng phồng phổi quá mức - nhận biết và điều trị

Căng phồng phổi quá mức được hiểu là hiện tượng tăng thể tích phổi một cách bất thường. Tình trạng căng phồng phổi quá mức cần được can thiệp sớm để tránh những ảnh hưởng xấu, đe dọa tính mạng người bệnh.

1. Căng phồng phổi quá mức là gì?

Thông thường, phổi sẽ thực hiện chức năng hô hấp bằng việc căng phồng và thu nhỏ, tương ứng với hoạt động hít vào và thở ra.

Hiện tượng căng phồng phổi quá mức diễn ra khi người bệnh bắt đầu hít vào, trước khi kết thúc quá trình thở ra. Điều này dẫn tới một lượng khí bị giữ lại trong phổi. Lượng khí này cứ tăng dần sau mỗi chu trình hít vào thở ra.

Nói cách khác, căng phồng phổi quá mức là hiện tượng tăng bất thường dung dịch cặn chức năng. Căng phồng phổi quá mức gây giảm chức năng hô hấp, rối loạn vận động lồng ngực, tăng tiêu thụ oxy, tăng nguy cơ làm tăng CO2 trong máu, dẫn đến khó thở. Hiện tượng này càng nặng hơn khi bệnh nhân gắng sức.

Căng phồng phổi quá mức sẽ dẫn đến việc căng giãn phế nang quá mức, dẫn đến các rối loạn sinh lý thông khí, tưới máu tại phổi, thậm chí là các biến đổi trong lồng ngực.

u nang phế quản — Căng phồng phổi kéo theo nhiều biến đổi trong lồng ngực

2. Phân loại căng phồng phổi quá mức

Căng phồng phổi quá mức được chia làm 2 loại gồm: Căng phồng phổi quá mức tĩnh và căng phồng phổi quá mức động. Người bệnh có thể xuất hiện từng hiện tượng này hoặc xuất hiện cùng 1 lúc.

2.1 Căng phồng phổi quá mức tĩnh

Ở người bình thường luôn có sự cân bằng giữa lực co hồi chun của phổi và thành ngực. Lực co hồi chun của phổi sẽ giảm theo tuổi nên sẽ gây tăng thể tích khi dư trong phổi ở cuối thì thở ra.

Lực co hồi chun của người bệnh mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có khí phế thũng chỉ giảm còn xuống mức 0, đây là hiện tượng căng phồng phổi quá mức tĩnh. Hiện tượng này diễn ra khá thường xuyên và ngày càng tăng dần mức độ nghiêm trọng.

2.2 Căng phồng phổi quá mức động

Bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính sẽ có tình trạng phế nang chậm làm trống, gia tăng nhịp thở khi gắng sức. Người bệnh càng gắng sức thì thể tích cuối kỳ càng thở ra. Hiện tượng này có thể điều chỉnh được thông qua một số loại thuốc giãn phế quản.

Thở nông khó thở — Người bệnh có thể xuất hiện cả hai hiện tượng cùng lúc

3. Căng phồng phổi quá mức nguy hiểm như thế nào?

3.1 Ảnh hưởng trên thể tích phổi

Việc làm trống phế nang diễn ra chậm đã khiến thể tích cặn chức năng FRC tăng, khí cặn RV tăng, tổng dung lượng phổi và tỉ lệ RV/TLC cũng tăng theo. Bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính thở nhanh nông sẽ khiến tình trạng căng phồng phổi quá mức diễn ra nghiêm trọng hơn. Việc tăng FRC sẽ khiến thể thích hít vào giảm, cản trở đáp ứng lưu thông khí của cơ thể.

3.2 Giảm khả năng gắng sức

Căng phồng phổi quá mức làm giảm khả năng vận động, giảm hiệu quả của các bài tập gắng sức. Giảm lượng máu và oxygen cung cấp cho các bộ phận trong cơ thể.

3.3 Ảnh hưởng trên hệ tim mạch

Căng phồng phổi quá mức gây giảm kích thước các buồng tim, thậm chí gây ra các vấn đề liên quan đến tăng áp động mạch phổi.

4. Căng phồng phổi quá mức có những triệu chứng gì?

Khó thở là triệu chứng đặc trưng của hiện tượng căng phồng phổi quá mức. Mức độ khó thở tăng dần lên khi gắng sức. Khó thở kèm ho khan, ho có đờm.

Sốt ho đau họng — Khó thở kèm ho khan là đặc trưng của hiện tượng căng phồng phổi quá mức

5. Điều trị căng phồng phổi quá mức

5.1 Nguyên tắc điều trị

Cải thiện khả năng gắng sức
Giảm căng phồng phổi quá mức động
Giảm thể tích vùng phổi chứa nhiều khí
Giảm công hô hấp.

5.2 Điều trị căng phồng phổi quá mức bằng thuốc

Thuốc giãn phế quản có thể giúp cải thiện tình trạng căng phồng phổi quá mức tĩnh và căng phồng phổi quá mức động, giảm khó thở, tăng khả năng gắng sức, cải thiện IC.

Một số loại thuốc giãn phế quản thường dùng như: indacaterol, tiotropium, glycopyrronium... Liều lượng, cách sử dụng, cách kết hợp các loại thuốc giãn phế quản cần được sự tư vấn, cho phép của bác sĩ điều trị.

5.3 Điều trị căng phồng phổi quá mức không dùng thuốc

Oxygen giúp giảm công hô hấp.
Phục hồi chức năng hô hấp đa thành phần, kết hợp thuốc giãn phế quản
Phẫu thuật cắt giảm thể tích phổi, cải thiện hô hấp
Phẫu thuật nội soi giảm thể tích phổi.

Khi có các triệu chứng khó thở, đặc biệt là các bệnh nhân có nguy cơ cao mắc căng phồng phổi quá mức, bệnh nhân nên đến bệnh viện để các bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và can thiệp kịp thời.

Mọi thắc mắc cần được bác sĩ chuyên khoa giải đáp cũng như quý khách hàng có nhu cầu khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY.

XEM THÊM

XEM THÊM:

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.