Sau sinh 6 tháng: Cơ thể người mẹ phục hồi thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, Bs.Trịnh Thị Thanh Huyền - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Sau sinh 6 tháng, cơ thể người mẹ gần như hồi phục hoàn toàn. Lúc này bạn có thể bắt đầu các hoạt động thể dục cũng như hoạt động tình dục. Nhưng bạn hãy cân nhắc một số kế hoạch trước những dự định tiếp theo để đảm bảo cơ thể có thể thích nghi tốt nhất.

Trong vài tháng đầu sau sinh, bạn có thể sẽ nhận thấy một số điều kỳ lạ xảy ra ở mái tóc, ví dụ như hiện tượng rụng tóc sau sinh. Bạn có thể cảm nhận tóc bắt đầu mỏng đi, thậm chí bắt đầu rụng với số lượng nhiều. Điều này có vẻ kỳ lạ, nhưng nó hoàn toàn bình thường. Quá trình mang thai khiến tóc bạn dày dặn và nhiều hơn, khi các hormone này giảm dần, cơ thể sẽ tự nhiên rụng đi lượng tóc dư thừa.

Sau khi sinh, nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng són tiểu ở một mức độ nào đó. Nó có thể tự rỉ nước không thường xuyên (thường là hắt hơi, la hét, cười hoặc rặn) đến phải "đi tiểu" thường xuyên hơn. Điều này là do sự căng giãn bình thường và yếu đi của khung xương chậu. Cơ sàn trong khi mang thai và sinh nở. Ngoài ra, bị rạch hoặc rách tầng sinh môn trong khi sinh (đặc biệt là rách tầng sinh môn độ 3 và 4) có thể gây ra tình trạng són tiểu và són phân. Bài tập Kegel có thể giúp tăng cường các cơ này và giúp bạn lấy lại được sự kiểm soát, đồng thời giúp hồi phục tử cung sau sinh.

Nếu các vấn đề về kiểm soát bàng quang vẫn tiếp diễn (hoặc để được trợ giúp về cách thực hiện Kegel chính xác), bạn hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ. Họ có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ vật lý trị liệu sàn chậu. Những chuyên gia này cũng có thể giúp điều trị chứng diastasis recti (tình trạng giãn hoàn toàn bình thường của gân linea alba và điều đó giúp giữ các cơ bụng lại với nhau). Từ trung bình đến nghiêm trọng, thoái hóa cơ bụng có thể làm suy yếu sức mạnh nội lực và tạo ra một hõm (hoặc rãnh) xung quanh vùng rốn.

Không kiểm soát phân (khó kiểm soát nhu động ruột hoặc khí) cũng có thể là một thách thức người mẹ gặp phải sau sinh. Nếu bạn cảm thấy phân bị rò rỉ hoặc khó đi vệ sinh kịp thời, bạn hãy tìm sự trợ giúp của bác sĩ.

Nếu bạn không cho con bú, thời điểm bạn có kỳ kinh nguyệt đầu tiên sau sinh có thể xuất hiện từ 6 đến 12 tuần đầu tiên sau sinh. Hầu hết phụ nữ cho con bú sẽ thấy rằng chu kỳ kinh nguyệt sau sinh của họ bị chậm lại, đôi khi kéo dài hàng tháng. Hiện tượng này sẽ xảy ra khác nhau ở mỗi phụ nữ, nhưng nếu bạn đang cho con bú mẹ hoàn toàn (không bổ sung và cho ăn theo nhu cầu) thì điều này là không chắc bạn sẽ có kinh trở lại trước khi trẻ bắt đầu chế độ ăn bổ sung hoặc việc bú mẹ giảm đi.

Trước khi tiếp tục quan hệ tình dục, ngay cả khi bạn không có kinh thì bạn hãy thảo luận về các lựa chọn kiểm soát sinh sản với chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Bạn hãy nhớ rằng việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ hay cho con bú thường không bảo vệ bạn khỏi việc mang thai ngoài ý muốn và bạn có thể mang thai mà chưa có kinh trở lại.

Mặc dù hầu hết phụ nữ đều có thể hoạt động tình dục sau 6 tuần, nhưng không phải ai cũng cảm thấy sẵn sàng thực hiện điều này vào thời điểm đó. Điều này là hoàn toàn bình thường, bởi sau tất cả quá trình hoạt động tình dục, bạn có thể kiệt sức, hoặc có thể nói chung là bạn không cảm thấy ổn với "tâm trạng" của mình. Bạn hãy dành thời gian và tập trung vào các cách khác để kết nối với đối tác cho đến khi bạn sẵn sàng cho quan hệ tình dục. Nếu cảm giác khó chịu ở âm đạo vẫn kéo dài vào thời điểm này thì bạn cần trao đổi những mối quan tâm của bạn với chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Nếu bạn là một người thích tập thể dục trước khi có con, bạn có thể muốn quay trở lại thói quen cũ của mình. Nhưng ngay cả khi bạn đã sẵn sàng để tập thể dục, hãy nhớ thực hiện mọi thứ hoàn toàn chậm lại. Bạn hãy suy nghĩ về việc bạn sẽ trở lại tập thể dục sau sinh như thế nào. Nếu bạn mới bắt đầu tập thể dục lần đầu tiên, chẳng hạn như yoga nhẹ nhàng, bơi lội hoặc đi bộ, hãy từ từ xây dựng các bài tập cường độ cao hơn. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn tập quá sức trong vài tháng đầu có thể dẫn đến chấn thương.

Cách phục hồi sau sinh ổn định nhất là tập thể dục. Tập thể dục là rất quan trọng trong giai đoạn này, cho cả sức khỏe tinh thần và thể chất. Bạn có thể thực hiện các bài tập tăng cường cơ bụng một cách nghiêm túc, điều này sẽ giúp giảm bớt một số cơn đau lưng.

Nếu bạn đang trong giai đoạn làm mẹ và em bé đang ngủ nhiều hơn thì trạng thái tinh thần của bạn có thể tích cực hơn trong khoảng thời gian này. Một lần nữa, bất kỳ cảm giác kéo dài nào liên quan đến trầm cảm sau sinh (PPD) thì bạn cần sớm nhận được sự tư vấn từ bác sĩ.

Không có sự thống nhất rõ ràng giữa các chuyên gia về thời điểm phục hồi chức năng sau sinh khi quá trình này của bạn thực sự hoàn tất. Vậy sau sinh bao lâu hồi phục? Nhiều người đặt tiêu chuẩn hồi phục sau sinh phải đạt khoảng một năm đầy đủ trở lên, nhưng điều này xảy ra sẽ khác nhau ở mỗi phụ nữ. Ngoài ra, trong khi nhiều phụ nữ cảm thấy sẵn sàng (và thụ thai thành công) chuẩn bị một em bé khác trước một năm sau khi sinh thì một số bác sĩ khuyên bạn nên đợi ít nhất 18 tháng trước khi muốn sinh thêm một em bé nữa để cơ thể bạn có thời gian phục hồi tối ưu nhất.

Tuy nhiên, bạn hãy nhớ rằng các mốc thời gian này chỉ là ước tính và bao gồm nhiều mức bình thường. Bạn là chuyên gia giỏi nhất về quá trình chữa bệnh của cơ thể, cho nên hãy để cho cơ thể bạn một khoảng thời gian đủ để phục hồi, bởi vì cơ thể cần thời gian phục hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm sự dễ dàng trong quá trình mang thai và sinh nở, sức khỏe tinh thần và thể chất tổng quát của bạn, bất kỳ biến chứng sức khỏe nào bạn gặp phải (liên quan đến mang thai hay không), sức khỏe (và cách ngủ) của trẻ sơ sinh, khả năng tiếp cận cộng đồng và hỗ trợ gia đình và nói chung là thói quen sống của bạn.

Hành trình sau sinh của bạn là duy nhất và tốt nhất nên bạn không thể so sánh mình với những người khác. Do đó, trước khi lên một kế hoạch gì đó cho bản thân sau khi sinh em bé thì bạn nên nhờ sự vấn từ các bác sĩ chuyên khoa. Điều này sẽ giúp mẹ giải tỏa được áp lực cũng như có kiến thức thật tốt về chuẩn bị cho kế hoạch đó.

Nguồn tham khảo: healthline.com, whattoexpect.com, verywellfamily.com, parents.com