Có thể bổ sung nội tiết tố để làm giảm triệu chứng thời kỳ mãn kinh?

Với kết quả nghiên cứu mới, cánh cửa điều trị những triệu chứng ở phụ nữ mãn kinh như bốc hỏa hay đổ mồ hôi trộm lại một lần nữa mở ra đối với những thuốc nội tiết tố nữ, một thời bị coi là nguy hiểm đối với sức khỏe con người.

Mãn kinh được định nghĩa là khi chu kỳ kinh cuối cùng kết thúc, xuất hiện ở độ tuổi trung bình là 51 - theo Hiệp hội mãn kinh Bắc Mỹ. Hiện tượng sinh lí này dẫn tới sự suy giảm nội tiết tố nữ, bao gồm suy giảm nồng độ estrogen và các nội tiết tố khác, gây ra các triệu chứng khó chịu cho người phụ nữ mãn kinh.

Liệu pháp nội tiết tố thay thế dùng để điều trị các triệu chứng của mãn kinh không làm tăng nguy cơ tử vong sớm ở phụ nữ (cả nguy cơ chung và nguy cơ riêng từ bệnh lý ung thư hay tim mạch), theo kết quả từ nghiên cứu lâm sàng dài hạn lớn nhất về liệu pháp nội tiết tố.

Nghiên cứu cho thấy những phụ nữ sử dụng đơn độc estrogen trung bình 7 năm hoặc dùng kết hợp estrogen và progesterone liệu pháp trung bình 5 năm không bị tăng nguy cơ tử vong trong 18 năm sau đó, so sánh với những phụ nữ sử dụng giả dược.

Thử nghiệm lâm sàng “đã cung cấp sự ủng hộ cho việc sử dụng nội tiết tố liệu pháp trong điều trị bốc hỏa, đổ mồ hôi trộm và các triệu chứng khó chịu, phiền toái khác của mãn kinh gây ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống của những người phụ nữ không có lí do đặc biệt nào cần tránh sử dụng nội tiết tố liệu pháp”, dẫn lời người nghiên cứu, bác sĩ JoAnn Manson, chủ nhiệm Y học dự phòng tại Bệnh viện Brigham và phụ nữ ở Boston.

Những kết quả mới nhất từ thử nghiệm Khởi xướng sức khỏe của phụ nữ (Women's Health Initiative - WHI) đã đánh tan những ám ảnh từ kết quả nghiên cứu được công bố năm 2002, theo lời bác sĩ Len Lichtenfeld, phó chủ tịch y khoa Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ.

Báo cáo nghiên cứu từ năm 2002 nói rằng liệu pháp nội tiết tố thay thế làm tăng nguy cơ ung thư vú và đột quỵ ở phụ nữ, khiến các bác sĩ sau đó không sẵn lòng sử dụng liệu pháp nội tiết tố điều trị các triệu chứng mãn kinh.

Những cập nhật mới chỉ ra phụ nữ sẽ không tử vong sau khi sử dụng liệu pháp nội tiết tố thay thế, thậm chí dù cho liệu pháp làm tăng nguy cơ các vấn đề về sức khỏe như ung thư vú, đột quỵ hay bệnh tim mạch, bác sĩ Lichtenfeld nói.

“Đúng là có những nguy cơ bất lợi, nhưng những bất lợi đó không dẫn tới tử vong sớm” - bác sĩ Lichtenfeld.

Những bệnh nhân nữ giờ cần đưa ra quyết định họ có muốn sử dụng liệu pháp nội tiết tố thay thế hay không, sau khi biết rõ những nguy cơ có thể xảy ra (nhưng không dẫn tới tử vong sớm), và hiểu rằng việc sử dụng liệu pháp không làm thay đổi thời gian sống của bản thân, bác sĩ Lichtenfeld cho biết thêm.

Estrogen đơn độc có thể được chỉ định sử dụng cho những phụ nữ đã phẫu thuật cắt tử cung, theo bác sĩ Manson. Với những phụ nữ khác, cần kết hợp sử dụng thêm progesterone để bảo vệ trước nguy cơ làm tăng khả năng ung thư tử cung của liệu pháp estrogen.

Thử nghiệm Khởi xướng sức khỏe của phụ nữ (WHI) đã theo dõi tình trạng của hơn 27000 phụ nữ với độ tuổi trung bình là 63, là những người đã được cho sử dụng liệu pháp nội tiết tố thay thế hoặc giả dược trong khoảng thời gian 1993 - 1998.

Sau 18 năm, bao gồm 10 tới 12 năm sau khi những người phụ nữ trên ngừng liệu pháp nội tiết tố, các nhà nghiên cứu không tìm ra tác động có lợi hay bất lợi nào lên tỷ lệ tử vong có liên hệ với việc điều trị bằng estrogen đơn độc hoặc estrogen kết hợp progesterone.

Bác sĩ Manson nhấn mạnh việc không tìm thấy ảnh hưởng lên tỷ lệ tử vong bất kể nguyên nhân còn quan trọng hơn việc tìm ra mối liên hệ giữa ung thư hay bệnh tim mạch với tỉ lệ tử vong.

“Khi thử nghiệm một loại thuốc có sự ảnh hưởng phức tạp giữa lợi ích và nguy cơ, tỷ lệ tử vong bất kể nguyên nhân, hay còn gọi là tỉ lệ tử vong chung là tiêu chuẩn tối ưu để xem xét tác động của loại thuốc đó đối với các vấn đề nghiêm trọng đe dọa tới tính mạng”. Tử vong có liên quan tới ung thư đối với việc sử dụng liệu pháp kết hợp estrogen và progesterone là không đổi, bởi liệu pháp tuy làm tăng nguy cơ ung thư vú nhưng lại làm giảm nguy cơ ung thư tử cung. Liệu pháp nội tiết tố thực sự không ảnh hưởng tới đa số các loại ung thư khác, do đó tác động tổng thể của nội tiết tố lên tử vong do ung thư là không đổi. Đó là những kết luận của bác sĩ Manson.

Bác sĩ Lichtenfeld bổ sung thêm ý kiến rằng những phụ nữ điều trị bằng liệu pháp nội tiết tố không dễ dàng tử vong do ung thư hay bệnh lý tim mạch bởi bác sĩ ngày nay đã điều trị những vấn đề trên tốt hơn trước rất nhiều. Do vậy có lý do để nhận định rằng phương pháp điều trị tốt hơn đã cải thiện tiên lượng cho những căn bệnh này. Bác sĩ Lichtenfeld cũng nhấn mạnh nội tiết tố thay thế được sử dụng cho các phụ nữ chỉ là sử dụng có thời hạn trong thử nghiệm. “Nghiên cứu này không có nghĩa rằng bệnh nhân nữ có thể sử dụng tùy ý liệu pháp nội tiết tố và kéo dài để dựa vào nó suốt đời. Trong thử nghiệm, những ứng viên tham gia được nhận liệu pháp nội tiết tố theo những tiêu chuẩn nhất định để giải quyết những triệu chứng mãn kinh tức thời”, bác sĩ Lichtenfeld giải thích.

Bác sĩ Manson nói thêm rằng nghiên cứu chỉ sử dụng estrogen và progesterone dưới dạng viên nén, bởi thời điểm tiến hành nghiên cứu chỉ tồn tại duy nhất dạng thức thuốc như vậy. Tuy nhiên ngày nay phụ nữ có thể sử dụng liệu pháp nội tiết tố dưới nhiều dạng khác nhau, như hấp thu qua da bằng miếng dán, gel hoặc thuốc xịt, kèm theo đó là khả năng sử dụng liều thấp hơn so với liều từng được sử dụng trong thử nghiệm Khởi xướng sức khỏe của phụ nữ (WHI). Chính vì thế cần thêm những nghiên cứu sâu hơn về lợi ích và nguy cơ của những dạng thuốc mới.

Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com