Các chỉ số trong siêu âm thai 4D

Siêu âm có nguyên lý là sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể. Công nghệ này đã xuất hiện ở dạng quét 2D (hai chiều) từ cuối những năm 1950, nhưng chỉ được sử dụng rộng rãi hơn để quan sát thai nhi từ cuối những năm 1970. Khi công nghệ này ngày càng phát triển, các bác sĩ cũng đã giới thiệu các hình thức siêu âm tiên tiến hơn - đặc biệt là quét 3D rồi và 4D (ba chiều và bốn chiều). Nếu có thể đã quan sát thai nhi tốt hơn bằng hình ảnh 3D, các chỉ số trong siêu âm thai 4D sẽ giúp quan sát thai nhi chuyển động trong một khoảng thời gian nhất định - đây là chiều thứ 4.

Nếu như siêu âm 2D tạo ra hình ảnh mặt cắt ngang đen trắng của thai nhi để phát hiện các dị tật tiềm ẩn bên trong như dị tật tim và thận thì Siêu âm 3D sử dụng phần mềm phức tạp hơn để giải mã hình ảnh, tạo ra hình ảnh ba chiều về bề mặt thai nhi. Từ đây, bác sĩ có thể đo chiều cao, chiều rộng, chiều sâu của thai nhi để chẩn đoán các bệnh như sứt môi, dị tật cột sống.

Nâng cao hơn vẫn là siêu âm 4D, phần mềm tạo ra video thời gian thực của thai nhi để hiển thị chuyển động của nó, có thể là mút ngón tay cái, mở mắt hoặc duỗi người ra. Theo đó, các chỉ số trong siêu âm thai 4D trong quá trình quét này cung cấp nhiều thông tin hơn nữa về sự phát triển của thai nhi cũng như thói quen và dự báo trước tâm lý, thiên hướng hành vi cá nhân của trẻ.

Trong quá trình quét, siêu âm thai 4D sẽ cung cấp hình ảnh rõ ràng hơn về thai nhi, cho phép bác sĩ đánh giá sự trưởng thành và phát triển của hệ thần kinh trung ương và chẩn đoán khả năng hình thành sứt môi. Trong những trường hợp đáng lo ngại, các rối loạn thần kinh thường biểu hiện trong thời kỳ chu sinh và sau khi sinh sẽ dễ chẩn đoán hơn thông qua các chỉ số khi siêu âm thai 4D.

Trong khi hình ảnh quét 3D hiển thị một bào thai trên màn hình như không gian ba chiều trong cuộc sống thực, các chỉ số khi siêu âm thai 4D cho phép quan sát các chuyển động của trẻ trong buồng tử cung, từ kéo sợi tóc, nhoẻn miệng cười hay ngáp và mút ngón tay dưới dạng không gian ba chiều trong thời gian thực. Hơn nữa, các chỉ số khi siêu âm thai 4D cũng kết hợp với khám nghiệm bằng doppler màu, cho phép xem quá trình lưu thông máu của tim thai hoạt động, chuyển động thở của thai nhi và đánh giá tình trạng tuần hoàn của thai nhi.

Theo đó, các chỉ số trong siêu âm thai 4D bao gồm:

• Tạo hình ảnh ba chiều của khuôn mặt và các chi của thai nhi
• Đánh giá vị trí và cấu trúc của nhau thai, dây rốn
• Đánh giá số lượng nước ối
• Đánh giá các chức năng vận động của thai nhi (cử động, thở, nhịp tim, nuốt)

Ngoài ra, trong từng giai đoạn phát triển nhất định của thai kỳ, thai nhi phát triển cả 5 giác quan theo từng mốc khác nhau. Qua đó, các hình ảnh trên siêu âm thai 4D sẽ giúp đánh giá cách trẻ phản ứng với các kích thích:

• Ánh sáng chiếu qua thành bụng của người mẹ
• Âm thanh phát ra từ bên ngoài bụng mẹ, ví dụ: giọng nói của cha
• Thở và nuốt nước ối bằng cách cảm nhận mùi và vị
• Phát triển khả năng nhạy cảm của da khi chạm vào và cảm giác đau

Tương tự như các loại siêu âm khác, siêu âm thai 4D cũng có thể được thực hiện trong bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ. Cần lưu ý rằng thai càng nhỏ thì khả năng nhìn thấy toàn bộ thai nhi và cử động toàn thân càng lớn.

Thông thường, các chỉ số trong siêu âm thai 4D sẽ được khảo sát khi thai trong tuần 26-32. Vào thời điểm đó, thai nhi đã phát triển tất cả các cơ quan quan trọng và tiếp tục giai đoạn phát triển và trưởng thành nhanh chóng. Thai nhi tương tự như trẻ sơ sinh về tỷ lệ cơ thể của nó. Thai nhi có đầu to hơn so với cơ thể và do đó hầu hết chúng đã tự lộn ngược trở lại. Ngoài ra, thai nhi cũng đã phát triển các cơ bắt chước của khuôn mặt và có thể mỉm cười, mở mắt. Sự kết nối đã được tạo ra giữa võng mạc mắt và não bộ và đứa trẻ có cái nhìn đặc trưng vào mắt. Tuyến tùng của não đã bắt đầu sản xuất hormone gọi là melatonin. Khi có tác động của nội tiết tố, thai nhi sẽ tạo ra nhịp điệu hàng ngày. Một số thai nhi hoạt động nhiều hơn vào buổi sáng, một số khác vào buổi tối, nhưng bất kể thời gian biểu như thế nào, thai nhi vẫn ngủ hầu hết thời gian, tức là 90-95% thời gian trong ngày.

Bên cạnh đó, thai nhi, cũng giống như trẻ sơ sinh, trong giai đoạn nhất định của thai kỳ đã có lông mày và lông mi. Các móng bao phủ các đầu ngón chân và ngón tay. Một số thai nhi đã có tóc nên biết xoè bàn tay, mút ngón tay và nắm giật tóc. Trong quá trình siêu âm thai 4D, bác sĩ cũng sẽ đánh giá được vị trí của thai nhi, ngôi thai nằm ngược hay ngôi mông. Kích thước, sự trưởng thành và vị trí của nhau thai đối với cổ tử cung cũng được kiểm tra.

Hơn nữa, trong quá trình siêu âm thai 4D, bác sĩ cũng kiểm tra lượng nước ối để không quá nhiều hoặc quá ít. Nước ối giúp thai nhi tự di chuyển và khi thai nhi thở và nuốt nước ối, phổi và ruột của thai nhi cũng đang phát triển.

Tương tự như các kỹ thuật siêu âm thông thường, trong quá trình siêu âm 4D, mẹ bầu sẽ nằm ngửa và bác sĩ sẽ thoa gel nước lên bụng sau đó đặt đầu dò áp vào bụng.

Máy siêu âm dội sóng âm thanh ra khỏi màng ối và các cơ quan bên trong của thai nhi để tạo ra hình ảnh trên màn hình để bác sĩ đánh giá tình hình sức khỏe, sự phát triển, kích thước của thai nhi. Khi ghi nhận hình ảnh học theo thời gian, bác sĩ sẽ ghi lại các hoạt động của thai mà dựng thành một đoạn phim thực sự để bà mẹ có thể biết hoạt động của trẻ trong tử cung của mình.

Siêu âm là một cách an toàn không xâm lấn để đánh giá các cơ quan và tình trạng sức khỏe của thai nhi. Tuy nhiên, theo nguyên lý Y đức, các bác sĩ không muốn thai nhi hoặc người mẹ phải làm bất kỳ xét nghiệm chẩn đoán không cần thiết nào.

Chính vì lý do này, các bác sĩ chỉ khuyên sản phụ nên siêu âm 2D, 3D và / hoặc 4D khi có chỉ định siêu âm phù hợp theo từng mốc phát triển của thai kỳ. Đây cũng là lý do tại sao không khuyến khích sử dụng phương pháp quét siêu âm thai 4D phi y tế chỉ để lưu giữ hình ảnh của thai nhi về sau.

Tóm lại, siêu âm thai 4D là một phương pháp siêu âm trước khi sinh kết hợp thời gian là chiều thứ 4. Theo đó, các chỉ số trong siêu âm thai 4D cho phép công cụ này không chỉ ghi lại hình ảnh tĩnh mà còn cả một đoạn băng hình những cử động của em bé trong bụng mẹ. Chỉ định của siêu âm thai 4D là vì lý do y tế; vì vậy, việc quét 4D hoàn toàn để chụp ảnh lưu niệm là tuyệt đối không được khuyến khích.