Những con đường lây truyền virus viêm gan C

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Huỳnh Kim Long - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Virus Viêm gan C là loại virus mạch đơn, xâm nhập thẳng vào cơ thể qua đường máu rồi tấn công gan. Tại đây, chúng sinh sôi nảy nở làm cho gan sưng phồng, giết chết các tế bào và hủy hoại gan.

Bệnh viêm gan C là do loại virus viêm gan C (Hepatitis C virus) gây ra. Đây là loại virus mạch đơn, xâm nhập thẳng vào cơ thể qua đường máu rồi tấn công gan. Tại đây, chúng sinh sôi nảy nở làm cho gan sưng phồng và giết chết các tế bào gan, hủy hoại gan. Do vậy, khi bị Viêm gan C lâu dài không được chữa trị có thể sẽ biến chứng thành xơ gan và nếu tình trạng xơ gan không được điều trị đúng cách, nguy cơ dẫn tới suy gan, ung thư gan là rất cao.

Đây là căn bệnh rất nguy hiểm và hàng năm cướp đi tính mạng của khoảng nửa triệu người trên thế giới. Tuy nhiên có tới 90% số người mắc viêm gan C hoàn toàn không hề biết mình mắc bệnh, không nắm được các nguyên nhân viêm gan C gây ra nên dẫn đến nhiều hệ lụy không tốt.

Viêm gan C có lây truyền. Bệnh lây truyền từ người mang virus viêm gan C sang cho người lành. Vì vậy, bạn cần tìm hiểu rõ về các đường lây truyền bệnh để có cách chủ động phòng tránh cho bản thân và mọi người xung quanh.

Bệnh không lây truyền theo đường tiếp xúc thông thường như: nói chuyện, bắt tay, ăn uống, dùng chung ly tách, bát đũa, khăn mặt... vì vậy, khi tiếp xúc với người bị viêm gan C qua các sinh hoạt hằng ngày chúng ta không nên nảy sinh tâm lý kỳ thị hay lo lắng.

Bệnh lây truyền theo 3 con đường: đường máu, đường tình dục và mẹ truyền cho con qua nhau thai khi sinh. Trong đó, nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan C theo đường máu chiếm tỉ lệ cao nhất.

• Viêm gan C lây truyền qua đường máu

Bệnh viêm gan C rất dễ lây qua đường truyền máu. Người nhận máu hoặc các chế phẩm từ máu của người nhiễm virus viêm gan C đều có thể bị lây nhiễm virus. Cụ thể như: dùng chung kim tiêm nhiễm virus viêm gan C; dùng chung các vật dụng cá nhân có thể gây trầy xước, chảy máu như dao cạo râu, kềm cắt móng tay, bàn chải đánh răng, cây lấy ráy tai, cây gãi lưng, dụng cụ cạo gió, lược chải đầu... hay xăm hình, bấm lỗ tai, châm cứu mà các vật dụng hành nghề chưa được xử lý vô trùng. Việc chạy thận dài ngày, dùng chung trang thiết bị y khoa bị nhiễm virus viêm gan C chưa được xử lý vô khuẩn cũng có thể bị lây nhiễm.

• Viêm gan C lây truyền qua đường tình dục

Người lành có thể bị nhiễm virus siêu vi C nếu quan hệ tình dục không an toàn với người đã nhiễm bệnh. Nếu trong tinh dịch của người đàn ông mắc bệnh viêm gan C có chứa máu và thông qua các vết xước ở niệu đạo trong quá trình quan hệ tình dục, virus viêm gan C có thể tấn công người bạn tình của họ một cách dễ dàng.

Bất kỳ một hành vi tình dục nào có thể gây tổn thương, trầy xước đều có nguy cơ truyền nhiễm bệnh cao. Do vậy, khi chúng ta biết được đường lây viêm gan C, bản thân mỗi người cần có ý thức bảo vệ sự an toàn cho mình và người khác bằng cách sinh hoạt tình dục an toàn, một vợ một chồng, tránh những hành vi tình dục có nguy cơ cao gây chảy máu, tránh giao hợp khi hành kinh và sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ nhằm tránh lây nhiễm bệnh sang bạn tình.

• Viêm gan C lây truyền từ mẹ sang con

Viêm gan C có thể lây truyền từ mẹ sang con nhưng với tỷ lệ thấp, khoảng trên dưới 5%. Trẻ cũng có nguy cơ bị lây virus viêm gan C nếu mẹ đã mắc bệnh khi mang thai. Đường lây truyền virus viêm gan C từ mẹ sang con là qua nhau thai vào thời điểm sinh. Trong quá trình sinh nở, nhau thai bong tróc, virus viêm gan C sẽ theo máu truyền từ mẹ sang con nên dù sinh thường hay sinh mổ thì mẹ bị bệnh viêm gan C vẫn có thể truyền sang cho con.

Mặc dù virus viêm gan C không lây qua sữa mẹ nhưng các bà mẹ bị nhiễm virus viêm gan C được khuyến cáo không nên cho con bú trực tiếp mà hãy vắt sữa rồi cho con bú, tránh trường hợp đầu vú bị trầy xước có thể lây truyền bệnh sang cho con.

Bên cạnh đó, một số bệnh nhân bị lây bệnh mà không rõ con đường lây truyền viêm gan C cho họ là gì. Những trường hợp này có thể bệnh nhân đã vô tình nhiễm virus viêm gan C trong lúc té ngã, trầy xước hoặc đứt tay, đứt chân mà không hề hay biết.

Viêm gan C là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỉ lệ tử vong cao. Người mắc bệnh viêm gan C có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm xảy ra như: suy gan, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan. Nguy hiểm hơn khi viêm gan C hiện nay vẫn chưa có vắc xin chủng ngừa, chính vì vậy để phòng ngừa bệnh, chúng ta chỉ có thể phòng tránh các nguyên nhân viêm gan C.

Ngoài ra, mỗi người trong chúng ta cần có ý thức phòng tránh bệnh cho mình và cả những người xung quanh khỏi các nguyên nhân gây viêm gan C để tránh làm bệnh lây lan nhanh trong cộng đồng. Nếu thấy mình có các triệu chứng mắc virus viêm gan C, bạn nên sớm đến gặp bác sĩ chuyên khoa để khám và làm xét nghiệm chẩn đoán cụ thể, để được tư vấn chính xác và có phương pháp điều trị bệnh kịp thời.