Tăng cường sức khỏe xương cho bé

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Ngô Thị Oanh - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Xương trẻ em liên tục phát triển trong suốt thời thơ ấu. Chúng phát triển nhanh nhất trong thời kỳ chập chững và dậy thì. Do đó, việc tăng cường sức khỏe xương là một việc làm cần thiết.

Thiếu hụt canxi khiến cho trẻ nhỏ phải đối mặt với những vấn đề sức khỏe như chậm lớn, còi xương, chậm phát triển và rối loạn hành vi,...

Tuy nhiên, thừa canxi cũng gây nên những nguy hại khác như táo bón, nóng trong, ức chế hấp thu các chất kẽm, sắt ở trẻ, có thể gây sỏi niệu quản, sỏi thận hay xơ vữa động mạch và suy thận,...

Do vậy việc bổ sung canxi cho trẻ là một vấn đề quan trọng cần phải cân nhắc trước khi tiến hành.

Xương của trẻ liên tục phát triển trong thời thơ ấu, phát triển nhanh nhất trong thời kỳ chập chững và dậy thì. Xương liên tục hơn hơn và khỏe hơn cho đến khi đạt đến “khối lượng xương đỉnh”. Điều này thường xảy ra trong độ tuổi từ 18 đến 25 tuổi.

Tăng cường sức khỏe xương cho bé trong thời thơ ấu sẽ cung cấp sự bảo vệ chống lại các bệnh như loãng xương. Canxi đặc biệt quan trọng trong giai đoạn dậy thì khi xương phát triển nhanh hơn bất kỳ lúc nào khác. Tuổi dậy thì thường diễn ra trong khoảng từ 11 tuổi đến 15 tuổi đối với bé gái và bé trai là từ 12 tuổi đến 16 tuổi. Theo nghiên cứu, trung bình trong độ tuổi này trẻ em và thanh thiếu niên không được nhận đủ lượng canxi cần để phát triển sức khỏe xương.

Ngoài ra, cần nhận biết dấu hiệu trẻ thiếu canxi như:

• Ngủ không ngon giấc, thường xuyên quấy khóc và khi ngủ thường hay giật mình
• Ra nhiều mồ hôi nhất là khi ngủ
• Tóc rụng thành đường có hình vành khăn sau gáy
• Thường xuất hiện những cơn co thắt thanh quản gây nấc cụt, khó thở,...
• Những trường hợp nặng có thể ngưng thở và thở nhanh, nhịp tim tăng có thể dẫn tới suy tim.
• Đối với trẻ nhỏ: thóp chậm liền, đầu bẹt, chậm mọc răng, chân vòng kiềng, chậm phát triển kỹ năng vận động,...

Hai chất dinh dưỡng đặc biệt quan trọng để xây dựng xương chắc khỏe là canxi và vitamin D.

3.1 Canxi

Thực phẩm chứa nhiều canxi bao gồm:

• Các thực phẩm từ sữa như: sữa, phô mai và sữa chua,...
• Rau xanh, lá: đậu Hà Lan, quả sung khô, hạt, hạt và bất cứ thứ gì được tăng cường canxi, bao gồm một số sữa đậu nành và hạnh nhân.

3.2 Vitamin D

Vitamin D rất quan trọng đối trong việc phát triển xương chắc khỏe vì nó giúp cho cơ thể chúng ta có vai trò hấp thụ canxi.

Vitamin D được tạo ra trong da của chúng ta khi nó tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong những tháng mùa hè (cuối tháng 3 hoặc tháng 4 đến cuối tháng 9). Điều quan trọng là không bao giờ để da trẻ bị đỏ hoặc bắt đầu bỏng. Em bé dưới 6 tháng không nên đi dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp.

Chỉ có một vài loại thực phẩm là nguồn cung cấp vitamin D. Chúng bao gồm cá có dầu, trứng và thực phẩm đã được bổ sung vitamin D, chẳng hạn như phết mỡ và một số ngũ cốc ăn sáng.

Bổ sung vitamin D khi có chỉ định từ bác sĩ:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Bộ Y tế khuyến cáo rằng tất cả các em bé đều có vitamin D giảm từ khi sinh để đảm bảo đủ chất. Em bé đang có hơn 500ml (khoảng một pint) sữa bột trẻ em không cần dùng vitamin vì công thức đã được bổ sung vitamin.
• Dưới 5 tuổi: Khuyến cáo rằng tất cả những trẻ có độ tuổi từ 6 tháng tuổi đến 5 tuổi nên bổ sung thực phẩm hay vitamin có chứa vitamin A, C và D mỗi ngày.
• Trẻ em trên 5 tuổi: Trẻ em trên 5 tuổi và người lớn nên cân nhắc việc bổ sung hàng ngày có chứa 10 microgam (mcg) vitamin D, đặc biệt là trong mùa đông khi thời tiết ít có ánh sáng tự nhiên của mặt trời.

3.3 Bài tập tăng cường xương cho trẻ

Để giúp xây dựng xương khỏe mạnh:

• Các bé chưa biết đi nên được khuyến khích chơi tích cực trên sàn nhà. Trẻ em có thể tự đi bộ nên hoạt động thể chất mỗi ngày trong ít nhất 180 phút (ba giờ) trải đều trong ngày. Điều này nên bao gồm một số hoạt động tăng cường xương như leo trèo và nhảy.
• Trẻ em từ 5 đến 18 tuổi cần ít nhất 60 phút (1 giờ) hoạt động thể chất mỗi ngày. Xem hướng dẫn hoạt động thể chất cho trẻ em và những người trẻ tuổi .
• Cố gắng không để cho trẻ ít vận động trong thời gian dài. Giới hạn thời gian trẻ dành để ngồi xem TV, sử dụng máy tính hoặc chơi trò chơi video.

3.4 Rối loạn ăn uống và sức khỏe xương

Rối loạn ăn uống ảnh hưởng đến sức khỏe xương của mọi người ở mọi lứa tuổi, và cả nam và nữ. Nhưng ở nữ giới có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn nam giới, đặc biệt là trong những năm thiếu niên.

Xương của thanh thiếu niên vẫn đang phát triển và tăng cường, và rối loạn ăn uống như chán ăn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của họ.

Cân nặng thấp có thể làm giảm nồng độ estrogen, có thể làm giảm sức mạnh của xương. Dinh dưỡng kém và giảm sức mạnh cơ bắp do rối loạn ăn uống cũng có thể làm giảm sức mạnh của xương. Nếu trẻ thiếu niên mắc chứng chán ăn hoặc rối loạn ăn uống khác, điều quan trọng là trẻ cần được tư vấn y tế sớm.

Xương liên tục phát triển từ lúc sinh ra cho đến tuổi trưởng thành. Việc tăng cường sức khỏe xương cho bé là rất cần thiết nhằm phát triển chiều cao của trẻ. Trẻ cần có một chế độ sinh hoạt hợp lý, bổ sung canxi và vitamin D qua thực phẩm và tăng cường luyện tập thể dục, hạn chế thời gian xem tivi, chơi game,... Đối với trẻ nhỏ có biểu hiện thiếu canxi trầm trọng cần bổ sung canxi bằng đường uống liều cao theo chỉ định của bác sĩ. Nếu thấy những biểu hiện như trẻ quấy khóc, vã mồ hôi, rụng tóc hình vành khăn sau gáy, nấc cụt, khó thở, thóp chậm liền,... cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Bài viết tham khảo nguồn: nhs.uk, webmd.com