Giáo dục sức khỏe và chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật cột sống cổ trước (ACDF) - Phần 1

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Ngoại thần kinh, Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Phẫu thuật cột sống cổ trước là một phẫu thuật lớn, đòi hỏi thời gian phục hồi lâu dài. Để kết quả phục hồi nhanh chóng, bệnh nhân cần thực hiện theo đúng chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ khi ở viện và sau khi xuất viện về nhà. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ về cách chăm sóc và giáo dục sức khỏe sau phẫu thuật cột sống cổ trước.

Mục tiêu của thời gian nằm viện một hoặc hai ngày sau phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm cổ trước và phẫu thuật làm cứng (ACDF) là giữ cho bệnh nhân thoải mái và di động nhất có thể trong khi chuẩn bị cho quá trình hồi phục lâu dài tại nhà.

Thông thường, bệnh nhân sẽ về nhà ngay trong ngày phẫu thuật hoặc ở lại bệnh viện một đêm, tuy nhiên có thể lâu hơn tùy vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Khi ở bệnh viện hoặc trung tâm phẫu thuật, bệnh nhân thường được dùng thuốc giảm đau khi cần thiết, đồng thời được theo dõi trong khi ăn uống và trong trường hợp có vấn đề về nuốt và giúp đi lại.

Ban đầu, bệnh nhân có thể gặp một hoặc bất kỳ hoặc kết hợp những điều sau:

• Đau ở khu vực phẫu thuật. Có thể gặp phải tình trạng đau cổ và cánh tay cũng như ngứa ran và tê.
• Đau nơi ghép xương. Nếu xương của chính bệnh nhân được sử dụng, vùng hông nơi ghép xương có thể bị đau.
• Khó nuốt và đau họng. Đau họng và khó nuốt là tình trạng phổ biến sau phẫu thuật. Thuật ngữ y học cho điều này là chứng khó nuốt. Trong khi vấn đề đau họng thường biến mất trong vòng một tuần, vấn đề nuốt hoặc khó nuốt có thể kéo dài.

Ban đầu, bệnh nhân được áp dụng chế độ ăn lỏng, theo đó nhân viên y tế sẽ kiểm tra các vấn đề về nuốt. Thức ăn đặc được thêm vào nếu nuốt không còn là vấn đề khó khăn. Viên ngậm the và mát lạnh giúp giảm đau trong trường hợp vấn đề nuốt kéo dài.

Bệnh nhân thường được dùng thuốc giảm đau có chất gây mê qua đường tĩnh mạch sau khi phẫu thuật để giảm bớt cơn đau và cảm giác khó chịu ban đầu sau phẫu thuật. Bệnh nhân có thể được cung cấp một máy bơm để tự sử dụng (trong giới hạn) số lượng và thời gian dùng thuốc giảm đau. Thuốc giãn cơ cũng có thể được kê đơn để bệnh nhân thoải mái. Không cần dùng đường truyền tĩnh mạch khi bệnh nhân có biểu hiện ăn, uống được và dùng thuốc dạng viên.

Một vài giờ sau khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được giúp ra khỏi giường để đi bộ ngắn. Sau đó, bệnh nhân thường sẽ được hướng dẫn đi bộ sau mỗi 2 hoặc 3 giờ. Máu di chuyển từ việc đi bộ giúp ngăn ngừa viêm phổi, cục máu đông và táo bón, đồng thời hỗ trợ quá trình chữa bệnh.

Trên thực tế, bệnh nhân có thể chuẩn bị đứng dậy và đi lại ngay sau khi phẫu thuật bằng cách mang giày chống trượt an toàn (giày Crocs), quần đùi hoặc áo choàng cho lịch sự khi đi bộ trong hành lang. Ngoài ra, mặc quần áo trước khi về nhà với một chiếc áo sơ mi cài cúc phía trước (thay vì một chiếc áo trùm kín đầu), quần dài, chẳng hạn như quần thấm mồ hôi và giày bệt.

Nhân viên bệnh viện sẽ đảm bảo bệnh nhân ổn định trước khi được đưa về nhà. Bệnh nhân nên đảm bảo rằng họ được thông báo đầy đủ về việc chăm sóc tại nhà và phục hồi an toàn.

Điều quan trọng là bệnh nhân phải tuân thủ cẩn thận các hướng dẫn của bác sĩ phẫu thuật để hồi phục suôn sẻ sau khi trở về nhà sau phẫu thuật ACDF.

Nhiều công việc điển hình trong gia đình đòi hỏi phải uốn hoặc nâng thì bệnh nhân không nên thử (công việc ngoài sân, dọn dẹp nhà cửa và rửa bát). Sử dụng đĩa giấy và đặt các vật dụng nhà bếp cần thiết ở vị trí dễ tiếp cận trên quầy có thể hữu ích. Nhiều bác sĩ phẫu thuật khuyên nên mang vật nặng khoảng 8 pound, làm hướng dẫn về trọng lượng tối đa có thể được nâng lên một cách an toàn.

Bệnh nhân có thể leo cầu thang trừ khi không thoải mái. Hầu hết mọi người không cần giúp đỡ trong việc tắm và mặc quần áo, nhưng các tình huống khác nhau. Có thể dễ dàng mặc áo sơ mi có khóa kéo hoặc cài cúc phía trước hơn là những loại áo trùm đầu trong giai đoạn phục hồi ban đầu này.

Cổ không cần giữ yên, nhưng không nên nghiêng từ trước ra sau, vặn vẹo, di chuyển nhanh. Nếu bệnh nhân được đeo vòng cổ hoặc nẹp cổ, cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ phẫu thuật.

Giấc ngủ là ưu tiên hàng đầu đối với bệnh nhân sau phẫu thuật. Trong tuần đầu tiên, người bệnh nên đi ngủ sớm, ngủ sâu và nghỉ ngơi thường xuyên trong ngày. Ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm là lý tưởng. Đến tuần thứ hai, thời gian đi ngủ bình thường và thời gian tăng lên có thể tiếp tục, nhưng vẫn có thể cần nghỉ ngơi ban ngày.

Ban đầu, một số bệnh nhân có thể cảm thấy thoải mái hơn khi ngủ ở tư thế ngả lưng. Nếu vậy, gối có thể được sử dụng để nâng lưng trên và vai ở tư thế nghiêng, hoặc bệnh nhân có thể thử ngủ trên ghế tựa hoặc giường có thể điều chỉnh được.

Nên ngủ nghiêng hoặc nằm ngửa thay vì nằm sấp. Kê thêm một chiếc gối giữa hai đầu gối khi ngủ nghiêng hoặc kê dưới chân khi nằm ngửa. Nếu các vấn đề về giấc ngủ có vấn đề trục trặc, nên liên hệ với bác sĩ để được tư vấn kịp thời.

Chương trình đi bộ hàng ngày thường nên bắt đầu trong tuần đầu tiên với việc đi bộ khoảng 1 hoặc 2 dãy phố và tăng lên mỗi ngày. Tốt nhất nên đi bộ vài lần trong ngày, cách vài giờ một lần. Ngay cả những chuyến đi bộ ngắn trong nhà cũng có thể hữu ích.

Nghỉ ngơi là quan trọng, nhưng đứng, ngồi hoặc nằm quá nhiều có thể dẫn đến cứng khớp. Tình trạng căng cứng có thể được giảm bớt bằng cách thay đổi tư thế ít nhất một lần một giờ.

Hoạt động tình dục thường được cho phép vào tuần thứ hai, miễn là nó không gây khó chịu. Bệnh nhân nên kiểm tra với bác sĩ khi thăm khám hậu phẫu trước khi thêm các bài tập thể dục khác vào thói quen của mình.

Vòi hoa sen rất tốt để giữ cho vết mổ sạch sẽ, nhưng tắm, bơi lội và bồn tắm nước nóng bị hạn chế vì nguy cơ nhiễm trùng. Tốt nhất không nên hướng vòi hoa sen trực tiếp vào vết mổ, vì vết mổ có thể bị ướt. Tốt nhất là để nước xà phòng chảy qua vết mổ nhưng không được cọ rửa hoặc trực tiếp rửa vết mổ. Thường là khoảng 2 đến 3 ngày sau khi phẫu thuật.

Bệnh nhân nên vỗ nhẹ cho vết mổ khô và thay băng mới hàng ngày trong 5 ngày đầu. Các vết khâu thường được cắt bỏ sau 10 đến 14 ngày.

Các triệu chứng của nhiễm trùng bao gồm tăng tấy đỏ, đau hoặc chảy dịch, ngày càng đau ở vết mổ và sốt từ 38,3°C trở lên. Nếu bất kỳ điều nào trong số này xảy ra, cần liên hệ với bác sĩ phẫu thuật ngay lập tức.

Sốt nhẹ lên đến 38,3°C trong tuần đầu tiên sau phẫu thuật có thể là do "phổi lười" và thường có thể được ngăn ngừa bằng chế độ ho và thở sâu. Một máy đo phế dung kế khuyến khích sau khi phẫu thuật sẽ giúp cho phổi thông thoáng và sẽ giúp phổi hoạt động tốt trong quá trình hồi phục. Nó thường được kê đơn để sử dụng sau mỗi 30 đến 60 phút trong giờ thức dậy.

Khàn giọng, đau họng và / hoặc khó nuốt (nuốt khó) vẫn có thể gặp phải ở giai đoạn này. Những vấn đề này thường biến mất sau 1 đến 4 tuần, nhưng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Bệnh nhân khó thở hoặc nuốt nước nên nhanh chóng đi khám.

Các dấu hiệu nguy hiểm tiềm tàng khác cần gọi cho bác sĩ không giới hạn ở:

• Ngày càng đau
• Đau dữ dội hoặc đau kèm theo tê, yếu hoặc ngứa ran
• Vấn đề khi đi tiểu hoặc kiểm soát nhu động ruột
• Tăng sưng mắt cá chân hoặc bàn chân
• Tăng độ yếu của cánh tay hoặc chân

Là một phẫu thuật lớn, đòi hỏi sự kiên trì chăm sóc, tập luyện phục hồi của người bệnh. Vì thế, trong và sau quá trình hậu phẫu bệnh nhân cần tuân thủ thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ để phục hồi bệnh nhanh chóng.

Hiện nay, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có đầy đủ các phương tiện phẫu thuật, tập vật lý trị liệu chức năng cho người bệnh sau các cuộc phẫu thuật. Toàn bộ quy trình thăm khám, phẫu thuật điều trị, phục hồi chức năng đều được thực hiện dưới sự chỉ dẫn của các bác sĩ giàu chuyên môn, kinh nghiệm nên kết quả hồi phục sức khỏe có người bệnh đều tiến triển tốt.