Công dụng thuốc Irinotecan Liposome

Với cơ chế hoạt động bằng cách ngăn cản hoạt động của enzyme trong tế bào được gọi là topoisomerase I – là một enzyme cần thiết cho quá trình nhân lên của tế bào và sự phát triển của các khối u.

Tế bào cần enzyme này để giữ cho DNA của tế bào ở hình dạng thích hợp khi phân chia, việc ngăn chặn enzyme này khiến cho DNA của tế bào bị phá vỡ, tế bào ung thư không thể nhân lên và dần sẽ bị tiêu hủy, tức là Irinotecan công dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Irinotecan Liposome được sử dụng qua đường tiêm tĩnh mạch. Liều lượng dựa trên chỉ số chiều cao, cân nặng của bệnh nhân.

Trước khi được sử dụng Irinotecan Liposome thì bệnh nhân sẽ được điều trị với thuốc corticosteroid, thuốc chống nôn hoặc thuốc ngừa tiêu chảy. Thuốc Irinotecan không được dùng độc lập mà được kết hợp với các thuốc hóa trị liệu khác

Nồng độ thuốc trong máu có thể bị ảnh hưởng bởi một số loại thực phẩm và thuốc khác như bưởi, nước ép bưởi, carbamazepine, ketoconazole, rifampin,.. do vậy cần tránh sử dụng các loại thực phẩm và thuốc này trong 1-2 tuần trước khi điều trị bằng Irinotecan.

Bất kể khi bổ sung hay sử dụng thêm một loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào đều thông báo trước với bác sĩ của bạn.

3.1. Tiêu chảy

Đây là một trong những tác dụng phụ thường gặp nhất khi sử dụng Irinotecan Liposome và nó có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân vì có thể dẫn đến tình trạng mất nước nghiêm trọng.

Bệnh nhân có thể đi tiểu nhiều lần trong ngày,trong một số tình trạng có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng nếu không được bổ sung nước và điện giải kịp thời

Các triệu chứng như chảy nước mũi, tăng tiết nước bọt, chảy nước mặt, đổ mồ hôi và chuột rút có thể gặp kèm theo tiêu chảy. Triệu chứng tiêu chảy này có thể kéo dài trong 10-12 ngày sau khi điều trị.

3.2. Số lượng tế bào bạch cầu giảm

• Làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng, nhiễm khuẩn trên nền bệnh nhân có sức đề kháng kém do đang trong quá trình điều trị ung thư.
• Khi xuất hiện sốt ( trên 38 độ C) ,người mệt mỏi, đau họng, cảm lạnh, vết thương lâu lành, hãy liên hệ ngay với bác sĩ điều trị
• Luôn giữ vệ sinh cơ thể và môi trường xung quanh sạch sẽ,hạn chế tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm , hay những người đang có triệu chứng cảm cúm, ho, sốt

3.3. Tế bào hồng cầu giảm

Khi số lượng tế bào hồng cầu giảm, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi và yếu hơn do nguồn cung cấp oxy cho các hoạt động của tế bào trong cơ thể đã giảm đi. Với những trường hợp số lượng hồng cầu giảm quá sâu, có thể được chỉ định truyền hồng cầu ngay lập tức

3.4. Số lượng tiểu cầu giảm

Là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình đông máu,tiểu cầu có vai trò hạn chế nguy cơ chảy máu kéo dài. Nếu có các triệu chứng như chảy máu cam, chảy máu chân răng, có máu trong nước tiểu hoặc trong phân hãy thông báo cho bác sĩ điều trị để được khám và xử lý kịp thời

• Hạn chế các môn thể thao, hoạt động dễ gây chấn thương hay chảy máu
• Không sử dụng các thuốc như aspirin, các thuốc chống viêm non-steroid, celebrex, aleve,... khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ
• Với những trường hợp số lượng tiểu cầu giảm quá nhiều, có thể cần phải truyền tiểu cầu trước khi điều trị tiếp tục với Irinotecan Liposome

3.5. Mệt mỏi

Đây là triệu chứng rất thường gặp trong quá trình điều trị ung thư với các thuốc hóa trị liệu, mệt mỏi ngay cả khi nghỉ ngơi. Với một số người triệu chứng này có thể kéo dài ngay cả khi đã ngưng thuốc

Một số hoạt động nhẹ nhàng có thể kết hợp như đi bộ sẽ giúp cơ thể giảm mệt mỏi, luôn lên lịch trình các hoạt động trong ngày để chắc chắn cơ thể không bị quá sức.

3.6. Giảm cảm giác thèm ăn

Dinh dưỡng rất quan trọng với bệnh nhân ung thư, quá trình điều trị có thể làm ảnh hưởng đến khẩu vị dẫn đến giảm cảm giác thèm ăn hay ăn không ngon miệng.

• Luôn có những thực đơn phù hợp và thay đổi linh hoạt để bệnh nhân dễ ăn và được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng
• Chia nhỏ bữa ăn hàng ngày, có thể dùng 5-6 bữa 1 ngày bao gồm 3 bữa chính và 2-3 bữa phụ
• Sử dụng kết hợp thực phẩm bổ sung nếu chế độ ăn không đảm bảo dinh dưỡng, trước khi bổ sung thực phẩm chức năng nên tham khảo ý kiến bác sĩ
• Tránh các loại thực phẩm mùi nồng hoặc khó chịu dễ khiến bệnh nhân cảm thấy buồn nôn hoặc nôn và không muốn ăn
• Có thể thay đổi cách chế biến món ăn mỗi ngày, tăng hương vị bằng việc dùng thêm các gia vị tự nhiên như hương thảo, húng quế,...

3.7. Loét miệng

Trong quá trình điều trị bằng thuốc Irinotecan có thể gây ra các triệu chứng như vết loét hoặc đau trong miệng hoặc cổ họng, gây ảnh hưởng đến việc nói, ăn hoặc nuốt của bệnh nhân.

• Chăm sóc răng miệng hàng ngày bằng bàn chải lông mềm hoặc tăm bông ngày hai lần để đảm bảo vệ sinh răng miệng , hạn chế ổ loét
• Súc miệng bằng nước muối hoặc nước súc họng , uống đủ nước mỗi ngày để hạn chế khô miệng
• Tránh hút thuốc hay sử dụng đồ uống có cồn các loại nước trái cây có chứa acid như cam ,quýt,...

3.8. Tác dụng phụ ít gặp nhưng quan trọng với bệnh nhân ung thư

• Phản ứng dị ứng : Một số bệnh nhân có thể dị ứng với thuốc Irinotecan, các dấu hiệu có thể gặp như : thở gấp hoặc khó thở, đau ngực, sưng mặt hoặc mí mắt, phát ban,giảm huyết áp.
• Bệnh phổi : Thuốc Irinotecan có thể gây ra bệnh phổi mô kẽ, là bệnh để lại sẹo và xơ cứng phổi
• Thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh do vậy không nên mang thai khi bố hoặc mẹ đang trong quá trình điều trị với thuốc Irinotecan, sau điều trị thuốc thì ít nhất là 1 tháng đối với phụ nữ và 4 tháng đối với nam giới.
• Không cho con bú trong khi đang dùng thuốc hoặc trong 1 tháng sau liều cuối cùng.

Irinotecan Liposome là thuốc được điều trị theo đơn và dưới sự giám sát hướng dẫn của bác sĩ. Thông báo cho bác sĩ ngay khi có bất cứ triệu chứng nào bất thường trong quá trình dùng thuốc, bài viết hi vọng đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về thuốc Irinotecan Liposome.

Nguồn tham khảo: oncolink.org