Các triệu chứng bị gout có dễ nhận diện?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Oanh - Bác sĩ Nội Cơ xương khớp - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Bệnh gút là một bệnh lý khớp viêm, do rối loạn chuyển hóa các nhân purin, có đặc điểm chính là tăng acid uric máu. Khi acid uric bị bão hòa sẽ gây lắng đọng các tinh thể monosodium urat ở khớp, phần mềm cạnh khớp, thận. Các triệu chứng bị gút nổi bật là những cơn đau khớp và sưng tấy đột ngột. Tình trạng này chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới trên 30 tuổi và phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh.

Triệu chứng của cơn gút cấp điển hình thường gặp ở các khớp ở chi dưới: ngón chân cái hay gặp nhất, khớp gối, khớp bàn ngón và các khớp khác với các đặc điểm: đau dữ dội, phù nề, viêm ở khớp cổ chân và ngón chân cái. Ngoài ngón chân cái, các vị trí phổ biến nhất có thể gặp phải triệu chứng bệnh gút là mu bàn chân, mắt cá chân, khớp cổ tay, ngón tay và đầu gối.

Trong bệnh gút giai đoạn đầu, thường chỉ có 1 hoặc 2 khớp bị ảnh hưởng. Mặc dù viêm khớp tinh thể nói chung và bệnh gút nói riêng phổ biến nhất là đơn khớp, nhưng các đợt bùng phát cấp tính đa khớp không hiếm. Nhiều khớp ở cùng một chi thường có liên quan, như khi các triệu chứng bệnh gút bắt đầu ở ngón chân cái và sau đó tiến triển đến bàn chân giữa và mắt cá chân.

Các cơn gút bắt đầu đột ngột và thường đạt cường độ tối đa trong vòng 8-12 giờ. Các khớp bị ảnh hưởng có màu đỏ, nóng và rất nhạy cảm; ngay cả cọ sát với tấm ga trải giường trên khớp sưng tấy cũng gây khó chịu.

Các triệu chứng bệnh gút ban đầu biểu hiện dưới dạng viêm đa khớp ở 10% bệnh nhân. Phụ nữ cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ suy thận đang dùng thuốc lợi tiểu thiazide, có thể bị viêm đa khớp là biểu hiện đầu tiên của bệnh gút.

Dù không được điều trị, triệu chứng bệnh gút trong đợt cấp đầu tiên cũng sẽ tự khỏi trong vòng chưa đầy 2 tuần. Tiền sử bị viêm khớp từng đợt, trong đó các khớp trở lại bình thường giữa các đợt tấn công, là điển hình của rối loạn kết tinh và là đặc điểm của viêm khớp gút trong giai đoạn đầu của bệnh. Bên cạnh đó, các triệu chứng trong bệnh gút không được điều trị sẽ thay đổi theo thời gian và các cơn đau khớp cấp sẽ tăng dần tần suất, kéo dài hơn, xuất hiện trên nhiều khớp ở gần và cả ở chi trên. Cuối cùng, các triệu chứng bị gout có thể phát triển thành viêm đa khớp mãn tính, đôi khi gần như đối xứng, có thể giống như viêm khớp dạng thấp.

2. Những yếu tố nguy cơ gây xuất hiện các triệu chứng bệnh gút

Các đợt bùng phát cấp tính của bệnh gút có thể do các tình huống dẫn đến tăng nồng độ axit uric trong máu, chẳng hạn như uống bia hoặc rượu, tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có hàm lượng purin cao, chấn thương, mất nước hoặc sử dụng thuốc làm tăng nồng độ axit uric.

Mặt khác, các triệu chứng bệnh gút cấp tính cũng có thể xuất phát từ các tình huống dẫn đến giảm nồng độ axit uric trong huyết thanh, chẳng hạn như sử dụng thuốc nhuộm cản quang hoặc thuốc làm giảm nồng độ axit uric, bao gồm Allopurinol và Uricosurics.

Những bệnh nhân bị bệnh gút có lượng axit uric trong cơ thể rất cao và còn có thể có tiền sử đau quặn thận và tiểu máu. Do đó, sỏi thận có thể là một trong các triệu chứng bệnh gút báo trước trong 14% bệnh nhân.

Mặt khác, do bệnh gút thường xuất hiện ở những bệnh nhân có hội chứng chuyển hóa (ví dụ: kháng insulin hoặc tiểu đường, tăng huyết áp, tăng triglyceride máu) và vì sự hiện diện của những rối loạn liên quan này có thể dẫn đến bệnh mạch vành, những vấn đề này nên được khảo sát và điều trị ở những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh gút.

Điều quan trọng khác khi gặp các triệu chứng bệnh gút là phải hỏi về tiền sử bệnh loét dạ dày tá tràng, bệnh thận hoặc các tình trạng khác có thể làm phức tạp việc sử dụng được sử dụng để điều trị bệnh gút.

Triệu chứng bệnh gút thường xuất hiện trên một khớp đơn lẻ. Tuy nhiên, tất cả các khớp phải được kiểm tra để xác định xem viêm khớp của bệnh nhân là đơn hay đa khớp. Các khớp liên quan có tất cả các dấu hiệu viêm cấp tính như sưng, nóng, đỏ và đau.

Vùng da đỏ trên khớp có thể giống như viêm mô tế bào, bong vảy khi cơn đau giảm bớt. Bao khớp nhanh chóng bị sưng lên, gây mất phạm vi chuyển động của khớp liên quan.

Bệnh nhân có thể bị sốt trong cơn gút cấp tính. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tìm các vị trí nhiễm trùng có thể đã lây lan và gây ra bệnh viêm khớp nhiễm trùng giống hoặc cùng tồn tại với bệnh viêm khớp gút cấp tính.

Khi bệnh nhân có triệu chứng bệnh gút đã trở thành mãn tính, các khớp bị ảnh hưởng đau và sưng mơ hồ, có hoặc không đỏ, nóng hoặc tổn thương khớp.

4. Đặc điểm của nốt tophi trong bệnh gút

Mặc dù bệnh gút thường gây ra viêm khớp, bệnh lý này cũng có thể gây viêm ở các cấu trúc dựa trên hoạt dịch khác, chẳng hạn như bao và gân. Tophi là tập hợp các tinh thể urat trong mô mềm và là triệu chứng bệnh gút, có xu hướng phát triển sau khoảng một thập kỷ ở những bệnh nhân không được điều trị, đã trở thành viêm khớp gút mãn tính. Nốt tophi có thể phát triển sớm hơn ở phụ nữ lớn tuổi, đặc biệt là những người dùng thuốc lợi tiểu.

Nốt tophi thường nằm dọc theo đường viền của vành tai nhưng chúng cũng có thể được tìm thấy ở nhiều vị trí, bao gồm ngón tay, ngón chân, bao trước. Trong một số trường hợp, nốt tophi lớn vỡ ra sẽ chảy dịch tiết dạng kem.

Tóm lại, bệnh gút là một dạng viêm khớp phổ biến có thể ảnh hưởng đến các khớp ngón chân, bàn chân, mắt cá chân, đầu gối, bàn tay và khuỷu tay. Các triệu chứng bị gout bao gồm đau, sưng và đỏ bóng trên các khớp bị ảnh hưởng. Biết được bệnh gút có triệu chứng như thế nào, người bệnh sẽ đi khám sớm, được chỉ định các thuốc giảm đau và kháng viêm để cải thiện cơn đau. Đồng thời, sử dụng thuốc giảm acid uric và thực hiện chế độ ăn uống tốt sẽ giúp ngăn ngừa các đợt viêm gút cấp trong tương lai.

Nguồn tham khảo: medscape.com, southerncross.co.nz, nhsinform.scot