Cây cỏ tai chuột chữa bệnh gì?

Cỏ tai chuột hay còn gọi là cây tai chuột, là một loại thực vật thân leo. Ở nước ta cây thường mọc hoang và ngày nay được trồng để làm cảnh, nhưng đây lại là một vị thuốc mà nhiều người ít biết đến. Vậy cây tai chuột chữa bệnh gì?

Cây tai chuột có tên gọi khác là cây hạt bí, mộc tiền, muối qua, qua tử kim, ... và tên khoa học là Dischidia acuminate Cost, thuộc họ thiên lý. Cây có các đặc điểm thực vật như sau:

• Thân: Thân leo, sống bám vào vách núi, vách đá hoặc bám trụ vào cành cây khác và rũ xuống. Thân cây có mủ, nhựa có màu trắng đục.
• Lá: Dạng lá mầm, mọc đối xứng với nhau, có hình giống tai chuột nên được gọi là cây tai chuột, hoặc còn được gọi là hạt bí do lá giống hình hạt bí. Mặt trên của lá bóng, lá có màu xanh nhạt, dài từ 1 - 2cm, bề ngang rộng khoảng 8 – 10mm.
• Hoa: Hoa nhỏ và có màu trắng, mọc ra từ nách lá. Tháng 4 đến tháng 6 là thời điểm cây ra hoa.
• Quả: Gồm 2 quả đại thẳng, bên trong có lớp lông mịn phủ quanh hạt.

Người dân tìm thấy cây tai chuột mọc hoang trên các vách núi, vách đá ở Trung Quốc. Ở nước ta rất ít gặp nhưng ngày nay cây đã được trồng và sử dụng như một loại cây cảnh.

Trong Đông y, cỏ tai chuột có tính mát, vị hơi chua, là vị thuốc để chữa các bệnh:

• Phụ nữ bị khí hư
• Nước tiểu vàng, lợi tiểu
• Tiêu viêm, phù thũng
• Bệnh lậu

Ngoài ra, cây tai chuột còn có tác dụng với các bệnh ngoài da như phỏng, chín mé, thối tai. Với mẹ đang nuôi con cho bú, tai chuột là vị thuốc giúp lợi sữa.

Tuy nhiên, Y Học Hiện Đại vẫn chưa nghiên cứu nhiều về loại dược liệu này nên hạn chế sử dụng.

Bộ phận dùng làm thuốc của cây tai chuột là cả cây. Sau khi thu hái vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, cây được thái nhỏ rồi phơi khô hoặc sao vàng để dùng dần, hoặc cũng có thể dùng tươi. Một số bài thuốc cây tai chuột thường dùng:

• Chữa phù thũng: Sao rồi sắc lấy nước uống các loại dược liệu gồm bông mã đề, lá cỏ tai chuột, rễ cỏ xước, thài lài tía (mỗi loại 1 nắm tay), uống 1 thang/ngày đến khi khỏi.
• Chữa viêm tiết niệu, tiểu buốt, nước tiểu đục, vàng ở phụ nữ: Sắc lấy nước uống các loại dược liệu gồm cỏ tai chuột (40g), lá bạc thau và rễ cỏ tranh (mỗi loại 30g).
• Chữa long đờm, trị ho: Nấu lấy nước uống táo chua (40g) và cây tai chuột (30g).
• Chữa viêm tấy, áp xe, chín mé: Rửa sạch cây tai chuột còn tươi rồi giã nát để đắp lên vết thương.
• Chữa thối tai: Giã nát lá cỏ tai chuột và hà thủ ô trắng, sau đó vắt ráo lấy nước để nhỏ vào tai.

Cần phân biệt cỏ tai chuột với một loại dược liệu khác được dùng để chữa bệnh tiểu đường có tên là mạch lạc đuôi chuột. Ngoài ra, cũng có nhiều giống cây tai chuột khác nhau, cần dựa vào tên khoa học để phân biệt và sử dụng đúng bài thuốc theo Y Học Cổ Truyền.

Vì trong Tây y, các nghiên cứu về tác dụng chữa bệnh của cỏ tai chuột còn hạn chế nên để hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn từ những bài thuốc này, cần lưu ý:

• Tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.
• Trẻ nhỏ, phụ nữ đang mang thai, người bị bệnh đang dùng thuốc điều trị không tự ý sử dụng loại dược liệu này.

Cỏ tai chuột là một loại dược liệu có tính mát, các bài thuốc từ cây được dùng để chữa bệnh về đường tiết niệu như tiểu buốt, tiểu đục. Ngoài ra, cây còn có tác dụng với các bệnh ngoài da như sưng tấy, áp xe. Tuy nhiên, việc sử dụng bất kỳ loại dược liệu nào cũng cần có sự tham khảo và chỉ dẫn từ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn khi dùng.