Xơ gan cổ trướng là một biến chứng nghiêm trọng khi mắc bệnh xơ gan, tình trạng này khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi và đau đớn,... Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh sẽ tiến triển thành ung thư gan đe dọa tính mạng của người bệnh. Vì vậy, mọi người nên khám định kỳ 6 tháng/lần để bảo vệ sức khỏe của bản thân cũng như gia đình.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Xơ gan cổ trướng là gì?
Bệnh lý xơ gan xảy ra khi các mô gan bị thay thế bởi mô xơ và sẹo dẫn đến chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng. Cổ trướng là thuật ngữ chỉ sự tích tụ dịch bất thường trong khoang phúc mạc – khoang trống giữa lá thành và lá tạng, khiến ổ bụng bị phình to.
Giai đoạn cuối của bệnh xơ gan còn được gọi là xơ gan cổ trướng xuất hiện khi gan không còn khả năng thải độc hiệu quả và gần như không thể phục hồi. Tình trạng này thường chỉ được phát hiện khi sức khỏe của người bệnh đã ở mức báo động và có khả năng tiến triển thành ung thư gan – giai đoạn cuối cùng của bệnh.
2. Nguyên nhân gây bệnh
2.1 Virus gây viêm gan mãn tính
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người mắc bệnh viêm gan B và viêm gan C sẽ tiến triển thành xơ gan. Khi xơ gan kéo dài, người bệnh sẽ gặp biến chứng xơ gan cổ trướng - một biến chứng nghiêm trọng của xơ gan. Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh sẽ bị tử vong.
2.2 Nhiễm trùng huyết
Suy giảm miễn dịch do nhiễm trùng huyết cùng với suy giảm chức năng gan kéo dài sẽ dẫn đến xơ gan cổ trướng.
2.3 Uống nhiều bia rượu
Việc tiêu thụ nhiều bia rượu gây hại cho gan, làm suy giảm chức năng của gan. Những người thường xuyên uống rượu không quan tâm đến việc bảo vệ gan, do đó có nguy cơ cao mắc phải các bệnh như xơ gan cổ trướng.
Trắc nghiệm: Làm thế nào để bảo vệ lá gan khỏe mạnh?
Làm test trắc nghiệm kiểm tra hiểu biết về gan có thể giúp bạn nhận thức rõ vai trò quan trọng của gan, từ đó có các biện pháp bảo vệ gan để phòng ngừa bệnh tật.
2.4 Nhiễm hóa chất độc hại
Nếu cơ thể hấp thụ các chất độc như asen, thạch tín... hoặc gặp phải tình trạng tắc mật khiến gan bị quá tải, khả năng giải độc của gan sẽ bị suy yếu dẫn đến xơ gan. Không những thế, tình trạng nhiễm độc từ các chất này còn khiến các bệnh lý gan tiến triển nhanh chóng và có nguy cơ gây tử vong cao.
3. Triệu chứng bệnh
- Với tình trạng uể oải và mệt mỏi, người bệnh chỉ muốn nằm một chỗ. Ngoài ra, người bệnh còn đang phải đối mặt với tình trạng sụt cân, da khô, sắc mặt kém, thiếu máu, quáng gà, viêm lưỡi cùng viêm phù dây thần kinh.
- Vàng da và vàng mắt sẽ xuất hiện ở giai đoạn cuối, tình trạng này xảy ra do tế bào gan bị tổn thương hoặc do bệnh đã tiến triển thành ung thư gan.
- Khu vực gan của người bệnh bị đau liên tục hoặc dữ dội là do sự tăng trưởng nhanh của khối u khiến thành gan bị kéo ra. Khi bệnh diễn tiến theo chiều hướng xấu, cơ hoành sẽ bị tổn thương và dẫn đến cơn đau ở vai phải. Trong quá trình tiến triển thành ung thư, cơn đau đột ngột có thể xuất hiện. Nếu bị xuất huyết nặng, người bệnh có nguy cơ bị ngất xỉu hoặc sốc.
- Trong trường hợp xơ gan cổ trướng, gan có khả năng bị phù. Khi các triệu chứng này xuất hiện, người bệnh phải khẩn trương điều trị và tuyệt đối không tự ý dùng thuốc mà cần phải tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
4. Chẩn đoán và điều trị bệnh xơ gan cổ trướng
4.1 Chẩn đoán
Một số phương pháp xét nghiệm lâm sàng sẽ được chỉ định cho người bệnh nhằm chẩn đoán xơ gan cổ trướng bao gồm:
- Xét nghiệm máu.
- Chụp cắt lớp (chụp CT)
- Sinh thiết gan.
Mục tiêu của các phương pháp trên là chẩn đoán bệnh và loại trừ những nguyên nhân khác dẫn đến xơ gan.
Ở giai đoạn xơ gan chuyển sang cổ trướng, người bệnh không còn khả năng chữa khỏi hoàn toàn. Các phương pháp điều trị lúc này chủ yếu giúp người bệnh giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và hạn chế nguy cơ bệnh chuyển hóa thành ung thư gan.
4.2 Điều trị
Để điều trị, người bệnh có thể dùng nhiều biện pháp như sử dụng thuốc lợi tiểu, thực hiện chọc dịch cổ trướng, ghép gan và liệu pháp tế bào gốc…Tùy thuộc vào sức khỏe và tình trạng cụ thể của người bệnh, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp điều trị phù hợp.
Ở giai đoạn xơ gan cổ trướng, gan gần như không còn khả năng giải độc vì các tế bào gan đã bị tổn thương nặng nề. Vì lý do này, người bệnh cần phải tuân thủ chặt chẽ chỉ dẫn từ bác sĩ, nhằm hạn chế tổn thương cho tế bào gan ở mức thấp nhất thông qua những biện pháp sau:
- Tránh xa rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích như cà phê, nước ngọt có ga…
- Hạn chế thực phẩm có nhiều dầu mỡ, protein và giảm lượng muối trong chế độ ăn.
- Đảm bảo cung cấp đủ nước, tăng cường tiêu thụ rau xanh, trái cây và chất xơ trong khẩu phần.
- Hình thành thói quen vận động nhằm tăng cường sức đề kháng và đốt cháy mỡ thừa, ngăn ngừa tình trạng thừa cân.
- Sử dụng thuốc theo đúng thời gian, đúng liều lượng và chỉ dẫn của bác sĩ.
- Ngay lập tức thông báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào liên quan đến sức khỏe.
5. Bệnh xơ gan cổ trướng có lây không?
Xơ gan cổ trướng là tình trạng tổn thương gan xuất phát từ các nguyên nhân chính là viêm gan B, viêm gan C và uống nhiều rượu bia. Nếu nguyên nhân là do rượu bia, bệnh không lây cho người khác. Tuy nhiên, bệnh do viêm gan B hoặc viêm gan C có khả năng lây qua những con đường như:
- Từ mẹ sang con.
- Quan hệ tình dục thiếu biện pháp an toàn.
- Đường máu.
Trong các bệnh lý về gan, xơ gan cổ trướng là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm. Để bảo vệ sức khỏe và đẩy lùi bệnh tật, người bệnh nên áp dụng lối sống khoa học. Ngoài ra, bệnh cũng có thể được chẩn đoán, phát hiện sớm thông qua khám sức khỏe định kỳ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
