Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Thị Vượng - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Theo tổ chức ghi nhận ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) 2018, ung thư đại trực tràng là ung thư đứng thứ 5 về tỉ lệ mắc mới và tử vong trên thế giới. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân là một trong những phương pháp giúp phát hiện ung thư đại trực tràng.
1. Khái niệm về xét nghiệm máu ẩn trong phân
Làm xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT) có thể giúp phát hiện lượng máu rất nhỏ trong phân bài tiết. Xét nghiệm này sẽ lấy mẫu phân hai hay ba lần, dùng một bộ xét nghiệm. Mẫu được thu thập từ nhiều lần bài tiết, vì vậy bất cứ vấn đề nào cũng có thể được phát hiện. Những mẫu này sẽ được phân tích ở phòng thí nghiệm bệnh lý và nếu phát hiện có máu, có thể cần thêm xét nghiệm khác. Hiện có hai loại FOBT khác nhau ở Úc là guaiac và miễn dịch hóa học (immunochemical).
Xét nghiệm guaiac yêu cầu bệnh nhân cần thay đổi chế độ ăn uống và thuốc men và cần có mẫu phân từ ba lần bài tiết khác nhau.
Xét nghiệm miễn dịch hoá học (Immunochemical) thường được chấp nhận rộng rãi hơn, vì không cần phải thay đổi thuốc men hay chế độ ăn uống của bệnh nhân và chỉ yêu cầu lấy mẫu từ hai lần bài tiết riêng biệt.
Dù FOBT hiện chưa phải là xét nghiệm chẩn đoán ung thư ruột chính xác nhất, nhưng là xét nghiệm kiểm tra được nghiên cứu kỹ nhất, cũng như xét nghiệm dễ được chấp nhận và ít tốn kém nhất hiện có. Xét nghiệm FOBT cũng không xâm nhập vào trong so với việc nội soi ruột và nội soi đại tràng.
2. Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân được thực hiện trong trường hợp nào?
Bác sĩ sẽ đề nghị một bài kiểm tra máu ẩn trong phân trong các trường hợp:
Sàng lọc ung thư ruột kết: Nếu đang độ tuổi 50 trở lên và có nguy cơ trung bình của bệnh ung thư đại tràng, bác sĩ có thể sẽ đề nghị thử nghiệm máu trong phân mỗi năm để sàng lọc cho ung thư ruột kết. Ngoài ra, người bệnh có thể cần xét nghiệm sàng lọc cho phép các bác sĩ để kiểm tra dấu trực tiếp.
Đánh giá nguyên nhân có thể có thiếu máu không giải thích được: Thiếu máu là tình trạng có các tế bào máu đỏ không đủ khỏe mạnh mang oxy đầy đủ đến các mô. Đôi khi xét nghiệm máu ẩn trong phân được sử dụng để xác định liệu xuất huyết tiêu hóa, chẳng hạn như một vết loét chảy máu - đóng góp đến việc thiếu máu.
3. Những đối tượng nào cần xét nghiệm máu ẩn trong phân?
Các chuyên gia khuyến cáo những ai có tiền sử gia đình hay triệu chứng ung thư ruột đều nên xét nghiệm máu ẩn trong phân từ tuổi 50 trở lên. Số người có nguy cơ cao phát ung thư ruột là những người:
- Có tiền sử bị bướu thịt (polyps) trong ruột.
- Có tiền sử về ung thư ruột.
- Bị bệnh viêm đường ruột kinh niên ví dụ như bệnh Crohn’s
- Có tiền sử di truyền gia đình bị ung thư ruột.
- Có ung thư ruột kết – trực tràng phi polyposis do di truyền hay polyposis u tuyến có trong gia đình.
- Bị tiểu đường hay mức insulin tăng cao. Nếu bệnh nhân có nguy cơ tăng cao, nên bàn thảo với bác sĩ về các lựa chọn theo dõi.
Khám sàng lọc ung thư đường tiêu hoá là biện pháp khoa học và hiệu quả để phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa (ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng) và đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất. Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa (thực quản - dạ dày - đại tràng) kết hợp khám lâm sàng và cận lâm sàng để đem lại kết quả chính xác nhất có thể.
Khi sàng lọc ung thư đường tiêu hóa tại Vinmec, Quý khách sẽ được:
- Khám Chuyên khoa Nội tiêu hóa với bác sĩ chuyên khoa ung bướu (có hẹn).
- Nội soi dạ dày và nội soi đại tràng với máy nội soi NBI có gây mê.
- Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (bằng máy đếm laser).
- Xét nghiệm thời gian prothrombin bằng máy tự động.
- Xét nghiệm thời gian thrombin bằng máy tự động.
- Xét nghiệm thời gian thromboplastin một phần hoạt hoá (APTT: Activated Partial Thromboplastin Time) bằng máy tự động.
- Siêu âm ổ bụng tổng quát
Để đăng ký sàng lọc và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Thạc sĩ. Bác sĩ. Trần Thị Vượng sau khi tốt nghiệp bác sĩ đa khoa đã có thời gian 2 năm đào tạo chuyên ngành vi sinh tại Nhật Bản. Với kinh nghiệm giảng dạy 9 năm tại trường Đại Học Y Dược Hải Phòng, tham gia nhiều đề tài nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước, được đào tạo liên tục về An toàn sinh học phòng xét nghiệm và Đảm bảo chất lượng xét nghiệm tại Bệnh viện Nhiệt Đới Trung Ương, có kinh nghiệm xét nghiệm chẩn đoán các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và virus. Hiện đang là bác sĩ tại Khoa Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện Vinmec thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.
