Viêm nướu răng cấp tính ở trẻ: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Cẩm - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác đã có kinh nghiệm 15 năm trong chẩn đoán & điều trị các bệnh lý Nhi khoa; từng có thời gian công tác tại khoa Nhi - Bệnh viện Đà Nẵng và Trung tâm Phụ Sản Nhi Đà Nẵng. Thế mạnh của bác là chẩn đoán và điều trị bệnh lý nhi; hồi sức, cấp cứu nhi.

Viêm nướu răng cấp tính là một trong những bệnh lý phổ biến ở vùng miệng của trẻ. Bệnh thường dễ chẩn đoán và điều trị ở mức độ nhẹ, tuy nhiên có thể nặng hơn nếu không được chữa trị kịp thời. Phát hiện viêm nướu răng sớm sẽ giúp điều trị tốt, ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát cũng như các ảnh hưởng đến răng, cấu trúc xương và các mô khác.

1. Viêm nướu răng cấp tính là gì?

Viêm nướu răng cấp tính là bệnh khá phổ biến ở trẻ em, đây là thuật ngữ chung để chỉ tình trạng viêm lợi cấp ở trẻ em tại khu trú phần nướu của răng, còn các mô khác của hệ thống nha chu như: xương ổ răng, dây chằng nha chu, cement gốc răng thì không bị ảnh hưởng.

Viêm nướu răng cấp tính có thể chỉ khu trú ở gai nướu, viền nướu một răng, một nhóm răng hoặc lan tỏa cả một cung hàm hay hai hàm.

2. Nguyên nhân viêm nướu răng cấp tính ở trẻ

• Viêm lợi khi mọc răng:

Đây là tình trạng xảy ra khi mọc răng ở trẻ, nhưng chỉ có tính chất tạm thời. Quá trình mọc răng khiến cho thức ăn tích tụ và tạo nên các mảng bám vi khuẩn. Trong một số trường hợp bệnh có thể gây viêm quanh thân răng hoặc áp-xe quanh thân răng. Bệnh thường gặp ở trẻ 6 – 7 tuổi ở răng số 6 và số 7.

• Viêm lợi miệng Herpes nguyên phát:

Hay còn gọi là viêm lợi miệng phồng rộp, đây là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus Herpes single tuýp 1 gây nên bệnh viêm nướu răng ở trẻ em. Virus lây nhiễm qua đường hô hấp dưới dạng bọt khí với thời gian ủ bệnh khoảng 1 tuần. Bệnh hay gặp ở trẻ có độ tuổi từ 2-5 nhưng cũng có thể gặp ở tuổi lớn hơn. Trẻ nhỏ dưới 12 tháng ít mắc do nhận được miễn dịch thụ động từ mẹ.

• Loét áp-tơ niêm mạc miệng:

Là một tổn thương loét, đau, trên nền niêm mạc di động, xảy ra ở cả trẻ em tuổi học đường và người lớn. Lứa tuổi hay gặp là từ 10-19 tuổi. Có thể do các yếu tố tại chỗ hoặc toàn thân như gene, yếu tố miễn dịch, sự lây nhiễm vi sinh vật, stress, thiếu hụt các vi tố hoặc các yếu tố đặc hiệu.

• Viêm niêm mạc miệng cấp do tưa lưỡi:

Nấm Candida bình thường cư trú trong khoang miệng không gây bệnh, nhưng có thể sinh sôi nhanh chóng và gây bệnh khi sức đề kháng của mô mềm ở trong miệng của trẻ giảm. Bệnh có thể gặp ở trẻ nhỏ sau khi dùng một liệu pháp kháng sinh tại chỗ hoặc gặp ở trẻ sơ sinh, do trong quá trình được sinh ra nhiễm nấm từ cơ quan sinh dục của mẹ.

• Viêm lợi loét hoại tử cấp tính:

Là một nhiễm khuẩn cấp tính, thường do giảm sức đề kháng hay những tình trạng khác, làm thay đổi mối tương quan vật chủ - vi khuẩn giữa con người và vi khuẩn Borrelia vincenti. Bệnh hiếm gặp ở trẻ em trước tuổi đến trường, đôi khi xảy ra ở tuổi 6-12 và thường gặp hơn ở tuổi thanh thiếu niên.

Ngoài ra, viêm nướu răng cấp tính thường thấy ở bệnh nhân vệ sinh răng miệng kém, viêm lợi từ trước; trẻ em bị suy dinh dưỡng; stress dẫn đến nồng độ corticoid huyết thanh tăng được coi là một cơ chế của ANUG.

3. Dấu hiệu nhận biết viêm nướu răng cấp tính

Những dấu hiệu của viêm nướu cấp tính bao gồm:

• Đau nướu dữ dội, đặc biệt khi ăn thức ăn chua, mặn.... Có thể xuất hiện từng tổn thương loét nhỏ, đơn lẻ; tổn thương loét lớn hoặc xuất hiện rất nhiều tổn thương loét, hoặc kèm theo tổn thương loét ở vị trí khác trong cơ thể;
• Hôi miệng do sự tích tụ của vi khuẩn và mô hoại tử;
• Nướu sưng đỏ, chảy máu nướu thậm chí khi chỉ nhấn nhẹ vào nướu;
• Xuất hiện lớp màng mỏng màu xám trên nướu, các vết loét giữa răng và nướu;
• Khi trẻ bị viêm nướu răng cấp tính do tưa lưỡi, trong miệng bé sẽ có những mảng trắng dày, nổi lên trên bề mặt niêm mạc má, lợi, vòm miệng;
• Đau đầu, sốt và mệt mỏi, khó chịu;
• Sưng bạch huyết ở cổ, đầu và hàm.

4. Cách xử trí và phòng ngừa bệnh viêm nướu răng ở trẻ em

4.1. Cách xử trí viêm nướu răng cấp tính ở trẻ

• Đối với viêm nhẹ: Bệnh nhân cần tăng cường vệ sinh răng miệng hàng ngày bằng bàn chải mềm. Dùng nước súc miệng đặc hiệu để làm giảm hình thành mảng bám, dùng oxy già để oxy hóa và làm sạch mô hoại tử;
• Loại bỏ mảng bám và cao răng: Bạn cần đưa trẻ đến phòng khám để nha sĩ lấy cao răng. Sau khi đã làm sạch, nha sĩ sẽ hướng dẫn trẻ cách chải răng và sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám;
• Cho trẻ nghỉ ngơi, chế độ ăn mềm và giàu dinh dưỡng, bù nước đầy đủ.

4.2. Phòng ngừa viêm nướu răng cấp tính ở trẻ

• Vệ sinh răng miệng cho trẻ dưới 3 tuổi bằng cách dùng gạc quấn vào ngón trỏ của mình rồi nhúng vào nước sôi để nguội chà vào răng và nướu của trẻ. Bố mẹ nên thực hiện nhẹ nhàng để không làm tổn thương đến niêm mạc non nớt ở trẻ;
• Với những trẻ lớn hơn, bố mẹ hãy dạy con cách vệ sinh răng miệng đúng cách bằng bàn chải và kem đánh răng chuyên dụng để tránh các tác nhân gây bệnh viêm nướu răng ở trẻ em;
• Sử dụng bàn chải đánh răng lông mềm có thể chải sạch cả những kẽ răng, những răng trong cùng mà không tổn thương đến lợi. Thay bàn chải đánh răng sau ba đến bốn tháng;
• Dùng thêm chỉ nha khoa để lấy bỏ thức ăn thừa bám ở kẽ răng, súc miệng thường xuyên bằng nước muối và các dung dịch súc miệng khác để tiêu diệt vi khuẩn trong khoang miệng;
• Tăng cường vitamin và khoáng chất cho trẻ bằng việc xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh. Hạn chế cho trẻ ăn các món ăn vặt, món ăn chứa nhiều đường vì chúng có lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây mảng bám;
• Khám răng miệng định kỳ cho trẻ 1 tuổi trở lên để ngăn ngừa sự phát triển các bệnh lý răng miệng tốt.

Các bệnh về nướu có thể nặng hơn nếu không được chữa trị kịp thời. Phát hiện bệnh sớm sẽ giúp bạn điều trị tốt, ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát cũng như các ảnh hưởng đến răng, cấu trúc xương và các mô khác. Khi viêm nướu răng cấp tính ở trẻ trở nên nghiêm trọng, cha mẹ nên đưa con đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh gây các biến chứng nguy hiểm đến trẻ.

Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.

Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.