Viêm họng, ho khạc ra máu: Cảnh giác các bệnh nguy hiểm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS CKII Nguyễn Văn Thái - Khoa Tai Mũi Họng và Phẫu thuật đầu cổ, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Thái đã có hơn 17 năm kinh nghiệm điều trị, đặc biệt trong lĩnh vực Phẫu thuật Đầu cổ.

Viêm họng, ho khạc ra máu rất nguy hiểm, nếu không được chữa trị sớm và đúng cách thì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hại cho sức khỏe người bệnh như bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp, ung thư tai mũi họng, ung thư phổi... thậm chí là tử vong.

1. Phân biệt biểu hiện viêm họng, ho khạc ra máu với những biểu hiện tương đồng

Khạc đờm ra máu tươi được nhìn thấy bằng hiện tượng khạc đờm ra máu trong lúc gắng sức ho. Đờm lúc khạc ra có thể kèm máu đỏ tươi hay hồng. Trước lúc ho, bệnh nhân có dấu hiệu nóng rát sau xương ức, đau ngực cũng như rát họng. Lượng máu này sẽ tránh dần đi theo cơn khạc và cạn kiệt sau đó.

Viêm họng khạc ra máu từ đường mũi họng

Không cần gắng sức ho vẫn khạc ra máu, kèm theo các bệnh lý chảy máu vùng mũi như chảy máu cam, bệnh răng miệng, Polyp mũi, đặc biệt Ung thư vòm, ... những biểu hiện này liên quan đến các bệnh về tai mũi họng, phế quản - phổi...

Nôn ra máu

Máu cũng được đưa ra từ đường thực quản, tuy nhiên, lượng máu có lẫn thức ăn và không có bọt. Những biểu hiện này thường đi kèm với các hiện tượng đau bụng và liên quan tới một số bệnh lý tiêu hóa như xơ gan, loét dạ dày tá tràng, ... do dùng thuốc giảm đau kéo dài.

2. Viêm họng, ho khạc ra máu có nguy hiểm không?

Viêm họng ho ra máu là biểu hiện của nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm phế quản, giãn phế quản, lao phổi, ung thư phổi, Ung thư vòm, .... Như vậy có thể khẳng định viêm họng ho khạc ra máu rất nguy hiểm, nếu không được chữa trị sớm và đúng cách thì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hại cho sức khỏe người bệnh, thậm chí là tử vong.

3. Nguyên nhân viêm họng, ho khạc ra máu

Tổn thương đường hô hấp trên

Khi bị tổn thương răng, nướu hoặc bất cứ bộ phận nào ở đường hô hấp trên đều có thể gây viêm họng đờm có máu. Nguyên nhân gây tổn thương do nghiến răng khi ngủ, ăn uống, đánh răng không đúng cách, do ăn uống nóng lạnh thất thường ảnh hưởng đến đường họng...

Các bệnh tổn thương đường hô hấp trên như viêm họng, viêm Amidan, viêm mũi, Ung thư vòm, ... gây đau rát cổ họng. Điều này khiến cho lớp niêm mạc họng bị sưng phù ứ máu. Khi có áp lực thì mạch máu niêm mạc họng vỡ ra dính vào đờm.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng vi khuẩn, virus như Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, hoặc nhiễm nấm Aspergillus có thể là nguyên nhân gây viêm họng đờm có máu.

Các bệnh lý ở phế quản và phổi

Tắc mạch phổi, viêm phế quản, viêm phổi. Các triệu chứng thường gặp: Khó thở nặng, thở khò khè, sốt nhẹ. Ho ra máu, đau ngực, luôn mệt mỏi.

Các bệnh lý khác

Bên cạnh đó, một số bệnh lý khác có thể gây viêm họng khạc ra máu như tắc tĩnh mạch phổi, phù phổi, lupus ban đỏ.

4. Viêm họng, ho khạc ra máu là triệu chứng của bệnh gì? Làm sao để chẩn đoán đúng bệnh?

4.1. Bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi là một trong những bệnh lây nhiễm tại Việt Nam với tỉ lệ cao. Do vậy đây là nguyên nhân rất thường gặp của ho khạc ra máu.

Triệu chứng bệnh

Ngoài biểu hiện ho khạc ra máu tươi thì người bệnh lao phổi có thể gặp một số biểu hiện khác như: Ho khạc đờm trên 2 tuần có kèm theo máu tươi hoặc vướng máu ở đờm ít hay nhiều. Kèm theo đó, người bệnh có triệu chứng sốt nhẹ về chiều, đau tức ngực, ra mồ hôi đêm, khó thở, cơ thể kém ăn, mệt mỏi, gầy sút cân, ....

Chẩn đoán bệnh

Bệnh lao phổi là một bệnh dễ lây nhiễm qua đường hô hấp và để lại nhiều di chứng. Do vậy người bệnh khi có các biểu hiện trên thì cần phải đi thăm khám ngay. Để chẩn đoán tình trạng bệnh này, người bệnh có thể chụp X – quang phổi và xét nghiệm đờm.

4.2. Giãn phế quản

Giãn phế quản là một trong những biến chứng của bệnh lao phổi, do nhiễm trùng mãn tính ở phổi như áp xe phổi hoặc viêm phổi do hít phải dị vật, ...Đây là nguyên nhân gây nên tình trạng ho khạc ra máu.

Triệu chứng bệnh

Dấu hiệu phát hiện bệnh là Ho khạc ra máu với lượng ít (khoảng 1 muỗng cà phê từ 3 – 5ml). Hiện tượng này tái diễn trong nhiều 3 – 5 ngày. Nếu không điều trị sớm, ho khạc ra máu sẽ nặng nhiều hơn 100ml thì nguy cơ tử vong rất cao

Chẩn đoán bệnh

Việc chẩn đoán giãn phế quản thông qua chụp X – Quang phổi và CT ngực có cản quang. Khi đã xác định được nguyên nhân gây bệnh thì các bác sĩ sẽ tiến hành điều trị phẫu thuật cắt bỏ thùy phổi bị dãn hoặc thuyên tắc mạch máu

4.3. Bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp

Những bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp chủ yếu do Viêm phổi cấp, viêm phổi hoại tử, áp xe phổi, nấm phổi, u nấm phổi.

Triệu chứng bệnh

Một số triệu chứng của bệnh nhiễm trùng đường hô hấp là: sốt, ho khạc ra máu vào buổi sáng, đau ngực kiểu màng phổi.

Chẩn đoán bệnh

Việc phát hiện bệnh chủ yếu qua việc chẩn đoán bằng xét nghiệm máu, chụp X - quang phổi hoặc CT ngực, xét nghiệm đờm.

4.4. Ung thư trong Tai mũi họng

Ung thư vòm

Ung thư vòm, ung thư họng, ung thư thanh quản, ung thư miệng, ... đang là những căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở nước ta. Bệnh thường gặp ở những người thường xuyên hút thuốc lá, rượu bia, ăn uống không lành mạnh, ...

• Triệu chứng bệnh

Một số triệu chứng của ung thư vòm bao gồm: cổ họng bị hôi, răng lung lay, lưỡi màu nhạt, đổi màu, khó nuốt. Khi bị ung thư vòm, vùng có khối u sẽ có dấu hiệu lở loét, bốc mùi hôi, ăn tắc ở cổ, nghẹn, khó nuốt, ho khạc ra máu...

• Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán tế bào học: Dùng que bông hoặc dụng cụ chuyên dụng quệt vào tổ chức u tại vòm. Mục đích của phương pháp là có được một chẩn đoán sơ bộ sớm.

Chẩn đoán giải phẫu bệnh lý: Bấm sinh thiết vòm qua đường mũi và họng miệng là yếu tố quyết định cho việc chẩn đoán. Những trường hợp đặc biệt phải chẩn đoán gián tiếp qua sinh thiết hạch cổ.

Ung thư thanh quản

Ung thư thanh quản xuất hiện ở nam giới nhiều hơn gấp nhiều lần so với phụ nữ. Trong chuyên khoa Tai mũi họng, ung thư thanh quản đứng hàng thứ hai sau ung thư vòm.

• Triệu chứng bệnh

Một số triệu chứng của bệnh ung thư thanh quản: khàn tiếng, nuốt vướng – nghẹn, nổi hạch góc hàm. Ngoài việc nhận thấy cổ họng bị hôi, bệnh nhân còn có thể nhận thấy rõ những chướng ngại vật chặn dưới cổ, ho khạc đờm có lẫn máu, cổ họng sưng to, đau, ... Trong trường hợp mắc ung thư thanh quản, người bệnh còn bị mất tiếng, đau lan ra tai, ho ngứa, ho ra máu.

• Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán ung thư thanh quản bao gồm chẩn đoán xác định bệnh và chẩn đoán giai đoạn bệnh. Soi thanh quản là phương pháp giúp quan sát được thanh quản của bệnh nhân một cách rõ ràng. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp hỗ trợ: chụp cắt lớp CT, bấm sinh thiết giải phẫu bệnh.

4.5. Ung thư phế quản

Ung thư phế quản hay còn gọi là ung thư phế quản – phổi là căn bệnh ung thư phổ biến thứ hai trên thế giới.

• Triệu chứng của bệnh

Triệu chứng của ung thư phế quản có thể gặp là: Ho nhiều, ho dai dẳng và ho có đờm liên tục dẫn đến biến đổi giọng nói gây khàn giọng, có khi ho ra máu. Thở nặng nhọc, thở ăn khò khè. Mất cảm giác ngon miệng, khó nuốt giảm cân không rõ nguyên nhân và liên tục mệt mỏi. Đau xương và khớp, sưng ở cổ và mặt. Đau ở lưng, ngực và vai nhất là khi mang vật nặng hay khi bạn ho hoặc cười.

• Chẩn đoán bệnh

Bác sĩ sẽ kết hợp: xét nghiệm đờm, chụp X-quang vùng ngực, chụp CT cắt lớp để chẩn đoán bệnh.

4.6. Ung thư phổi

Ngoài những bệnh lý ác tình kể trên thì ho khạc ra máu có bọt hồng còn là dấu hiệu của bệnh ung thư phổi.

• Triệu chứng bệnh

Tình trạng bệnh này diễn ra âm thầm, giai đoạn đầu thường có rất ít biểu hiện và xảy ra với những bệnh nhân hút thuốc là nhiều. Nếu tình trạng này kéo dài, người bệnh sẽ có những dấu hiệu khác như: đau tức ngực, khó thở, ho kéo dài, sụt cân, ho ra máu...

• Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán bệnh thông qua một số xét nghiệm như X - quang phổi, CT ngực có cản quang, sinh thiết u, nội soi phế quản. Tùy vào mức độ và tình trạng bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất.

5. Khi bị viêm họng, ho khạc ra máu cần làm gì?

4.1. Xử lý bệnh

Tình trạng ho khạc ra máu được chia làm 3 mức độ nặng nhẹ khác nhau. Khi tình trạng bệnh này mới chỉ giai đoạn đầu thì cần phải theo dõi để phát hiện nguyên nhân. Một số lưu ý cần thực hiện khi người bệnh có hiện tượng viêm họng, ho khạc ra máu:

• Nếu người mắc bệnh có khối máu đông ở thể nhẹ có khả năng tiêu diệt bằng giải pháp nội soi phế quản.
• Trường hợp lượng máu tiết thành mạch khá lớn thì bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện đóng tắt mạch máu bằng tiểu phẫu chụp động mạch phế quản cũng như thuyên tắc mạch.
• Nếu người bị mắc loại bệnh bị chảy máu nhiều, sẽ áp dụng cách truyền máu để an toàn lượng máu đầy đủ trong cơ thể.
• Không chỉ thế còn có các chữa bằng dân gian được kết hợp để bồi dưỡng cơ thể cũng như bảo đảm. Tuy vậy, giải pháp này chỉ xài hiệu quả cho các đối tượng cụ thể, buộc phải kiên định cũng như biết rõ khạc đờm chảy máu tươi là từ đâu.

4.2. Chế độ dinh dưỡng

Bên cạnh việc nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc nặng thì người bệnh cần phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý.

• Một số thực phẩm tốt cho người bệnh ho khạc ra máu là: Mật ong, mã thầy, cháo huyết mạch, cháo ngó sen, thịt lợn, hoa quả tươi ...Những thực phẩm này lành tính giúp tăng cường sức khỏe và giảm tình trạng ho.
• Bên cạnh đó người bệnh cần lưu ý những thực phẩm như đồ ăn cay nóng, hải sản, rượu, bia, thịt gà, lạc rang và những thực phẩm gây dị ứng...sẽ khiến tình trạng ho của bạn càng nặng nề hơn.

Nếu thực hiện theo những cách trên trong vòng 2 – 3 ngày mà triệu chứng ho khạc ra máu không thuyên giảm thì cần được đưa bệnh nhân đến bệnh viện.

4.3. Thói quen sinh hoạt

Bên cạnh việc điều trị, người bệnh có thể cải thiện tình trạng bệnh qua một số phương pháp đơn giản trong thói quen sinh hoạt như sau:

• Uống nhiều nước mỗi ngày: uống tối thiểu 8 ly nước để làm loãng đờm cũng như chất nhầy trong cổ họng.
• Súc miệng họng bằng nước muối: Nước muối gây ra dịu cổ họng, giảm viêm, làm nóng cổ họng cũng như loãng chất nhầy mau chóng. Để có thể sớm hết bệnh long đờm nhanh hơn có khả năng thêm tinh dầu khuynh diệp vào nước nóng tạo tương đối súc miệng.
• Định kỳ thôi mũi để ngăn ngừa đờm chảy vô trong.
• Hạn chế các tác nhân dẫn đến kích thích có trong sơn, chất tẩy rửa gia dụng, hóa chất cũng như khói thuốc lá.
• Sử dụng tinh dầu bạc hà, bạch đàn... để xông hơi hay tắm nước nóng hít rất thở trong nước để thở cũng như long đờm kịp thời.

Viêm họng, ho khạc ra máu là dấu hiệu tổn thương đường hô hấp, để kéo dài có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi mới chớm bị viêm họng hoặc đã có hiện tượng ho khạc ra máu nên tới cơ sở y tế khám và điều trị, kết hợp với đó là cải thiện trong chế độ dinh dưỡng lẫn thói quen sinh hoạt hàng ngày để bệnh sớm được phục hồi.

Chuyên khoa Tai Mũi Họng - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec chuyên khám và điều trị các bệnh lý tai mũi họng thông thường như: viêm đau họng, ù tai, viêm mũi không do dị ứng, ung thư cổ họng; các khối u vùng đầu mặt cổ, các dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng bằng các phương pháp ngoại khoa phổ biến.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.