Viêm đại tràng nên ăn gì để cải thiện tình trạng bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống? Đây là câu hỏi mà nhiều người mắc bệnh đặt ra. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng bệnh như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Hãy cùng tìm hiểu về viêm đại tràng nên ăn gì và kiêng gì ngay bài viết dưới đây!
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Viêm đại tràng nên ăn gì?
Chế độ ăn của bệnh nhân viêm đại tràng thường có nhiều yếu tố tiềm ẩn, khiến người bệnh khó xác định thức ăn nào là an toàn. Ví dụ, chất xơ có thể rất khó tiêu hóa khi bệnh nhân đang trong giai đoạn bùng phát. Trong khi đó, những thức ăn có thể ăn được khi bệnh thuyên giảm lại có thể gây khó chịu khi các triệu chứng tái phát.
Mỗi người bệnh có thể phản ứng khác nhau với các thực phẩm gây triệu chứng. Trong giai đoạn bệnh bùng phát, việc lựa chọn thực phẩm cung cấp đủ dinh dưỡng mà không làm trầm trọng thêm triệu chứng là rất quan trọng. Hãy tham vấn bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để biết bị viêm đại tràng nên ăn gì trong giai đoạn này.
Dưới đây là danh sách cho viêm đại tràng nên ăn gì:
- Người bị táo bón nên tăng cường ăn rau xanh, trái cây để bổ sung chất xơ, giúp nhuận tràng. Chia nhỏ bữa ăn cũng là cách hiệu quả để cải thiện tình trạng này. Rau cải, rau muống, rau ngót, bí đao và nước ép là những lựa chọn giàu chất xơ.
- Ngược lại, khi bị tiêu chảy, bệnh nhân nên hạn chế chất xơ để tránh kích ứng đại tràng. Các món ăn nấu chín kỹ sẽ giúp bảo vệ đường ruột.
- Quả táo là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời, nhưng với lượng chất xơ và fructose cao, táo có thể khiến người bệnh khó tiêu trong những giai đoạn bệnh bùng phát.
- Cá hồi: Loại cá này rất giàu axit béo Omega-3, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, không chỉ về tiêu hóa mà còn cho cơ thể nói chung.
- Quả bí: Khi nhắc đến viêm đại tràng nên ăn gì thì bí đao là một sự lựa chọn tuyệt vời, do bí đao giúp người bệnh tiêu hóa tốt. Tuy nhiên, một số loại bí chứa nhiều chất xơ có thể gây khó chịu cho người bệnh trong giai đoạn bùng phát bệnh
- Quả bơ: Đây là một thực phẩm giàu dưỡng chất và chất béo có lợi cho sức khỏe, là sự lựa chọn thích hợp cho viêm đại tràng nên ăn gì.
- Một số loại thực phẩm lên men: Chẳng hạn như sữa chua, có chứa vi khuẩn có lợi giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Những vi khuẩn này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hệ tiêu hóa khi tiêu thụ các thực phẩm lên men.
- Bột yến mạch ăn liền: Loại bột này, khi không có thêm hương liệu, sẽ dễ tiêu hóa hơn so với các loại ngũ cốc hoặc yến mạch khác, giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
- Ngũ cốc tinh chế: Khi tìm hiểu viêm đại tràng nên ăn gì thì bánh mì và các loại ngũ cốc chế biến từ ngũ cốc tinh chế là lựa chọn hợp lý. Một số loại bánh mì và thực phẩm từ ngũ cốc còn được bổ sung thêm các vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Trong khi đó, ngũ cốc nguyên hạt có thể gây khó tiêu hóa ở người bệnh.
- Trứng: Là nguồn cung cấp các dưỡng chất quan trọng, trong đó có cả omega-3. Vì dễ tiêu hóa, trứng rất phù hợp cho những ai đang bị viêm đại tràng.
- Uống đủ nước: Những người bị viêm đại tràng nên uống nhiều nước để tránh tình trạng mất nước do tiêu chảy. Bệnh nhân cần tránh dùng ống hút, vì ống hút có thể khiến bệnh nhân nuốt phải không khí, gây đầy hơi.
2. Bị viêm đại tràng kiêng ăn gì?
Chế độ ăn uống của bệnh nhân có ảnh hưởng lớn đến thời gian bùng phát của bệnh. Mỗi người sẽ có một chế độ ăn riêng, vì không phải ai cũng có cùng phản ứng với một loại thực phẩm nhất định.
Bác sĩ đã chỉ ra rằng một số loại thực phẩm dưới đây có thể là yếu tố tiềm ẩn làm trầm trọng thêm bệnh viêm đại tràng. Khi nói về vấn đề bị viêm đại tràng kiêng ăn gì, các chuyên cho biết:
- Caffeine: Mặc dù chưa có đủ nghiên cứu về ảnh hưởng của caffeine đối với triệu chứng viêm đại tràng, một khảo sát vào năm 2013 với sự tham gia của 442 người bị viêm đại tràng đã chỉ ra rằng 22% trong số họ cho biết caffeine khiến các triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Caffeine có trong các thực phẩm như cà phê, trà, soda và socola.
- Các chế phẩm từ sữa: Mặc dù không phải ai bị viêm đại tràng cũng thấy triệu chứng bệnh trầm trọng hơn khi tiêu thụ sữa, nhưng những người không dung nạp lactose nên hạn chế sử dụng các sản phẩm từ sữa.
- Rượu: Đối với một số bệnh nhân, rượu có thể gây ra chứng tiêu chảy.
- Đồ uống có gas: Một vài loại nước ngọt và bia có thể gây kích thích cho hệ tiêu hóa, làm đầy hơi. Ngoài ra, nhiều đồ uống có gas còn chứa đường, caffeine hoặc chất tạo ngọt nhân tạo, làm tăng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
- Thực phẩm giàu chất xơ: Như trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, quả mọng, đậu Hà Lan và các loại đậu. Việc tiêu thụ quá nhiều chất xơ có thể dẫn đến đau bụng, chướng bụng và gia tăng tần suất đi vệ sinh.
- Bỏng ngô: Người bị viêm đại tràng thường gặp khó khăn khi tiêu hóa bỏng ngô, tương tự như các loại hạt và quả hạch khác.
- Khoai tây: Khoai tây chứa glycoalkaloids, một hợp chất có thể làm tổn thương màng tế bào ruột. Những chất này hiện diện nhiều trong vỏ khoai tây và khoai tây chiên hơn là khoai tây nướng hay luộc.
- Thực phẩm chứa lưu huỳnh hoặc sulfit: Các loại thực phẩm này có thể sinh ra nhiều khí, gây chướng bụng. Một số ví dụ điển hình là bia, rượu, hạnh nhân, rượu táo, đậu nành, bánh mì, đậu phộng, nho khô và thịt chế biến sẵn.
- Thịt mỡ: Khi viêm đại tràng bùng phát, cơ thể không thể hấp thụ hết chất béo trong thịt, điều này làm tình trạng bệnh trở nặng hơn.
- Các loại hạt: Những loại hạt này có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy. Trong giai đoạn viêm đại tràng bùng phát, chỉ cần một lượng nhỏ các loại hạt cũng đủ để kích hoạt những phản ứng này.
- Fructose: Người mắc bệnh viêm đại tràng thường không thể hấp thụ tốt đường fructose như những người khỏe mạnh. Việc tiêu thụ các thực phẩm chứa fructose có thể dẫn đến đầy hơi và tiêu chảy. Vì vậy, mọi người nên kiểm tra kỹ các thành phần trong thực phẩm như nước ép trái cây, mật ong và mật đường, vì chúng đều chứa fructose.
- Rau củ quả sống: Những loại thực phẩm này thường chứa nhiều chất xơ khó tiêu hóa, đặc biệt trong giai đoạn bùng phát, dễ gây đầy bụng, khó chịu và đau quặn bụng. Đối với người bị viêm đại tràng, việc ăn rau củ đã được nấu chín sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng trên.
- Đồ ăn cay: Những món ăn có gia vị mạnh hoặc nóng có thể kích thích hoặc làm tình trạng viêm đại tràng trở nên nghiêm trọng hơn, nhất là trong giai đoạn bùng phát.
- Gluten: Đây là một loại protein có trong lúa mì và lúa mạch, có thể là tác nhân gây kích ứng cho người mắc viêm đại tràng.
- Chất nhũ hóa trong thực phẩm: Các chất như carboxymethyl cellulose và polysorbate-80 thường có mặt trong các món ăn chế biến sẵn, có thể làm gia tăng các triệu chứng viêm đại tràng khi tiêu thụ.
3. Lưu ý trong chế độ ăn dành cho người bị viêm đau đại tràng
Chế độ dinh dưỡng của mỗi người mắc viêm đau đại tràng sẽ có sự khác biệt. Người bệnh cần lưu ý những điểm sau khi tìm hiểu viêm đại tràng nên ăn gì và kiêng gì:
- Chọn lựa thực phẩm không khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.
- Hạn chế các món ăn đã được chứng minh là nguyên nhân làm trầm trọng thêm triệu chứng bệnh.
- Nên chia bữa ăn thành 4-6 bữa nhỏ trong ngày, áp dụng các phương pháp chế biến đơn giản như nướng, hấp, luộc.
- Chế độ ăn uống cân bằng: Một trong những vấn đề phổ biến ở người mắc viêm đại tràng là không hấp thu đủ dinh dưỡng vì khả năng tiêu hóa thức ăn bị hạn chế. Người bệnh có thể thay đổi cách chế biến thực phẩm sao cho phù hợp, giúp giữ lại các chất dinh dưỡng cần thiết. Ví dụ, việc gọt vỏ hay nấu chín rau củ và trái cây sẽ giúp cơ thể hấp thụ dễ dàng hơn.
- Bổ sung dinh dưỡng: Khi bệnh nhân không thể tiêu thụ một số thực phẩm chứa dưỡng chất quan trọng, việc sử dụng thực phẩm bổ sung có thể giúp họ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Trước khi quyết định, bệnh nhân nên tham vấn ý kiến bác sĩ về việc lựa chọn thực phẩm bổ sung vì nhu cầu dinh dưỡng của mỗi cá nhân là khác nhau.
- Lập kế hoạch bữa ăn một cách tỉ mỉ: Cần lưu ý đến công việc hàng ngày và bao gồm các món ăn nhẹ. Khi kế hoạch bữa ăn được thực hiện tốt, người bệnh sẽ ít có nguy cơ ăn phải những món ăn khiến triệu chứng của họ trở nên nghiêm trọng hơn.
- Hỏi ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để nhận được sự tư vấn về việc cân bằng chế độ ăn hoặc gợi ý các món ăn thay thế tốt hơn khi bệnh nhân không thể tự quyết định.
Một trong những phương pháp hiệu quả nhất là ghi lại danh sách thực phẩm đã tiêu thụ và quan sát cơ thể phản ứng như thế nào với từng loại thức ăn, chẳng hạn như bệnh nhân dễ dàng tiêu hóa thực phẩm đó hay các triệu chứng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Điều này giúp bệnh nhân xác định được viêm đại tràng nên ăn gì và kiêng gì.
Khi mắc bệnh viêm đại tràng, người bệnh cần chú ý cẩn thận về chế độ ăn uống hàng ngày. Điều quan trọng là bệnh nhân nên lựa chọn thực phẩm cung cấp đủ dinh dưỡng thiết yếu và hạn chế các món ăn có thể khiến triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Để kiểm soát bệnh tình và giảm thiểu số lần tái phát, bệnh nhân nên uống đủ nước, ăn các loại thực phẩm giàu protein, chất xơ và bổ sung nhiều trái cây, rau củ đa dạng màu sắc.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
