Theo Hiệp hội Lo lắng và Trầm cảm Hoa Kỳ, chứng rối loạn lo âu ảnh hưởng đến 40 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ mỗi năm. Có ít nhất 1 trong 5 người bất kỳ sẽ bị ngứa kinh niên vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời của họ. Tuy nhiên rất khó xác định có bao nhiêu người bị ngứa do lo lắng hay còn gọi là ngứa do tâm lý.
1. Nguyên nhân gây lo lắng và ngứa ngày là gì?
Lo lắng (đặc biệt là lo lắng mãn tính) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân theo nhiều cách khác nhau, trong đó có thể liên quan đến một số vấn đề về da. Một số bệnh nhân chỉ cần nghĩ về một khoảnh khắc bối rối ngắn ngủi cũng có thể khiến họ đỏ mặt hoặc việc lo lắng khiến một số người nổi mề đay trên da. Sự căng thẳng về tinh thần hoặc cảm xúc hoàn toàn có thể dẫn đến một số cơn ngứa ngáy nghiêm trọng.
Bộ não của con người luôn giữ liên lạc với các đầu dây thần kinh trên da. Khi lo lắng xuất hiện, phản ứng đáp ứng căng thẳng của cơ thể có thể bị quá tải. Điều này ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và gây ra các triệu chứng như cảm giác bỏng rát hoặc ngứa da.
Cảm giác ngứa do tâm lý có thể xuất hiện ở bất cứ vùng da nào, bao gồm cả cánh tay, chân, mặt và da đầu. Dấu hiệu ngứa có thể không liên tục hoặc đôi khi lại khá dai dẳng. Đặc biệt, lo lắng và ngứa ngáy có thể xảy ra cùng lúc hoặc riêng lẻ.
Ngay cả khi nguyên nhân gây ngứa là do lo lắng, các vấn đề về da nghiêm trọng khác có thể phát triển nếu khi bệnh nhân gãi quá nhiều hoặc quá mạnh. Điều này dẫn đến tình trạng da bị kích ứng, trầy xước hoặc chảy máu và đôi khi dẫn đến nhiễm trùng. Tuy nhiên, cần lưu ý là hành động gãi có lẽ sẽ không giúp bệnh nhân giảm ngứa quá nhiều.
Ngược lại, một số bệnh lý da liễu gây ngứa không ngừng có thể xuất hiện trước và là yếu tố khiến người bệnh lo lắng.
2. Làm thế nào để chẩn đoán ngứa do tâm lý?
Người bệnh hoàn toàn có thể gặp 2 triệu chứng cùng lúc và không không liên quan nhau. Nghĩa là bệnh nhân vừa lo lắng vừa ngứa da do nguyên nhân khác hoàn toàn. Tùy thuộc vào các triệu chứng cụ thể của người bệnh mà bác sĩ sẽ thăm khám để tìm ra nguyên nhân khác gây ngứa da, chẳng hạn như:
- Dị ứng;
- Da khô;
- Bệnh chàm;
- Côn trùng cắn và đốt;
- Bệnh vẩy nến;
- Ghẻ.
Hầu hết các nguyên nhân này có thể được xác định khi thăm khám kỹ lưỡng. Ngứa da cũng có thể là một triệu chứng ít gặp của các bệnh lý như:
- Thiếu máu;
- Ung thư như ung thư hạch và đa u tủy;
- Bệnh tiểu đường;
- Suy thận;
- Bệnh gan;
- Bệnh đa xơ cứng;
- Các vấn đề về tuyến giáp.
Để giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nhất nguyên nhân gây ngứa, người bệnh cần trao đổi với họ về các vấn đề sau:
- Tiền sử bệnh lý, bao gồm các tình trạng sẵn có, dị ứng và các loại thuốc đang dùng;
- Các triệu chứng lo lắng hoặc trầm cảm;
- Bất kỳ triệu chứng thể chất nào có thể có, ngay cả khi chúng dường như không liên quan.
Những thông tin trên sẽ giúp bác sĩ định hướng chẩn đoán.
3. Phương pháp điều trị ngứa tâm thần là gì?
Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể của lo lắng và ngứa ngáy. Bất kể do nguyên nhân gì, dấu hiệu ngứa liên tục có thể tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, bác sĩ sẽ cố gắng tìm phương pháp điều trị thích hợp và hiệu quả.
Để điều trị ngứa do tâm lý, bệnh nhân có thể phải được thăm khám bởi 1 hoặc 2 bác sĩ chuyên khoa, bao gồm:
- Bác sĩ chuyên khoa tâm thần giúp bệnh nhân học cách quản lý sự lo lắng và giảm bớt mức độ ngứa ngáy;
- Bác sĩ chuyên khoa Da liễu nếu da bệnh nhân cũng có vấn đề.
Bên cạnh đó, các nhà tâm lý học cũng có thể trợ giúp các vấn đề về da liễu liên quan đến chứng lo âu. Điều trị ngứa do tâm lý có thể bao gồm:
- Corticosteroid, các loại kem hoặc thuốc mỡ bôi ngoài da để giảm ngứa tạm thời;
- Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc đường uống: Đây là một thuốc chống trầm cảm có thể làm giảm ngứa mãn tính ở một số đối tượng;
- Các buổi trị liệu bằng ánh sáng giúp kiểm soát ngứa;
Một số vấn đề bệnh nhân có thể áp dụng để giảm ngứa do tâm lý:
- Sử dụng kem dưỡng ẩm không gây dị ứng, không có mùi thơm hằng ngày;
- Sử dụng máy tạo độ ẩm để giúp da giữ ẩm;
- Tránh mặc quần áo thô ráp, tắm nước nóng, ánh nắng gay gắt hoặc làm bất cứ việc gì khác gây ngứa;
- Sử dụng các sản phẩm không kê đơn như kem corticosteroid, kem dưỡng da calamine hoặc thuốc gây tê tại chỗ;
- Khi bị ngứa hãy đeo găng tay hoặc che da để tránh gãi quá nhiều;
- Cắt tỉa móng tay gọn gàng để việc gãi ít tổn thương da hơn.
Căng thẳng là yếu tố có thể làm trầm trọng thêm cơn ngứa, vì vậy người bệnh có thể thực hiện các phương pháp sau để giảm mức độ căng thẳng như:
- Châm cứu;
- Bài tập hít thở sâu;
- Ngồi thiền;
- Tập yoga.
Một nhà trị liệu có thể cung cấp các liệu pháp điều chỉnh hành vi và các chiến lược khác để giảm bớt lo lắng. Bên cạnh đó người bệnh cần duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ nhiều mỗi đêm, tập thể dục thường xuyên và cố gắng giải quyết tất cả các bệnh lý hoặc điều kiện y tế đang gặp phải.
4. Gặp bác sĩ lúc nào nếu bị lo lắng và ngứa ngáy?
Lo lắng và ngứa ngáy có thể xảy ra và biến mất nhanh chóng. Nếu 2 dấu hiệu này chỉ thoáng qua và không gây ra vấn đề gì lớn, bệnh nhân có thể không cần đi khám bệnh. Nếu lo lắng và ngứa ngáy ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày hoặc gây ra tổn thương và nhiễm trùng da, người bệnh hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Khi đó, bác sĩ có thể giới thiệu bệnh nhân đến các bác sĩ chuyên khoa thích hợp.
Nếu không được điều trị thích hợp, chu kỳ lo lắng và ngứa ngáy có thể lặp đi lặp lại, làm gia tăng mức độ của hội chứng lo âu. Ngoài ra, ngứa làm người bệnh gãi thường xuyên dễ dẫn đến các vấn đề về da nghiêm trọng.
Tuy nhiên, lo lắng và ngứa ngáy có thể được điều trị hiệu quả. Quá trình này có thể mất một chút thời gian, nhưng với hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh hoàn toàn có thể học được cách quản lý sự lo lắng và cuối cùng giải quyết được cơn ngứa.
Tóm lại, bất kể dấu hiệu nào xuất hiện trước, sự lo lắng và ngứa ngáy có thể liên quan đến nhau. Sự kết hợp giữa kiểm soát lo lắng và thói quen chăm sóc da tốt là những phương pháp giúp bệnh nhân phá vỡ chu kỳ lặp lại và có thể thoát khỏi chứng ngứa do tâm lý dai dẳng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
