Bài viết được thực hiện bởi các bác sĩ khoa Nội ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Ung thư ống mật hay còn gọi là đường mật (cholangiocarcinoma): là một loại ung thư hiếm gặp, chủ yếu gặp ở người trên 65 tuổi. Ống mật là những ống nhỏ nối gan và ruột non. Chúng cho phép chất lỏng gọi là mật chảy từ gan, qua tuyến tụy, đến ruột, giúp tiêu hóa thức ăn.
1. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ mắc ung thư ống mật
Ung thư ống mật phát sinh từ các tế bào lót ống dẫn mật, hệ thống dẫn lưu cho mật được sản xuất bởi gan. Các ống dẫn mật thu gom mật, dẫn lưu vào túi mật và cuối cùng vào ruột non, hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Ung thư ống mật còn được gọi là ung thư đường mật.
Ung thư ống mật là một dạng ung thư hiếm gặp, với khoảng 2.500 trường hợp mới được chẩn đoán tại Hoa Kỳ mỗi năm. Có ba vị trí chung mà loại ung thư này có thể phát sinh trong hệ thống dẫn lưu mật:
- Đường mật trong gan: Ảnh hưởng đến các ống mật nằm trong gan;
- Ngay bên ngoài gan: Nằm ở rãnh gan nơi ống dẫn mật thoát ra;
- Xa bên ngoài gan: Gần nơi ống mật đi vào ruột.
Ung thư ống mật thường được tìm thấy ngay bên ngoài gan và ít gặp nhất ở trong gan.
Tỷ lệ mắc ung thư đường mật tăng theo độ tuổi. Đây là loại ung thư phát triển chậm, xâm lấn các cấu trúc bên trong, vì vậy chẩn đoán thường muộn cho đến khi các ống dẫn mật đã bị tắc nghẽn. Sự tắc này ngăn cản sự thoát dịch mật từ gan vào túi mật và ruột. Tùy thuộc vào nơi tắc nghẽn xảy ra, việc này có thể dẫn đến viêm gan và/hoặc viêm tụy.
Viêm mãn tính các ống mật có thể là yếu tố nguy cơ cho bệnh ung thư. Các bệnh gây ra loại viêm mãn tính bao gồm viêm đường mật xơ cứng tiên phát (đặc biệt là khi liên quan đến viêm loét đại tràng), bệnh gan mãn tính, bao gồm viêm gan B, viêm gan C, viêm gan mãn tính do rượu và xơ gan.
Một số bệnh nhiễm ký sinh trùng gây nhiễm trùng gan cũng có thể làm tăng nguy cơ.
Sỏi mật không phải là yếu tố nguy cơ phát triển ung thư ống mật, nhưng sỏi trong gan làm tăng nguy cơ. Sỏi gan khá phổ biến ở các nước châu Á.
Có những bệnh bẩm sinh hiếm gặp làm tăng nguy cơ ung thư ống mật, bao gồm hội chứng Lynch II (ung thư đại trực tràng không do di truyền liên quan đến cây mật và các bệnh ung thư khác) và hội chứng Caroli (tăng huyết áp, xơ gan và u nang đường mật).
2. Triệu chứng và dấu hiệu ung thư đường mật là gì?
Các triệu chứng ban đầu của ung thư đường mật xảy ra do không thể thoát mật từ gan nơi sản xuất mật. Điều này gây ra viêm gan. Các triệu chứng ung thư đường mật bao gồm vàng mắt, ngứa, đau bụng, đầy hơi và giảm cân. Sốt nhẹ, và nước tiểu và phân có thể có màu sẫm.
Các khối u ống mật có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi tăng kích thước và ung thư đã di căn ra ngoài vị trí ban đầu. Đau bụng thường là một triệu chứng muộn và thường nằm ở góc phần tư phía trên bên phải của bụng và gan có thể mềm, to.
3. Làm thế nào để bác sĩ chẩn đoán ung thư đường mật?
Hỏi tiền sử bệnh và thăm khám bệnh nhân là đầu mối để chẩn đoán ung thư ống mật. Vàng da không đau (màu vàng/cam của da và mắt) có thể là triệu chứng duy nhất. Tiền sử dụng rượu, ma túy hoặc các bệnh gần đây có thể liên quan đến viêm gan hoặc viêm. Các triệu chứng ung thư đường mật khác có thể bao gồm giảm cân, chán ăn, yếu, mất năng lượng và dễ bị bầm tím hoặc chảy máu (mất chức năng gan có thể làm giảm các yếu tố đông máu trong máu).
Người bệnh thường đau ở bụng khi thăm khám, đặc biệt là ở góc phần tư phía trên bên phải bên dưới xương sườn. Một phần tư bệnh nhân bị ung thư ống mật sẽ có gan to lên có thể sờ thấy hoặc cảm thấy khi đi khám. Khi khám tổng quát, bệnh nhân thường bị vàng da, có làn da sạm màu vàng, có thể được nhìn thấy dễ dàng nhất ở phần lòng trắng của mắt hoặc dưới lưỡi.
Xét nghiệm máu thường được thực hiện để đánh giá chức năng gan. Các men gan (AST, ALT, GGT, phosphatase kiềm), nồng độ bilirubin, công thức máu toàn phần, điện giải, bilirubine và creatinine, các xét nghiệm đánh giá chức năng đông máu như INR / PTT (tỷ lệ bình thường hóa quốc tế / thời gian thromboplastin một phần) và PT (thời gian prothrombin).
Không có xét nghiệm máu nào có thể chẩn đoán chính xác ung thư đường mật. Chẩn đoán xác định qua mẫu mô thu được bằng sinh thiết.
Các xét nghiệm hình ảnh có thể được sử dụng để đánh giá cấu trúc của gan, túi mật, ống mật và các cơ quan xung quanh khác. Các xét nghiệm như siêu âm, CT scan và cộng hưởng từ có thể được thực hiện để tìm khối u và đánh giá mức độ lan rộng của u.
Sự nguy hiểm của ung thư gan đã cho thấy tầm quan trọng của việc tầm soát, phát hiện bệnh sớm. Vì vậy, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã cung cấp cho khách hàng Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan để sàng lọc bệnh lý ung thư gan cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh như: nghiện rượu bia, bị xơ gan, có tiền sử gia đình mắc ung thư gan, bị xơ gan, nhiễm virus viêm gan B, viêm gan C mạn tính,...
Lựa chọn dịch vụ Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan, bệnh nhân sẽ được khám, tư vấn và thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá chức năng gan, các bệnh gặp ở gan và sàng lọc ung thư gan.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
XEM THÊM:
