Ung thư đại tràng nên ăn gì và kiêng gì là một câu hỏi quan trọng đối với những người mắc bệnh, vì chế độ dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình điều trị và hồi phục. Lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp bệnh nhân tăng cường sức đề kháng, giảm tác dụng phụ của các phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện chất lượng sống.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đào Đức Dũng - Khoa Ngoại Tiêu hóa - Gan mật - Tiết niệu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Bị ung thư đại tràng nên ăn gì?
Mắc bệnh ung thư đại tràng nên ăn gì trong quá trình điều trị? Người bệnh ung thư đại tràng cần đảm bảo chế độ ăn phong phú và đầy đủ các nhóm dinh dưỡng như chất béo, đạm, tinh bột, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sức khỏe. Dưới đây là những loại thực phẩm cụ thể phù hợp cho bệnh nhân:
- Tinh bột: Các loại ngũ cốc như gạo, lúa mì, yến mạch, khoai và sắn dây rất tốt cho bệnh nhân ung thư đại tràng. Những thực phẩm này giúp trung hòa axit dạ dày, bảo vệ niêm mạc thực quản và dạ dày. Bệnh nhân có thể dùng ngũ cốc kèm sữa hoặc yaourt để dễ nuốt hơn.
- Chất đạm: Đạm là thành phần quan trọng giúp phục hồi sức khỏe. Bệnh nhân có thể bổ sung đạm từ cả nguồn động vật (cá ngừ, trứng, thịt,...) và thực vật (hạnh nhân, yến mạch). Trong đó, trứng là loại thực phẩm bổ dưỡng có hàm lượng protein cao, dễ kết hợp trong cháo hoặc súp.
- Rau quả và trái cây: Rau xanh và trái cây giàu chất chống oxy hóa giúp giảm triệu chứng bệnh và cung cấp các vitamin, khoáng chất thiết yếu. Các loại rau quả này cũng chứa carbohydrate tốt, cung cấp năng lượng bền vững cho cơ thể.
- Sữa và các sản phẩm từ sữa: Sữa và sản phẩm từ sữa cung cấp lượng lớn protein, canxi, vitamin và các khoáng chất khác như kali, magie, giúp nâng cao sức khỏe và tăng cường miễn dịch. Một số loại sữa ít lactose như Fortimel, Forticare, Prosure và Lean Max Hope cũng phù hợp cho người bị ung thư đại tràng.
- Chất béo lành mạnh: Bệnh nhân nên dùng dầu đậu nành hoặc dầu oliu thay cho các chất béo bão hòa từ mỡ động vật và hạn chế các món chiên xào nhiều dầu mỡ.
- Vitamin và khoáng chất: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, B, C và E có đặc tính chống oxy hóa như cà rốt, bưởi, đậu bắp, bí đỏ, ớt chuông, rau ngót và các loại rau xanh để hỗ trợ sức khỏe cho bệnh nhân.
2. Ung thư đại tràng kiêng ăn gì?
Ngoài câu hỏi ung thư đại tràng nên ăn gì, bệnh nhân cũng cần quan tâm đến vấn đề ung thư đại tràng kiêng ăn gì? Một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng xấu đến quá trình điều trị và phục hồi. Những thực phẩm cần hạn chế bao gồm:
- Chất béo bão hòa: Các món nướng, chiên, xào, thịt xông khói, thực phẩm đông lạnh và đồ đóng hộp – đặc biệt là chất béo từ động vật – thường khó tiêu hóa và gây cản trở cho việc hấp thụ dinh dưỡng. Thay vì chiên hoặc xào, chúng ta nên chế biến thức ăn đơn giản bằng cách hấp hoặc luộc.
- Đồ ăn nhiều đường và nước uống có gas cũng cần tránh tiêu thụ.
- Hạn chế tiêu thụ các thức uống có chứa caffeine, bia, rượu và tránh thuốc lá cũng rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe.
- Nếu bệnh nhân bị dị ứng với sữa, nên tránh sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa để không gây các triệu chứng như tiêu chảy hoặc buồn nôn.
- Thực phẩm sinh hơi và dễ nhiễm khuẩn: Bệnh nhân vừa trải qua phẫu thuật cần tránh các thực phẩm có thể gây đầy hơi hoặc chứa nguy cơ nhiễm khuẩn cao như đậu, bông cải, tiêu, đồ ăn cay nóng, rau sống và thực phẩm lên men.
Trong trường hợp bệnh nhân không thể ăn qua đường miệng hoặc có vấn đề về tiêu hóa, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng phương pháp nuôi ăn qua đường tĩnh mạch để cung cấp dinh dưỡng cần thiết. Điều này giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe hiệu quả trong quá trình điều trị.
3. Dinh dưỡng cần thiết cho người bệnh ung thư đại tràng
Cùng với câu hỏi "ung thư đại tràng nên ăn gì?", việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng là mối quan tâm hàng đầu của nhiều người bệnh.
Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Đào Đức Dũng từ Khoa Ngoại Tiêu hóa - Gan mật - Tiết niệu tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, chế độ ăn uống cho bệnh nhân ung thư đại tràng cần được điều chỉnh khác nhau tùy vào việc họ đã trải qua phẫu thuật hay chưa.
Đối với bệnh nhân đã phẫu thuật ung thư đại tràng, quá trình cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là tăng tần suất đi ngoài. Giai đoạn phục hồi sau phẫu thuật rất quan trọng và người bệnh cần một chế độ ăn hỗ trợ tối ưu cho quá trình điều trị cũng như sức khỏe tổng thể.
Để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, bệnh nhân cần bổ sung đầy đủ năng lượng và các dưỡng chất thiết yếu, đồng thời tránh các thực phẩm lên men, nấm mốc hoặc chứa nhiều chất béo. Tần suất bữa ăn thường không ảnh hưởng đến người bệnh ung thư đại tràng.
3.1 Trước khi phẫu thuật
Bệnh nhân nên ăn các món mềm, lỏng, dễ tiêu và ít chất xơ để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Ngoài ra, trong vòng 6-8 tiếng trước phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được yêu cầu nhịn ăn và uống hoàn toàn để đảm bảo an toàn trong khi thực hiện ca mổ.
3.2 Sau khi phẫu thuật
Tùy vào tình trạng sức khỏe sau mổ, nếu bệnh nhân ổn định, bác sĩ có thể khuyến khích ăn sớm để giúp phục hồi nhu động ruột, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Một chế độ ăn phù hợp giai đoạn này sẽ giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, góp phần vào quá trình hồi phục.
3.3 Thực phẩm cho bệnh nhân đang truyền hóa chất
Bệnh nhân ung thư đại tràng đang hóa trị thường gặp phải các tác dụng phụ như đầy bụng, buồn nôn, chướng bụng, ăn không tiêu, viêm loét miệng, sốt cao và giảm số lượng hồng cầu, bạch cầu. Vậy người bệnh đang truyền hóa chất điều trị ung thư đại tràng nên ăn gì và ăn uống như thế nào để giảm nhẹ các triệu chứng này? Dưới đây là một số lưu ý về dinh dưỡng dành cho người đang thực hiện hoá trị:
- Không nên để quá đói hoặc quá no.
- Ăn sau khi uống thuốc khoảng 30 phút.
- Lựa chọn các loại thực phẩm ít mùi, chế biến thanh đạm.
- Uống thêm nước cam, nước cháo hoặc nước gừng.
- Bổ sung thực phẩm có đặc tính kháng khuẩn như tía tô, rau diếp cá.
- Ưu tiên các món mềm, dễ nuốt như cháo, phở, bún; kết hợp thêm thịt, cá, trứng.
- Bổ sung các loại nước ép hoa quả như nước mía, cam, chanh, bưởi và sữa chua.
- Tăng cường thực phẩm kháng khuẩn như tỏi, sả, gừng, tiêu, húng quế và mật ong.
- Ưu tiên các thực phẩm giàu sắt như thịt bò, tim, gan.
Như vậy bài viết trên đã giải đáp thắc mắc “ung thư đại tràng nên ăn gì và kiêng gì?”. Tóm lại, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đồng thời tránh xa rượu, bia và các chất kích thích khác nhằm giảm thiểu tác dụng phụ và đảm bảo hiệu quả tối ưu cho các phương pháp điều trị.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
