Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Quốc Việt - Bác sĩ Tim mạch can thiệp - khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Khi một hay nhiều động mạch vành tim bị hẹp hay tắc, bác sĩ thực hiện thủ thuật nong và đặt stent động mạch vành qua da nhằm tái lưu thông, động mạch vành bị tắc hẹp. thời gian thực hiện thủ thuật khoảng một giờ, bệnh nhân được gây tê tại vị trí chọc mạch và hoàn toàn tỉnh táo. Sau thủ thuật, người bệnh có thể được xuất viện sau 1-2 ngày.
1. Can thiệp đặt stent mạch vành như thế nào?
Khi thực hiện thủ thuật, bác sĩ gây tê tại chỗ chọc (động mạch quay hay động mạch đùi), đặt một máng dẫn (sheath), sau đó luồn ống dẫn đến vị trí động mạch vành. Sau khi xác định chính xác vị trí bị hẹp, tắc, bác sĩ đưa một ống thông nhỏ có gắn bóng và giá đỡ kim loại (stent) đến động mạch vành người bệnh. Khi đến vị trí bị tắc, bóng được thổi phồng lên để mở rộng lòng mạch và đưa vào giá đỡ kim loại nhằm duy trì sự lưu thông của mạch máu.
2. Những ai được can thiệp đặt stent mạch vành
Khi mảng xơ vữa tiến triển làm hẹp lòng mạch trên mức 50-70%, động mạch vành không đủ khả năng để cung cấp đủ oxy cho cơ tim, nhất là khi vận động, tập thể dục hoặc làm việc gắng sức. Điều này gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ cơ tim với biểu hiện là cơn đau thắt ngực mệt, khó thở. Bác sĩ chuyên khoa tim mạch để thăm khám và chỉ định chụp động mạch vành dưới màn hình tăng sáng (hệ thống máy DSA), nếu kết quả chụp mạch có hẹp nặng hay tắc, hình thái hẹp phù hợp thì bác sĩ chỉ định đặt stent động mạch vành.
3. Sau đặt stent, việc điều trị như thế nào?
Sau khi đặt stent động mạch vành, bệnh nhân cần tuân thủ đầy đủ các chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Bệnh nhân đã được đặt stent mạch vành cần phải dùng thuốc đầy đủ, đúng phác đồ để đảm bảo không xuất hiện cục máu đông làm tắc cấp trong stent ở những ngày đầu và ngăn ngừa nguy cơ tái hẹp trở lại tại vị trí đặt stent và tái nhồi máu ở những mạch vành còn lại. Cần phải dùng thuốc lâu dài theo chỉ định của bác sĩ tim mạch.
- Nên dừng hút thuốc bởi vì chất nicotine có trong thuốc lá làm co mạch máu, làm tổn thương toàn bộ hệ thống mạch máu, làm gia tăng quá trình xơ vữa mạch máu, gây nên tình trạng hẹp trong stent và các vị trí mạch vành khác. Bỏ thuốc lá là cách tốt nhất để làm giảm nguy cơ biến cố bệnh mạch vành.
- Tập thể dục thế nào sau khi điều trị đặt stent: Thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị. Tập thể dục rất cần thiết và theo nguyên tắc khởi đầu từ từ và tăng dần để đạt được mức độ gắng sức phù hợp.
- Chế độ ăn uống cũng là yếu tố quan trọng trong điều trị: Thực phẩm tốt cho người bệnh sau đặt stent động mạch vành cần đảm bảo dinh dưỡng, nhưng không chứa quá nhiều chất béo có hại. Tổng số lượng chất béo tiêu thụ trong ngày không nên quá 25 – 35%. Cần hạn chế chất béo có hại như chất béo bão hòa, cholesterol (có nhiều trong mỡ, da, phủ tạng động vật, các loại thịt đỏ, lòng đỏ trứng, tôm...), chất béo chuyển hóa (có nhiều trong thực phẩm đóng gói, đồ ăn nhanh và các thức ăn chế biến sẵn). Tăng cường chất béo có lợi là các loại chất béo không bão hòa có nhiều trong dầu oliu, cá và các loại hạt như óc chó, hạnh nhân... Chúng có thể giúp làm giảm LDL-c máu, giảm huyết áp, hạn chế xơ vữa mạch và mang nhiều lợi ích cho người bệnh mạch vành. Ngoài ra, cần hạn chế muối, carbohydrate (đường, tinh bột) ăn nhiều chất xơ và hoa quả tươi.
4. Đặt stent mạch vành được bao lâu?
“Tuổi thọ” của một stent mạch vành tùy thuộc chủ yếu vào loại stent mà bệnh nhân lựa chọn. Stent mạch vành có thể tồn tại vĩnh viễn trong lòng động mạch hoặc stent tự tiêu có thể tồn tại trong thời gian nhất định.
Hiệu quả chống tắc nghẽn mạch của stent chỉ duy trì được một thời gian nhất định. Tắc nghẽn mạch vành có thể tiếp tục xảy ra ở những vị trí khác của hệ thống mạch vành. Hiện tượng tái hẹp hay tắc cấp trong stent có thể xảy ra khi bệnh nhân không tuân thủ chế độ điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Không phải cứ đặt stent mạch vành xong là người bệnh khỏi hẳn bệnh mạch vành nên người bệnh cần chú ý tuân thủ chặt chẽ lời dặn của bác sĩ sau khi đặt stent.
5. Làm gì để giảm nguy cơ tái hẹp sau đặt stent
Để kéo dài thời gian tái phát hẹp động mạch sau khi đặt stent người bệnh cần tuân thủ những chỉ định sau khi đặt stent bao gồm:
- Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Tuân thủ sử dụng thuốc đều đặn và khám định kỳ vào thời điểm 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng và 1 năm sau đặt stent.
- Thời điểm 1 năm cần tái khám và làm nghiệm pháp gắng sức để kiểm tra khả năng tưới máu của cơ tim.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Bỏ thuốc lá, rượu bia, giảm cân nếu có thừa cân béo phì. Giảm ăn mỡ động vật, các thức ăn chiên xào rán, hạn chế lượng muối đưa vào cơ thể. Ăn nhiều rau xanh hoa quả.
- Vận động đều đặn mỗi ngày: Người bệnh không nên tham gia những hoạt động thể lực mạnh, nên đi bộ nhẹ nhàng 30-60 phút mỗi ngày. Tăng dần cường độ gắng sức để tăng cường thể lực.
Tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng, với đội ngũ các bác sĩ chuyên khoa nhiều năm kinh nghiệm trong các lĩnh vực chuyên khoa, cùng các trang thiết bị chuyên khoa hoàn chỉnh và hiện đại.
- Phòng Cathlab cùng các thiết bị tối tân như máy chụp mạch DSA, đáp ứng các yêu cầu về chụp và can thiệp động mạch vành với kỹ thuật hiện đại ít xâm lấn nhất.
- Khu nội trú với hệ thống phòng bệnh hoàn toàn riêng biệt, đầy đủ trang thiết bị hỗ trợ và tiện nghi.
- Phòng khám còn được trang bị thiết bị chẩn đoán tim mạch tối tân như máy siêu âm tim 2D, 3D với đầy đủ tính năng siêu âm qua thực quản và thành ngực, máy điện tâm đồ, máy Holter huyết áp, máy Holter điện tâm đồ, máy điện tâm đồ gắng sức...
- Quý khách có nhu cầu tư vấn và điều trị bằng kỹ thuật kỹ thuật chụp, nong và đặt stent động mạch vành tại Vinmec có thể liên hệ theo số điện thoại 02363711111 hoặc đăng ký TẠI ĐÂY.
