Không có cách chữa khỏi bệnh tiểu đường, nhưng có thể kiểm soát được bệnh bằng việc kết hợp của thuốc, chiến lược ăn kiêng và thay đổi lối sống.
Điều trị bệnh tiểu đường
Không có cách chữa khỏi bệnh tiểu đường, nhưng có thể kiểm soát được bệnh. Các mục tiêu của việc kiểm soát bệnh tiểu đường là:
- Giữ lượng đường trong máu của bạn trong phạm vi mục tiêu.
- Duy trì mức cholesterol và triglyceride trong máu khỏe mạnh.
- Kiểm soát huyết áp của bạn. Huyết áp của bạn không được vượt quá 130/80.
- Làm chậm hoặc có thể ngăn ngừa sự phát triển của các vấn đề sức khỏe liên quan đến bệnh tiểu đường.
Phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại bệnh tiểu đường mà bạn mắc phải. Nó thường bao gồm sự kết hợp của thuốc, chiến lược ăn kiêng và thay đổi lối sống.
Một phần quan trọng của điều trị là theo dõi lượng đường trong máu của bạn. Những người mắc bệnh tiểu đường type 1 và một số người mắc bệnh tiểu đường type 2 cần tự kiểm tra nhiều lần trong ngày để đảm bảo lượng đường trong máu của họ nằm trong phạm vi mục tiêu và hành động nếu nó quá cao hoặc quá thấp. Điều này có thể được thực hiện bằng cách chích ngón tay của bạn để lấy một giọt máu nhỏ hoặc đeo một thiết bị theo dõi liên tục đo lượng đường trong máu của bạn qua da.
Những người bị tiền tiểu đường và một số người bị tiểu đường type 2 chỉ cần xét nghiệm máu trong quá trình kiểm tra sức khỏe, có thể là một lần hoặc nhiều lần trong năm.
Thuốc điều trị bệnh tiểu đường
Bạn có thể uống thuốc nhiều lần trong ngày, hoặc theo lịch trình hàng ngày hoặc hàng tuần.
- Insulin. Những người mắc bệnh tiểu đường type 1 và một số người mắc bệnh tiểu đường type 2 sử dụng insulin để cho phép các tế bào của họ hấp thụ glucose. Bạn tiêm thuốc này dưới da bằng kim tiêm và ống tiêm hoặc bút đặc biệt. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào và tần suất tiêm insulin, nhưng thường là trước bữa ăn. Bạn cũng có thể đeo bơm cung cấp liều lượng ổn định suốt cả ngày. Insulin an toàn khi dùng nếu bạn bị tiểu đường thai kỳ.
- Thuốc uống. Nhiều người mắc bệnh tiểu đường type 2 uống thuốc dạng viên một hoặc hai lần một ngày. Bạn có thể dùng kết hợp nhiều loại thuốc. Đây là một số loại thuốc phổ biến nhất:
- Metformin làm giảm lượng glucose mà gan của bạn tạo ra và giúp cơ thể bạn sử dụng insulin tốt hơn.
- Sulfonylureas giúp cơ thể bạn tạo ra nhiều insulin hơn.
- Chất ức chế đồng vận chuyển natri-glucose-2 (SGLT2) giúp thận của bạn lọc glucose ra khỏi máu.
- Chất ức chế dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4) làm tăng nồng độ của một loại hormone tự nhiên báo hiệu cho cơ thể bạn giải phóng insulin.
- Thiazolidinediones (TZDs) giúp cơ thể bạn sử dụng insulin tốt hơn.
- Các loại thuốc uống khác hoạt động với hệ tiêu hóa của bạn, làm chậm quá trình phân hủy tinh bột để lượng đường trong máu của bạn ổn định.
- Chất chủ vận thụ thể GLP-1 và GLP-1/GIP. Glucagon-like peptide 1 (GLP-1) và glucose-dependent insulinotropic polypeptide là những hormone tự nhiên báo hiệu cho cơ thể bạn giải phóng insulin, làm chậm tốc độ thức ăn di chuyển ra khỏi dạ dày và gửi tín hiệu đến não khiến bạn cảm thấy no. Các loại thuốc này bắt chước tác dụng của những hormone đó, giúp giảm lượng đường trong máu của bạn. Một loại thuốc ở dạng viên, trong khi những loại thuốc khác bạn tiêm dưới da mỗi tuần một lần hoặc mỗi ngày một hoặc hai lần. Các chất chủ vận thụ thể GLP-1 được FDA chấp thuận cho bệnh tiểu đường type 2 là:
- Dulaglutide
- Exenatide
- Liraglutide
- Lixisenatide
- Semaglutide
- Tirzepatide là chất chủ vận thụ thể kép GLP-1/GIP duy nhất được chấp thuận.
- Các loại thuốc khác. Để giúp ngăn ngừa một số biến chứng có thể xảy ra do bệnh tiểu đường, bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc huyết áp hoặc cholesterol, hoặc aspirin liều thấp.
Bệnh tiểu đường và chế độ ăn uống
Những gì và khi nào bạn ăn đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng đường trong máu của bạn. Một số loại thực phẩm, chẳng hạn như đồ ngọt, nước ngọt và ngũ cốc tinh chế như bánh mì trắng, được tiêu hóa rất nhanh và làm tăng lượng đường trong máu của bạn. Bỏ bữa có thể làm giảm lượng đường trong máu của bạn quá thấp.
Khi bạn bị tiểu đường type 1, bạn cần hiểu cách thức ăn và đồ uống ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn, để bạn có thể chắc chắn nhận được lượng insulin phù hợp để duy trì trong phạm vi mục tiêu của mình. Bác sĩ sẽ dạy bạn cách theo dõi các chất dinh dưỡng, đặc biệt là carbohydrate và điều chỉnh liều lượng insulin của bạn.
Đối với tất cả những người mắc bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường, việc tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp bạn kiểm soát lượng đường trong máu, cholesterol, huyết áp và cân nặng. Bao gồm:
- Trái cây và rau không chứa tinh bột
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Thịt nạc và các sản phẩm từ sữa
- Thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác như canxi, protein, chất xơ và chất béo lành mạnh
Những điều cần hạn chế hoặc tránh bao gồm:
- Thực phẩm và đồ uống có đường
- Rượu
- Chất béo bão hòa
- Natri
- Ngũ cốc tinh chế
Bệnh tiểu đường và tập thể dục
Hoạt động thể chất giúp cơ thể bạn sử dụng insulin tốt hơn, từ đó làm giảm lượng đường trong máu của bạn. Nó cũng có thể giúp bạn kiểm soát huyết áp và cholesterol và kiểm soát cân nặng của bạn.
Các bác sĩ khuyên bạn nên tập thể dục cường độ vừa phải ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần, cộng với 2 ngày tập luyện sức mạnh. Đó có thể là đi bộ với tốc độ nhanh, bơi lội hoặc thậm chí khiêu vũ. Chọn một thứ gì đó bạn thích và sẽ gắn bó với nó, và kiểm tra với bác sĩ trước khi bạn bắt đầu một chương trình tập thể dục.
Nếu bạn bị tiểu đường type 1, bạn có thể cần thay đổi liều insulin hoặc ăn nhiều carbs hơn khi tập thể dục để lượng đường trong máu của bạn không giảm quá thấp.
Biện pháp khắc phục bệnh tiểu đường tại nhà
Bạn nắm giữ chìa khóa để kiểm soát bệnh tiểu đường của mình. Thực hiện các bước sau để giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa các biến chứng:
- Tuân theo kế hoạch điều trị của bạn.
- Theo kịp các cuộc hẹn với bác sĩ và xét nghiệm thường xuyên.
- Theo dõi lượng đường trong máu và huyết áp của bạn tại nhà.
- Chú ý các vấn đề về bàn chân, nướu và mắt của bạn.
- Tiêm phòng cúm, RSV và COVID-19, vì lượng đường trong máu cao sẽ làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn.
- Giảm cân nếu bạn thừa cân.
- Ngừng hút thuốc.
- Giảm mức độ căng thẳng của bạn.
- Có kế hoạch cho các trường hợp khẩn cấp về lượng đường trong máu thấp.
Hãy nhớ rằng: Những gì bạn làm ở nhà mỗi ngày ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn nhiều hơn những gì bác sĩ có thể làm vài tháng một lần trong quá trình kiểm tra sức khỏe của bạn.
Làm thế nào để tôi ngăn ngừa bệnh tiểu đường?
Mặc dù bạn không thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường type 1, nhưng bạn có thể thay đổi lối sống để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
- Tránh các loại thực phẩm và đồ uống có đường, nhiều calo.
- Luôn năng động. Mục tiêu là tập thể dục nhịp điệu 30 phút, 5 ngày một tuần.
- Giảm cân nếu bạn thừa cân.
- Xét nghiệm lượng đường trong máu nếu bạn có nguy cơ cao hơn.
- Hỏi bác sĩ của bạn xem các loại thuốc như metformin hoặc thuốc giảm cân có thể hữu ích hay không.
Câu hỏi thường gặp về bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường có thể được đảo ngược không?
Những người mắc bệnh tiểu đường type 2 có thể giảm lượng đường trong máu xuống mức không còn nằm trong phạm vi bệnh tiểu đường. Các bác sĩ gọi đây là sự thuyên giảm. Nó thường đạt được bằng cách giảm cân. Tuy nhiên, bệnh tiểu đường type 2 có thể quay trở lại. Bệnh tiểu đường type 1 không thể đảo ngược.
Nếu tôi bị tiểu đường type 2 và dùng insulin, tôi có phải dùng insulin mãi mãi không?
Không cần thiết. Đối với một số người, insulin là một phương pháp điều trị ngắn hạn để nhanh chóng giảm lượng đường trong máu của bạn. Nếu chế độ ăn uống, tập thể dục, giảm cân và các loại thuốc khác kiểm soát được lượng đường trong máu của bạn, bạn có thể ngừng dùng insulin.
Đồ uống có đường có gây ra bệnh tiểu đường không?
Không trực tiếp, nhưng một nghiên cứu được công bố vào năm 2019 cho thấy nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 tăng lên đối với những người uống 4 ounce (khoảng 120ml) đồ uống có đường, bao gồm nước ngọt và nước trái cây, mỗi ngày. Đường từ bất kỳ nguồn nào cũng làm tăng lượng đường trong máu của bạn. Theo thời gian, lượng đường trong máu quá cao sẽ khiến cơ thể bạn kém nhạy cảm với insulin.
Làm cách nào để tôi loại bỏ đường ra khỏi cơ thể nhanh chóng?
Dùng insulin tác dụng nhanh, uống nước và tập thể dục có thể giúp giảm lượng đường trong máu của bạn một cách nhanh chóng. Nhưng tập thể dục rất nguy hiểm nếu bạn bị nhiễm toan ceton, vì vậy hãy kiểm tra ketone trong nước tiểu trước nếu lượng đường trong máu của bạn cao. Gọi cho bác sĩ của bạn để tìm hiểu xem bạn có cần điều trị khẩn cấp hay không.
Xem thêm:
Tổng quan về bệnh tiểu đường (Phần 1)
Tổng quan về bệnh tiểu đường (Phần 2)
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Webmd
