Bài viết được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thục Vỹ - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang
Tự nhiên vú tiết sữa không phải là vấn đề chỉ gặp riêng ở nữ giới mà tình trạng này còn xuất hiện ở cả nam giới hay trẻ nhỏ. Vậy đâu là nguyên nhân gây nên tình trạng trên và hướng điều trị vú tiết sữa non là gì?
1. Tổng quan về tình trạng vú tiết sữa
Vú tiết sữa (Galactorrhea) là tình trạng núm vú tiết ra chất lỏng giống như sữa nhưng không liên quan đến việc sản xuất sữa bình thường trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Galactorrhea vốn không phải là một căn bệnh, nhưng có thể là một dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn. Galactorrhea thường xảy ra ở phụ nữ và gặp ở ngay cả những phụ nữ chưa từng có con, sau khi mãn kinh, nam giới và thậm chí là trẻ sơ sinh.
Kích thích vú quá mức, tác dụng phụ của thuốc hoặc rối loạn tuyến yên là những nguyên nhân hay gặp gây ra tình trạng vú tiết sữa. Đôi khi, không thể xác định được nguyên nhân gây ra bệnh cụ thể. Hiện tượng này trong một số trường hợp có thể tự hết.
2. Vú tiết sữa khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn bị chảy sữa tự nhiên, dai dẳng ở một hoặc cả hai bên vú và bạn không mang thai hoặc cho con bú, lúc này bạn nên đến gặp bác sĩ.
Kích thích núm vú (chẳng hạn như khi hoạt động tình dục) gây ra tiết sữa núm vú từ nhiều ống dẫn sữa thường không đáng lo và sẽ tự biến mất nhưng nếu bạn bị chảy sữa dai dẳng không hết, hãy đến gặp bác sĩ. Tiết dịch núm vú không phải sữa: đặc biệt là dịch có máu, màu vàng hoặc trong suốt xuất phát từ một ống dẫn sữa hoặc liên quan đến khối u vú mà bạn có thể sờ thấy.
Nguyên nhân vú tiết sữa thường là do có quá nhiều prolactin, một hormone chịu trách nhiệm sản xuất sữa khi bạn sinh con. Prolactin được sản xuất bởi tuyến yên của bạn, là một tuyến hình hạt đậu nhỏ ở đáy não có chức năng tiết ra và điều chỉnh một số hormone.
Nguyên nhân có thể có của vú tiết sữa bao gồm:
- Thuốc: Các loại thuốc như thuốc hướng thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc hạ huyết áp (ví dụ: Reserpin, methyldopa, verapamil), thuốc nhóm opiates, prokinetics (ví dụ, metoclopramide) và thuốc chữa đau dạ dày nhóm chẹn H2 (ví dụ: cimetidine)
- Thực phẩm bổ sung thảo dược, chẳng hạn như thì là, hoa hồi hoặc hạt cỏ cà ri
- Thuốc tránh thai
- Một khối u tuyến yên (prolactinoma) hoặc rối loạn khác của tuyến yên.
- Suy giáp.
- Bệnh thận mãn tính
- Kích thích vú quá mức, có thể liên quan đến hoạt động tình dục, thường xuyên tự kiểm tra vú bằng cách nắn bóp núm vú hoặc ma sát quần áo kéo dài.
- Tổn thương dây thần kinh thành ngực do phẫu thuật ngực, bỏng hoặc các chấn thương ngực khác
- Phẫu thuật tủy sống.
- Stress
2.1 Galactorrhea vô căn
Đôi khi các bác sĩ không thể tìm ra nguyên nhân gây tự nhiên vú tiết sữa. Điều này được gọi là hiện tượng vú tiết sữa vô căn, có nghĩa là mô vú của bạn đặc biệt nhạy cảm với hormone sản xuất sữa (prolactin) trong máu của bạn. Nếu bạn bị tăng nhạy cảm với prolactin, ngay cả mức prolactin bình thường cũng có thể dẫn đến vú tiết sữa.
2.2 Vú tiết sữa ở nam giới
Ở nam giới, tình trạng vú tiết sữa có thể liên quan đến sự thiếu hụt nội tiết tố nam testosterone và thường xảy ra với chứng vú to (nữ hóa tuyến vú). Rối loạn cương dương và thiếu ham muốn tình dục cũng có liên quan đến sự thiếu hụt testosterone.
2.3 Vú tiết sữa ở trẻ sơ sinh
Vú tiết sữa đôi khi xảy ra ở trẻ sơ sinh. Nồng độ estrogen của mẹ cao đi qua nhau thai vào máu của em bé. Điều này có thể làm tăng kích thước mô vú của em bé, có thể dẫn đến tiết sữa núm vú. Tình trạng này thường là tạm thời và tự khỏi. Nếu tiết dịch kéo dài, trẻ sơ sinh nên được bác sĩ đánh giá.
3. Chẩn đoán tiết sữa núm vú
Tìm ra nguyên nhân của chứng vú tiết sữa có thể phức tạp, vì có rất nhiều khả năng xảy ra, có thể bao gồm:
- Phân tích chất lỏng chảy ra từ núm vú để xem có chất béo trong chất lỏng hay không để khẳng định dịch tiết ra là sữa.
- Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ prolactin trong máu, bác sĩ cũng có thể sẽ kiểm tra mức độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) của bạn.
- Thử thai, để loại trừ mang thai là nguyên nhân có thể gây ra tiết dịch ở núm vú.
- Chụp nhũ ảnh, siêu âm hoặc cả hai, để kiểm tra xem bạn có khối u ở vú không.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) não, để kiểm tra khối u hoặc bất thường khác của tuyến yên nếu xét nghiệm máu cho thấy mức prolactin tăng cao.
- Nếu bác sĩ của bạn nghi ngờ rằng một loại thuốc bạn đang dùng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh vú tiết sữa, bạn có thể được hướng dẫn ngừng dùng thuốc trong một thời gian ngắn để đánh giá nguyên nhân có thể xảy ra này.
4. Điều trị tiết sữa núm vú
Điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
- Do thuốc: ngừng thuốc, đổi liều hoặc chuyển qua một loại thuốc khác. Chỉ đổi thuốc nếu bác sĩ của bạn đồng ý việc này.
- Suy giáp: Dùng thuốc như levothyroxine (Levothroid, Synthroid,...) để điều trị việc tuyến giáp sản xuất không đủ hormon (liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp).
- U tuyến yên: dùng thuốc để khối u nhỏ lại hoặc phẫu thuật để cắt bỏ nó.
Đôi khi các bác sĩ không thể xác định nguyên nhân chính xác của bệnh vú tiết sữa. Trong trường hợp bạn bị tiết sữa khó chịu và dai dẳng, bác sĩ có thể khuyên bạn điều trị một loại thuốc có tác dụng ức chế tác động của prolactin hoặc làm giảm mức prolactin trong cơ thể như bromocriptine (Cycloset) hoặc cabergoline. Tác dụng phụ của những loại thuốc này thường bao gồm buồn nôn, chóng mặt và đau đầu.
5. Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà
Thông thường, vú tiết sữa vô căn sẽ tự biến mất, đặc biệt nếu bạn có thể tránh kích thích vú hoặc tránh sử dụng các loại thuốc được biết là gây ra tiết sữa núm vú.
Để giảm bớt kích thích vú có thể áp dụng:
- Cố gắng không chạm vào núm vú của bạn trong khi hoạt động tình dục.
- Tránh bóp, véo hoặc nắn núm vú.
- Mặc quần áo giảm thiểu ma sát giữa vải và núm vú
Dù thuộc đối tượng nào bạn cũng không nên chủ quan tới tình trạng núm vú tiết dịch, trong trường hợp này bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ kiểm tra nhằm có những đánh giá kịp thời.
Để giúp khách hàng phát hiện và điều trị sớm, hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có phát triển dịch vụ khám trọn gói và đơn lẻ với các bệnh chuyên sâu về vú. Việc thăm khám sẽ giúp tìm ra những bất thường về sức khỏe để từ đó có hướng can thiệp và điều chỉnh phù hợp, giúp giảm thiểu rủi ro tới sức khỏe cũng như tiết kiệm phần lớn chi phí điều trị.
Với hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại, kết hợp cùng đội ngũ y bác sĩ, chuyên gia đến từ nhiều bệnh viện lớn trên cả nước sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình thăm khám. Do đó khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về kết quả chẩn đoán và hướng điều trị khi được bác sĩ chỉ định.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
