Ở phụ nữ, vú là cơ quan sinh dục ngoài quan trọng thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, thai kỳ. Phụ nữ ở những độ tuổi khác nhau có những đặc điểm mô học và bất thường ở vú khác nhau. Đa số những thay đổi ở tuyến vú thường là bình thường và không gây lo lắng cho người bệnh. Tuy nhiên một số bất thường ở vú cần được thăm khám kỹ và cần được điều trị như sưng vú, viêm vú, áp xe vú, trong đó thường gặp nhất vú đau và u vú.
1. Khối u ở vú
Một khối u ở vú có thể biểu hiện ở nhiều dạng khác nhau như nang, u tuyến và u nhú. Kích thước, hình dạng, vị trí và phương pháp điều trị của từng khối u thay đổi tùy theo nguyên nhân. Ước tính có khoảng một nửa phụ nữ trên thế giới có khối u vú hoặc những thay đổi xơ hóa tuyến vú. Những bất thường này thường xuất hiện ở giai đoạn tiền mãn kinh và biến mất sau mãn kinh. Đa số các khối u vú là những biểu hiện lành tính, không phải là dấu hiệu của ung thư. Tuy nhiên sự xuất hiện của các khối u ở vú đều cần được thăm khám bởi các bác sĩ chuyên khoa để loại trừ các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư.
Những nghiên cứu gần đây đang được thực hiện để xác định tần suất của u vú ở những người phụ nữ sử dụng liệu pháp hóc môn thay thế. Liệu pháp này có nhiệm vụ bổ sung các hoóc môn estrogen và progesterone để điều trị các triệu chứng do mãn kinh gây ra. Một nghiên cứu năm 2002 có tên Women’s Health Initiative chỉ ra rằng sử dụng hóc môn thay thế đem lại nhiều nguy cơ hơn lợi ích. Bổ sung đồng thời hai hóc môn estrogen và progesterone làm tăng nguy cơ ung thư vú và thay đổi cấu trúc vú, tăng đậm độ mô vú. Đặc điểm này khiến các ung thư vú dễ bị bỏ sót. So sánh cho thấy nêu 10000 phụ nữ sử dụng liệu pháp thay thế hóc môn phối hợp trong một năm làm tăng nguy cơ xuất hiện thêm 8 trường hợp ung thư vú.
Khối u dạng nang chứa đầy dịch, có kích thước thay đổi và rất hiếm khi ác tính. Sau mãn kinh, nhiều nang thu nhỏ lại hoặc biến mất. Vì thế, nếu xuất hiện các khối u sau thời kỳ mãn kinh người bệnh cần lưu ý và đến khám ngay tại các cơ sở y tế.
Khối u xơ là tổn thương dạng u lành tính phổ biến nhất ở phụ nữ dưới 25 tuổi và thỉnh thoảng xuất hiện ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Những khối u này thường có dạng hình tròn, kích thước khoảng vài centimet và di động. Chúng có xu hướng thoái lui sau mãn kinh. Bác sĩ có thể chỉ định cắt khối u nếu chúng tồn tại dai dẳng, tăng kích thước và gây nhiều phiền toái cho người bệnh. Sau khi cắt bỏ, một số kỹ thuật sẽ được chỉ định thêm để xác định tính chất lành ác của khối u.
U tuyến núm vú là những khối u của khu vực quanh núm vú. Chúng có hình dạng thay đổi, thường tái phát sau khi cắt bỏ và có thể ung thư hóa. U nhú vùng ống tuyến là kết quả của sự tăng trưởng của biểu mô lót lòng các ống tuyến dẫn sữa gần núm vú. Các u nhú thường tiết dịch bất thường, đôi khi có máu và phổ biến ở phụ nữ trên 40 tuổi.
2. Tại sao vú đau?
Đau vú có nhiều nguyên nhân, bao gồm cả sự cương tức mô vú sinh lý trong chu kỳ kinh. Những nguyên nhân khác khiến vú đau có thể là nhiễm trùng, chấn thương, ung thư hoặc do chế độ ăn kiêng.
Sự cương tức mô vú bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt có thể gây đau nhưng không nguy hiểm và không cần thiết phải điều trị nếu người phụ nữ có thể chịu đựng được. Nồng độ hóc môn estrogen và progesterone tăng cao theo chu kỳ kinh nguyệt dẫn đến ứ dịch tại tuyến vú, phì đại mô vú, căng giãn các sợi thần kinh và gây đau. Một số người phụ nữ có biểu hiện đau vú ngay trước chu kỳ kinh và giảm dần cho đến cuối chu kỳ. Đây cũng có thể là tác dụng phụ của thuốc ngừa thai.
Chấn thương và viêm vú, áp xe vú có những biểu hiện tương tự như ở những cơ quan khác. Viêm vú được khu trú lại bởi những mô tế bào xung quanh và tạo thành áp xe vú. Nhiễm trùng tại vú thường được giải quyết bằng kháng sinh mặc dù nó có thể tái phát nhiều lần, và thậm chí cần cắt bỏ mô tuyến vú để điều trị triệt để.
Những khối u ở vú có thể đau nhưng đau vú không phải là biểu hiện thường gặp ở ung thư vú. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan loại trừ khả năng ung thư nếu chỉ dựa vào triệu chứng đau vú đơn độc.
3. Tự thăm khám vú
Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng việc tự thăm khám tuyến vú thường xuyên mang lại nhiều lợi ích. Những người phụ nữ có ý định tự thăm khám tuyến vú nên đến tìm gặp bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cách khám chi tiết. Những thay đổi trong giai đoạn trước khi hành kinh có thể gây dày mô tuyến vú tạm thời và sẽ biết mất sau khi sạch kinh, vì thế một vài ngày sau sạch kinh là thời điểm thích hợp để khám vú.
Tự khám vú trong vòng tắm được thực hiện khá dễ dàng, nên sử dụng sữa tắm để làm mềm da. Mục tiêu của việc tự khám vú là phát hiện các khối u gần bề mặt da, các tổn thương da bất thường, vết lõm da. Nên bóp nhẹ núm vú để phát hiện sự tiết dịch bất thường hoặc máu để báo ngay với bác sĩ.
Bất kỳ lúc nào phát hiện một khối u bất thường trong vú, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để xác định bản chất lành hay ác của khối u. Hầu hết các trường hợp là lành tính. Các phương tiện giúp phân biệt giữa một khối u lành và một khối u ác là siêu âm và sinh thiết mô bệnh học khối u.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói tầm soát ung thư vú giúp phát hiện sớm các bệnh: ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Gói tầm soát ung thư vú tại Vinmec dành cho các đối tượng:
- Khách hàng nữ, trên 40 tuổi.
- Khách hàng có nhu cầu có thể sàng lọc bệnh lý về ung thư vú
- Khách hàng có nguy cơ cao mắc các bệnh về ung thư – đặc biệt là khách hàng tiền sử gia đình có bệnh lý ung thư vú.
- Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tiền mãn kinh và mãn kinh.
- Phụ nữ đang có triệu chứng nghi ngờ ung thư vú như : đau ở vú, có cục u ở vú, vv
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com
XEM THÊM
