Thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho bé

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Ngọc Hải - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng .

Kẽm có vai trò chữa lành vết thương, tổng hợp protein và tăng cảm giác ngon miệng cho trẻ. Hàm lượng kẽm trong cơ thể phần lớn sẽ được hấp thu từ thực phẩm ăn hàng ngày. Vì vậy, xây dựng thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho bé rất cần được cha mẹ quan tâm.

1. Vai trò của kẽm đối với sự phát triển cơ thể trẻ

Kẽm giúp trẻ tăng trưởng và phát triển bằng cách tham gia vào các thành phần enzyme có trong cơ thể, giúp cơ thể tổng hợp protein cũng như tham gia vào quá trình phân chia tế bào. Ngoài ra, kẽm còn làm tăng cảm giác ngon miệng, do đó sẽ giúp cho trẻ ăn được nhiều hơn.

Đặc biệt, kẽm còn tham gia vào cấu tạo các tế bào miễn dịch như tế bào lympho T, lympho B, đại thực bào, giúp cơ thể duy trì hoạt động hệ thống miễn dịch, bảo vệ cơ thể trẻ trước các tác nhân bệnh tật xung quanh môi trường.

Ngoài ra, kẽm còn giúp điều hoà hormone cần thiết của cơ thể, bao gồm chức năng của hệ thống nội tiết; tham gia vào quá trình điều hoà các thành phần hormon tuyến yên, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục. Những hệ thống này phối hợp với hệ thần kinh giúp điều hoà hoạt động sống trong và ngoài cơ thể.

Khi trẻ thiếu kẽm có thể gây nên tình trạng biếng ăn. Bởi vì kẽm là vi chất quan trọng giúp kích thích, duy trì và bảo vệ tế bào vị giác, khứu giác. Do đó, thiếu kẽm sẽ ảnh hưởng đến các tế bào này do rối loạn vị giác. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu kẽm có thể gây ra các triệu chứng suy giảm chức năng tế bào miễn dịch (bao gồm tế bào lympho T, lympho B, đại thực bào), làm giảm sức đề kháng và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng cũng như phát triển ở trẻ. Vì vậy khi nhận thấy các dấu hiệu thiếu kẽm, cha mẹ cần bổ sung kẽm cho trẻ một cách hợp lý nhất để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho con.

2. Những thực phẩm chứa hàm lượng kẽm dồi giàu

• Hàu chứa lượng kẽm dồi giàu

Hàu được biết đến là thực phẩm nguồn gốc động vật có hàm lượng kẽm khá cao. Trong hàu còn chứa các vi chất dinh dưỡng khác như sắt... Trong 6 con hàu sống có chứa hàm lượng kẽm khoảng 32mg, cao gấp 400% so với nhu cầu khuyến nghị kẽm trong khẩu phần hàng ngày. Hàm lượng sắt trong hàu có tác dụng vận chuyển oxy, giúp quá trình tạo hồng cầu thực hiện tốt hơn. Ngoài ra, hàu còn cung cấp hàm lượng protein và acid béo omega 3, có nhiều lợi ích cho sức khỏe trẻ nhỏ.

• Kẽm trong thịt bò

Trong 93 gam thịt bò chứa khoảng 7mg hàm lượng kẽm. Thịt bò cũng cung cấp lượng lớn protein, vitamin B12- những chất dinh dưỡng cần thiết cho hệ thần kinh và các tế bào máu.

• Cua là thực phẩm chứa hàm lượng kẽm dồi giàu

Cua (đặc biệt cua biển) là một trong những thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho bé. Trong 1 con cua biển xanh có chứa khoảng 4,7mg kẽm. Ngoài ra, thịt cua còn chứa hàm lượng lớn protein; các vitamin A, B, C và magie, giúp tim cũng như cơ bắp hoạt động tốt. Tuy nhiên, lưu ý với những trẻ nhỏ dưới 1 tuổi vẫn chưa nên sử dụng hải sản vì nguy cơ dị ứng.

• Ngũ cốc

Loại thực phẩm này có chứa hàm lượng kẽm khoảng 3,8mg trong 3⁄4 cốc. Cha mẹ nên mua những loại ngũ cốc có bổ sung thêm hàm lượng vitamin D và sắt. Khi ăn ngũ cốc cha mẹ có thể cho trẻ ăn cùng với sữa ít chất béo để giúp hấp thụ kẽm tốt hơn hoặc có thể ăn cùng một ít trái cây giàu vitamin C.

• Tôm hùm

Trong 93 gam thịt tôm hùm nấu chín có chứa khoảng 3,4 mg kẽm. Ngoài ra, tôm hùm còn chúa 32% lượng protein thiết yếu hàng ngày, 20% lượng vitamin B12 cần thiết và 8% nhu cầu canxi cho cơ thể. Do đó, tôm hùm là một trong những thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm thích hợp cho bé.

• Sườn lợn

Trong 93 gam sườn lợn đã nấu chín chứa khoảng 2,9 mg kẽm. Vì sườn lợn có hàm lượng đạm cao, ít mỡ cũng như chứa thành phần choline giúp cải thiện trí nhớ tốt nên rất thích hợp bổ sung vào thực đơn ăn dặm cho trẻ.

• Thịt gà

Lượng kẽm trong 93 gam thịt gà nấu chín là khoảng 2,4mg. Đặc biệt trong thịt gà còn chứa chất đạm để phát triển cơ, vitamin B6 giúp trao đổi hormon estrogen cũng như giữ cho chức năng não bộ hoạt động bình thường.

3. Thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho bé

Bổ sung kẽm cho trẻ không chỉ hỗ trợ phát triển tốt về thể chất trí tuệ mà còn giúp bảo vệ trẻ trước mọi tác hại môi trường bên ngoài. Vì vậy, cha mẹ nên quan tâm và có kế hoạch về thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho trẻ. Dưới đây là một số thực đơn bổ sung kẽm cho bé trong quá trình ăn dặm:

• Cháo ngao đậu xanh: Cháo ngao được sử dụng cho bữa ăn dặm bổ sung kẽm đối với trẻ 11 tháng tuổi trở lên. Thành phần nguyên liệu của món ăn này bao gồm 100 gam gạo tẻ, 1⁄2 kg ngao, 50 gam đậu xanh, hành khô băm nhỏ. Gạo và đậu xanh được vo sạch và ngâm trong nước 1 giờ sau đó để ráo nước. Cho gạo và đậu xanh vào nồi và nấu thành cháo. Ngao sao khi ngâm sạch cần cọ rửa sạch vỏ bằng bàn chải. Sau đó, cho ngao vào nồi hấp chín. Khi ngao mở miệng là được. Vớt ngao ra cho nguội và làm sạch thịt ngao. Phi hành khô thơm và cho ngao vào xào cùng với gia vị cho ngấm. Cháo gạo và đậu xanh chín thì tiếp tục cho ngao đã xay nhuyễn vào và nấu chín.

• Cháo thịt bò cải bó xôi: Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong 100 gam thịt bò có chứa khoảng 12,3 mg kẽm và trong 100 gam cải bó xôi thì có chứa 0,8 mg kẽm sau khi đã nấu chín. Thành phần nguyên liệu của món ăn này bao gồm cháo trắng được nấu từ gạo, cải bó xôi và thịt bò. Thịt bò được xay nhuyễn hoặc băm nhuyễn, sau đó xào cùng với hành phi thơm và gia vị. Cải bó bôi được mang đi rửa sạch, sau đó thái nhỏ hoặc băm nhuyễn. Gạo được mang đi đun nhừ thành cháo. Khi cháo được thì cho thịt bò đã xào và cải bó xôi vào đun chín.
• Súp gà bí đỏ: Món ăn này dành cho bé từ 12 đến 24 tháng tuổi. Thành phần nguyên liệu cho món ăn này bao gồm 765 gam bí đỏ, 720ml nước gà luộc, 1 củ hành nhỏ, tỏi và bơ. Hành và tỏi được thái nhỏ cho vào nồi có sẵn bơ. Bơ được làm tan chảy và cho bí đỏ vào đảo đều. Sau đó đổ nước luộc gà vào và đun sôi nhỏ lửa đến khi bí mềm. Cho bí ra xay nhuyễn rồi khuấy đều lại để ngấm gia vị và đun sôi là có thể sử dụng được.
• Cháo sò huyết đậu xanh: Đây là một trong những thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho trẻ. Món ăn này được kết hợp cả hai loại thực phẩm có thành phần dinh dưỡng khá phong phú, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Thành phần cháo sò huyết bao gồm 1kg sò huyết, 50 gam đậu xanh, 100 gam gạo nếp và một ít gạo tẻ, nấm rơm, hành, gừng sả. Sò được cho vào đá lạnh khoảng 30 phút hoặc 60 phút, sau đó mang ra để lấy thịt. Sò được làm sạch và xào với hành phi thơm cùng gia vị cho ngấm. Gạo và đậu xanh vo sạch rồi nấu thành cháo. Cho thêm nấm rơm vào cháo để tăng độ ngọt. Khi cháo nhừ thì cho sò đã xào vào nồi cháo và đun sôi trong vài phút.

Tóm lại, kẽm giúp trẻ tăng trưởng và phát triển bằng cách tham gia vào các thành phần enzyme có trong cơ thể, giúp cơ thể tổng hợp protein cũng như tham gia vào quá trình phân chia tế bào. Ngoài ra, kẽm còn làm tăng cảm giác ngon miệng, do đó sẽ giúp cho trẻ ăn được nhiều hơn. Vì vậy, xây dựng thực đơn ăn dặm bổ sung kẽm cho bé rất cần được cha mẹ quan tâm.

Ngoài kẽm, trẻ cần bổ sung thêm các vi chất cần thiết như selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Để có thêm kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, cha mẹ hãy thường xuyên truy cập website vinmec.com và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng hàng đầu của Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec khi cần tư vấn về sức khỏe của trẻ.