Thông liên nhĩ là tình trạng tồn tại lỗ thông bất thường trên vách ngăn giữa hai buồng tâm nhĩ. Thiết bị vá lỗ thông liên nhĩ được sử dụng để khắc phục tình trạng dị tật cấu trúc tim do lỗ thông liên nhĩ (ASD) hoặc lỗ hình bầu dục (PFO), ngăn ngừa rối loạn hướng dòng máu lưu thông, suy tim và tăng áp phổi.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ, chuyên ngành Nội tim mạch, tại Vinmec Central Park
1. Thiết bị vá lỗ thông liên nhĩ là gì?
Thiết bị vá lỗ thông liên nhĩ (ASD) là một công cụ y khoa chuyên dụng, dùng để bít lỗ hổng trên vách ngăn liên nhĩ - vách ngăn phân cách hai buồng nhĩ trái và phải của trái tim. Lỗ thông liên nhĩ là lỗ hổng tồn tại từ khi sinh ra, là một dạng dị tật tim bẩm sinh.
Một trường hợp thông vách ngăn liên nhĩ khác được gọi là lỗ bầu dục (PFO), sử dụng thiết bị đóng lỗ thông cũng có thể được cân nhắc sử dụng trong một số trường hợp. PFO không phải là một lỗ hổng thực sự như ASD, mà thực chất là một khoảng trống trong vách ngăn liên nhĩ, được thai nhi sử dụng trong quá trình tuần hoàn bào thai. Lỗ thông này cần thiết cho tuần hoàn thai sẽ tự đóng lại sau khi sinh. Tuy nhiên trong một số trường hợp, sau khi trẻ ra đời, lỗ thông này vẫn mở, có thể gây ra một số tình trạng như đau nữa đầu hay nhồi máu não.
Những lỗ hổng này có thể tự đóng lại hoặc nhỏ đến mức không gây ra vấn đề. Tuy nhiên, người bệnh mắc chứng khó thở, mệt mỏi hoặc tim đập nhanh có thể cần đến thiết bị đóng lỗ thông liên nhĩ.
2. Các thành phần có trong thiết bị
Thiết bị vá ASD và PFO sẽ bao gồm:
- Dụng cụ bịt kín vách ngăn AmplatzerTM.
- Dụng cụ bít PFO AmplatzerTM.
- AmplatzerTM Cribriform (dành cho vách ngăn có nhiều lỗ thông liên nhĩ).
- Dụng cụ bịt lỗ thông trên vách ngăn tim Gore®.
- Gore® Cardioform ASD Occluder (dành cho lỗ thông liên nhĩ có kích thước lớn).
- Hệ thống đóng kín vách ngăn STARFlex®.
3. Thiết bị vá lỗ thông liên nhĩ có tác dụng gì?
Thiết bị này rất cần thiết đối với người bệnh có lỗ hổng giữa nhĩ trái và nhĩ phải của trái tim. Việc đóng kín lỗ thông giúp duy trì sự tách biệt giữa máu trong nhĩ trái với máu trong nhĩ phải. Để tránh cho máu lưu thông bất thường trong tim gây ảnh hưởng đến chức năng tim. Các cơ sở y tế cùng đội ngũ y bác sĩ sử dụng thiết bị đóng ASD để ngăn ngừa tình trạng máu lưu thông trong tim sai hướng hay để phòng ngừa đột quỵ ở người bệnh có PFO.
Khoảng 6 đến 10 trẻ sơ sinh trên 10.000 trẻ có lỗ thông liên nhĩ sau khi sinh ra. Nếu gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh sẽ được cấy ghép thiết bị đóng lỗ thông.
3. Quá trình sử dụng thiết bị diễn ra như thế nào?
Các bác sĩ có thể sử dụng ống thông (catheter) để đặt thiết bị vá lỗ thông liên nhĩ vào cơ thể bệnh nhân. Việc sử dụng ống thông cho phép các bác sĩ can thiệp đóng ASD qua da thay vì phải thực hiện phẫu thuật tim mở. Hiện nay, hơn 80% trường hợp bệnh nhân ASD được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn này.
Thiết bị đóng ASD có kích thước từ 4 mm đến 40 mm. Kích thước công cụ mà các bác sĩ sử dụng để đặt thiết bị cũng sẽ thay đổi tùy theo trường hợp phù hợp cho thiết bị cần đặt. Trước tiên, một quả bóng được đưa vào cơ thể thông qua ống thông để đo kích thước của lỗ hổng mà thiết bị cần lấp đầy.
Để đóng PFO hoặc ASD bằng ống thông, bác sĩ đưa một ống thông đặc biệt đến tim thông qua tĩnh mạch chân. Họ từ từ đẩy thiết bị ra khỏi ống thông, cho phép mỗi bên của thiết bị mở ra và che phủ mỗi bên của lỗ hổng. Với sự hỗ trợ của X-quang trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật và những chỉ dẫn của hệ thống siêu âm, bác sĩ sẽ đưa thiết bị đến vị trí chính xác.
Phương pháp này giúp bệnh nhân rút ngắn được thời gian của quá trình khôi phục, giảm nguy cơ nhiễm trùng so với những phương pháp phẫu thuật mở.
