Tất tần tật những điều bạn cần biết về rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, từ dậy thì đến tiền mãn kinh, do nhiều nguyên nhân như thay đổi nội tiết tố. Tuy nhiên, một số trường hợp rối loạn kinh nguyệt có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu về tình trạng  này để có thêm kiến thức hữu ích cho bản thân và chia sẻ với những người xung quanh.

Bài viết này được viết bởi ThS.BSCK II Nguyễn Thị Hương Linh - Bác sĩ Sản Phụ Khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

1. Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là gì?

Kinh nguyệt là quá trình bong tróc theo chu kỳ của lớp niêm mạc tử cung do sự thay đổi nội tiết tố, dẫn đến chảy máu từ buồng tử cung ra ngoài âm đạo. Hiện tượng này xuất hiện lần đầu tiên khi bé gái dậy thì từ 12 đến 16 tuổi. Chu kỳ kinh nguyệt trung bình là 28 ngày, nhưng có thể dao động từ 25 đến 35 ngày tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. Thời gian hành kinh thường kéo dài từ 3 đến 5 ngày, với lượng máu mất đi trung bình từ 50 đến 150 ml.

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt, số ngày hành kinh và lượng máu kinh xuất hiện khác biệt so với thông thường. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn, do rối loạn nội tiết tố, tổn thương cơ quan sinh sản nữ hoặc đơn giản là do thay đổi môi trường sống. 

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến phụ nữ ở mọi giai đoạn dậy thì, sinh con và mãn kinh. Nếu không được điều trị kịp thời, rối loạn kinh nguyệt có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, sinh lý và khả năng sinh sản của phụ nữ.

2. Biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt

Mặc dù sự thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt là điều bình thường ở phụ nữ, một số dấu hiệu bất thường có thể là lời cảnh báo về vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Hãy lưu ý nếu các chị em gặp phải những tình trạng sau:

Chu kỳ kinh nguyệt có thể được xem là bất thường nếu xuất hiện:

• Kinh thưa: Chu kỳ kéo dài hơn 35 ngày.
• Kinh mau: Chu kỳ ngắn hơn 22 ngày.
• Vô kinh: Không có kinh trong 6 tháng hoặc lâu hơn. Vô kinh là tình trạng bình thường ở ba giai đoạn: trước tuổi dậy thì, khi mang thai và sau khi mãn kinh. Tuy nhiên, nếu các chị em là phụ nữ đã qua tuổi dậy thì, không mang thai và không trong giai đoạn tiền mãn kinh mà không có kinh nguyệt trong nhiều tháng liên tiếp, các chị em nên đi khám bác sĩ.

Xuất hiện những bất thường về lượng máu kinh và số ngày hành kinh. Biểu hiện cụ thể bao gồm:

• Cường kinh (hay còn gọi là băng kinh): Lượng máu kinh vượt quá 20ml so với những chu kỳ bình thường trước đó.
• Thiểu kinh: Số ngày hành kinh ít hơn 2 ngày và lượng máu kinh ít hơn 20ml so với những chu kỳ bình thường trước đó.
• Rong kinh: Rong kinh là tình trạng mất máu kinh nhiều hơn bình thường, gấp 10 đến 25 lần lượng máu kinh thông thường và số ngày hành kinh kéo dài hơn 7 ngày. Dấu hiệu dễ nhận biết là các chị em cần thay băng vệ sinh liên tục mỗi giờ thay vì 3-4 giờ mỗi ngày.
• Máu kinh thường có màu đỏ thẫm, hơi tanh, không bị đông đặc. Nếu thấy máu kinh có lẫn cục, màu đỏ tươi hoặc hồng nhạt, đây có thể là dấu hiệu bất thường.
• Biểu hiện khác trong kỳ kinh nguyệt: Thống kinh là biểu hiện phổ biến nhất, thường xuất hiện với cảm giác đau vùng bụng dưới khi hành kinh. Cơn đau có thể lan ra sau lưng, xuống đùi và toàn bụng. Ngoài ra, người phụ nữ có thể bị đau lưng, tức ngực, căng vú, buồn nôn, dễ xúc động, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc.

3. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn kinh nguyệt

Kinh nguyệt thất thường là vấn đề phổ biến mà nhiều chị em gặp phải, nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau mà nhiều người không biết được. Bài viết này sẽ điểm qua một số nguyên nhân thường gặp dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt để chị em có thể hiểu rõ hơn:

3.1 Nội tiết tố

Mỗi giai đoạn quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ, bao gồm tuổi dậy thì, mãn kinh, giai đoạn mang thai, sinh con và cho con bú đều tác động đến sự cân bằng nội tiết tố và chu kỳ kinh nguyệt.

• Tuổi dậy thì: Cơ thể có nhiều thay đổi lớn do sự cân bằng nội tiết tố Estrogen và Progesterone chưa ổn định. Chu kỳ kinh nguyệt thường không đều đặn và có thể kéo dài vài năm để đạt trạng thái bình thường.
• Giai đoạn tiền mãn kinh: Buồng trứng bắt đầu suy giảm chức năng, dẫn đến thay đổi nội tiết tố nữ. Chu kỳ kinh nguyệt và lượng máu kinh có thể thay đổi bất thường.
• Mãn kinh: Được xác định sau 12 tháng không có kinh nguyệt. Phụ nữ sẽ không còn trải qua chu kỳ kinh nguyệt sau giai đoạn này.
• Mang thai: Kinh nguyệt tạm dừng trong suốt thai kỳ.
• Cho con bú: Hầu hết phụ nữ không có kinh nguyệt trong khi cho con bú.

3.2 Nguyên nhân thực thể

Nguyên nhân thực thể dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt:

• Thai nghén bất thường: Chửa ngoài tử cung, dọa sảy thai.
• Tổn thương thực thể cơ quan sinh sản: Polyp cổ tử cung, polyp buồng tử cung, u xơ tử cung, ung thư niêm mạc tử cung, ung thư cổ tử cung, quá sản nội mạc tử cung, buồng trứng đa nang,...
• Rối loạn nội tiết do bệnh lý: U tuyến yên, bệnh lý tuyến giáp, tiểu đường.
• Nhiễm trùng: Viêm nhiễm đường sinh dục, viêm niêm mạc tử cung.

3.3 Nguyên nhân khác

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt có thể xảy ra khi phụ nữ có những thay đổi trong cuộc sống như:

• Chuyển đổi môi trường sống, thay đổi công việc, áp lực học tập, gia đình hoặc công việc: Kinh nguyệt vốn do cơ chế nội tiết - thần kinh điều chỉnh nên khi những yếu tố này gây căng thẳng, buồn bã, chu kỳ kinh nguyệt có thể bị rối loạn.
• Chế độ dinh dưỡng: Thay đổi chế độ ăn uống đột ngột, tăng cân hoặc giảm cân quá mức cũng có thể khiến kinh nguyệt không đều.
• Vận động quá sức: Việc tập luyện thể dục thể thao quá mức có thể làm tăng lượng máu kinh và kéo dài thời gian hành kinh.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc tránh thai, thuốc điều trị tiểu đường và cao huyết áp, có thể gây rối loạn kinh nguyệt. 

Những biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên bạn vẫn nên chú ý khi gặp phải một số biểu hiện bất thường sau của rối loạn kinh nguyệt.

Bất thường về chu kỳ kinh : Là khi vòng kinh của bạn dài trên 35 ngày (kinh thưa) hay ngắn dưới 22 ngày (kinh mau), thậm chí là không có kinh từ 6 tháng trở lên (vô kinh).

Bất thường về máu kinh: Là những bất thường về số lượng và ngày có kinh.

• Cường kinh: còn gọi là băng kinh, lượng máu kinh > 20ml/kỳ.
• Thiểu kinh: số ngày có kinh < 2 ngày và lượng kinh< 20ml/kỳ.
• Rong kinh: số ngày có kinh > 7 ngày.

Màu kinh: Thường là máu đỏ thẫm, có mùi hơi tanh, không đông, nếu máu kinh có lẫn máu cục hoặc máu đỏ tươi hay hồng nhạt là bất thường.

Bất thường về triệu chứng khác kèm theo khi đến chu kỳ kinh nguyệt: Trong đó, các bất thường về kinh nguyệt, thống kinh là hiện tượng phổ biến nhất, thường có triệu chứng đau bụng dưới khi hành kinh. Nếu đau, cơn đau có thể xuyên ra cột sống, lan xuống đùi và lan ra toàn bụng. Ngoài ra có thể thấy đau lưng kèm theo tức ngực, căng vú, buồn nôn, dễ xúc động, ảnh hưởng đến sinh hoạt, lao động.

4. Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt có nguy hiểm không?

Câu trả lời là có. Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt có thể gây ra những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe phụ nữ như:

• Mất máu kinh nhiều và kéo dài có thể dẫn đến thiếu máu, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, da xanh xao, tim loạn nhịp, thở gấp,... Nếu tình trạng này chuyển biến nặng thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng.
• Chu kỳ kinh kéo dài không chỉ gây khó khăn cho sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa do tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Viêm âm đạo, u màng trong tử cung, viêm buồng trứng là những bệnh lý điển hình.
• Chu kỳ kinh nguyệt bất thường do rụng trứng không đều hoặc viêm nhiễm gây tắc vòi tử cung có thể làm các chị em khó thụ thai.
• Theo các nghiên cứu khoa học, quan hệ tình dục trong chu kỳ kinh nguyệt có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa. Do đó, tình trạng rối loạn kinh nguyệt khiến cho tần suất và chất lượng quan hệ tình dục cũng bị ảnh hưởng.
• Estrogen và Progesterone - hai nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên vẻ đẹp rạng rỡ của phụ nữ. Khi hai loại hormone này mất cân bằng, sức khỏe và nhan sắc của phái đẹp sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp. Làn da sẽ trở nên kém mịn màng do lưu thông khí huyết kém. Tâm trạng cũng dễ cáu gắt, nóng tính do mất cân bằng hormone. Nặng hơn, tình trạng này có thể khiến chị em lo lắng, căng thẳng, mất tự tin, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.
• Rối loạn kinh nguyệt có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm như mang thai ngoài tử cung, ung thư niêm mạc tử cung,... Do đó, việc chủ quan, lơ là khám chữa bệnh có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. 

5. Cách điều trị rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là vấn đề phổ biến ở phụ nữ, tuy nhiên, việc khám bác sĩ là cần thiết để xác định nguyên nhân và loại trừ các bệnh lý tiềm ẩn. Nếu được chẩn đoán là rối loạn kinh nguyệt cơ năng, bác sĩ sẽ tư vấn cách điều trị và theo dõi tại nhà. Dưới đây là một số gợi ý đơn giản để cải thiện triệu chứng rối loạn cơ năng:

• Chị em cần điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, đảm bảo đủ chất dinh dưỡng và ăn uống đúng giờ. Kết hợp tập luyện thể dục thường xuyên, dù chỉ 15-30 phút vận động nhẹ mỗi sáng cũng giúp cơ thể khỏe mạnh và điều hòa kinh nguyệt hiệu quả.
• Để giữ cho tâm lý luôn thoải mái, các chị em phụ nữ hãy tạo cho mình một môi trường sống và làm việc thật trong lành, thoáng mát và hạn chế tối đa những yếu tố gây căng thẳng. Hãy tập trung vào những điều tích cực, vui vẻ, ví dụ như nghe nhạc, trò chuyện với bạn bè để giải tỏa căng thẳng cho đầu óc.
• Thuốc tránh thai là một phương pháp hiệu quả để ngăn ngừa mang thai, tuy nhiên mọi người không nên lạm dụng vì có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Do vậy, việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng là vô cùng quan trọng, ngoài ra bác sĩ có thể hướng dẫn chị em lựa chọn phương pháp tránh thai khác.
• Sử dụng quá nhiều chất kích thích như rượu bia, thuốc lá sẽ làm phá vỡ cân bằng nội tiết tố, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt và gây ra các vấn đề về da. Do đó, để có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, hãy hạn chế tối đa việc sử dụng các chất này.
• Việc điều trị các bệnh lý khác liên quan (nếu có) như tuyến giáp, tiểu đường,... cũng vô cùng cần thiết. Nếu các triệu chứng vẫn dai dẳng, các chị em nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp nhằm cải thiện sức khỏe. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.