Siêu âm có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Nguyễn Anh Tú - Bác sĩ Siêu âm sản – Chẩn đoán trước sinh – Khoa Sản - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Hiện nay, khoa học chưa có bằng chứng siêu âm gây hại cho em bé. Bản chất của siêu âm là sóng âm thanh có tần số rất cao (vượt quá ngưỡng nghe được) nên hoàn toàn vô hại.

1. Siêu âm thai để làm gì? Có những phương pháp siêu âm nào?

Siêu âm trắng đen thường quy, siêu âm Doppler màu và siêu âm ba chiều, bốn chiều (3D - 4D) thường được sử dụng trong siêu âm cho phụ nữ mang thai. Các loại siêu âm này cơ bản giống nhau vì bản chất đều là sử dụng sóng âm thanh cao tần số để chẩn đoán. Ngoài ra, dù là siêu âm màu hay 3D - 4D thì nền tảng chính vẫn là dựa trên nguyên tắc của siêu âm trắng đen.

1.1 Siêu âm trắng đen thường quy

Siêu âm trắng đen giúp nhìn thấy mức độ phản hồi của các cấu trúc thai mạnh yếu khác nhau nên cường độ sáng trên màn hình siêu âm của các cấu trúc sẽ khác nhau. Nhờ vậy, bác sĩ siêu âm phân biệt được gan, thận, ruột...

1.2 Siêu âm Doppler màu

Đây là kỹ thuật dùng để phát hiện các dòng chảy, hướng của dòng chảy và vận tốc của dòng chảy. Do đó trong sản khoa, siêu âm Doppler màu được dùng để khảo sát tim thai và các mạch máu. Nhờ siêu âm Doppler màu, bác sĩ sẽ phát hiện được những trường hợp hở van 2 lá, 3 lá của tim thai, đo vận tốc dòng máu qua van động mạch chủ, động mạch phổi để phát hiện các trường hợp hẹp tim thai. Trong các trường hợp nghi ngờ thai nhỏ, suy dinh dưỡng, siêu âm Doppler màu giúp đo được các chỉ số trở kháng của động mạch rốn, động mạch não giữa... của thai nhi, qua đó đánh giá được tình trạng sức khỏe thai nhi để có chỉ định tiếp tục theo dõi hay cần chấm dứt thai kỳ, lấy thai ra vì thai đã có dấu hiệu suy.

1.3 Siêu âm thai 3D - 4D

Các sóng siêu âm sẽ được truyền xuống ở nhiều góc độ khác nhau và các sóng dội về sẽ được máy tính xử lý để tái tạo thành hình ảnh trên không gian ba chiều (bốn chiều là thêm chiều thời gian thực). Do đó, siêu âm 3D - 4D thường được chỉ định để khảo sát thêm các cấu trúc như gương mặt thai nhi, các cấu trúc động như tim thai nhi.

2. Bốn thời điểm bắt buộc phải thực hiện siêu âm thai

Tuần 6 - 10: Siêu âm thai từ tuần thứ 6 - 10 để xác định thai đã vào tử cung hay chưa, thai đơn hay thai đôi và thai có sự sống (tim thai) hay không.

Từ tuần 11 - 13: Đo khoảng sáng sau gáy (double test) để dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể (những bất thường này có thể là nguyên nhân gây bệnh Down, dị dạng tim, dị dạng tay chân ...).

Từ tuần 22 - 24: Khảo sát thai có phát triển bình thường hay không qua cột sống, hộp sọ, não, tim, phổi, thận, cánh tay và chân của thai nhi. Ngoài ra, bác sĩ có thể phát hiện sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan nội tạng.

Từ tuần 30 - 32: Siêu âm kiểm tra động mạch, tim và một vùng cấu trúc não, dây rốn đủ tốt để vận chuyển dinh dưỡng nuôi bào thai hay không, vị trí của nhau thai và tình trạng nước ối (nước ối đục hay trong, nhiều hay ít).

3. Siêu âm thai có ảnh hưởng gì không?

Hiện nay, khoa học chưa có bằng chứng siêu âm gây hại cho em bé. Bản chất của siêu âm là sóng âm thanh có tần số rất cao (vượt quá ngưỡng nghe được) nên hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, khi thai nhi mới được 1 – 2 tháng (hoặc dưới 10 tuần) thì khuyến cáo không nên lạm dụng siêu âm Doppler, không sử dụng nếu không cần thiết vì có tác dụng nhiệt, có thể ảnh hưởng đến thai nhi vì đây là thời điểm hình thành các cơ quan quan trọng.

4. Siêu âm có phát hiện được hết các dị tật thai nhi?

Siêu âm thai chỉ là công cụ chẩn đoán bằng hình ảnh, khảo sát cấu trúc hình thái học của thai nhi nên không thể phát hiện được tất cả bất thường, đặc biệt là những bất thường nhiễm sắc thể hoặc đột biến gen. Ví dụ như siêu âm hình thái học lúc thai 22 tuần tuổi chỉ phát hiện được 50% hội chứng Down do có biểu hiện bất thường trên siêu âm chứ không phải thai có dị tật mà bác sĩ siêu âm không nhìn thấy. Ngoài ra một số bất thường của thai nhi ở hệ thần kinh trung ương, hệ tim mạch mà siêu âm không thể phát hiện được như: bệnh lý xuất huyết não, nhẵn não, bất thường chất trắng, chất xám não... mà phải thực hiện chụp cộng hưởng từ (MRI) mới thấy được.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.