Kích thước polyp đại tràng là một yếu tố quan trọng trong việc quyết định có nên cắt bỏ hay không. Polyp có thể lành tính hoặc tiềm ẩn nguy cơ phát triển thành ung thư, do đó xác định thời điểm can thiệp là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ giúp giải đáp câu hỏi về kích thước polyp đại tràng bao nhiêu thì nên cắt và các yếu tố cần cân nhắc trước khi quyết định điều trị.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Bác sĩ Võ Thị Thùy Trang - Bác sĩ Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Kích thước polyp đại tràng và phân loại
Polyp tiêu hóa thường thấy ở đại tràng. Đây là những vùng mô bất thường xuất phát từ niêm mạc đại tràng và nhô vào lòng đại tràng. Ban đầu, polyp đại tràng thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Khi những polyp này phát triển to lớn, có thể gây ra các triệu chứng như đi ngoài ra máu, đau bụng… Polyp có thể dẫn đến các biến chứng như chảy máu, tắc ruột hoặc phát triển thành ung thư đại tràng, trực tràng…
Polyp ở đại tràng có thể lành tính hoặc ác tính (ung thư). Polyp lành tính được phân thành hai nhóm.
Nhóm đầu tiên là các polyp lành tính và ít có khả năng chuyển thành ung thư, bao gồm polyp viêm, polyp tăng sản…
Nhóm thứ hai gồm các polyp lành tính nhưng có khả năng biến thành ung thư sau một thời gian, bao gồm polyp tuyến ống, polyp nhung mao hoặc polyp tuyến ống nhung mao. Kích thước polyp đại tràng là yếu tố ảnh hưởng đến khả năng chuyển thành ung thư của các polyp nhóm này:
- Polyp dưới 1cm: Nguy cơ chuyển thành ung thư là 0 – 2%.
- Polyp từ 1cm đến 2cm: Nguy cơ chuyển thành ung thư là 10 – 20%.
- Polyp từ 2cm trở lên: Nguy cơ chuyển thành ung thư là 30 – 50%.
Các polyp có kích thước dưới 0,5cm thường tiến triển rất chậm. Theo nghiên cứu từ Nhật Bản, kích thước và bản chất của các polyp có đường kính 0,5cm thường không thay đổi sau 4 – 5 năm khi kiểm tra bằng nội soi.
2. Có nên cắt polyp đại tràng không?
Quyết định liệu có nên cắt polyp đại tràng hay không phụ thuộc vào loại polyp, số lượng và kích thước polyp đại tràng. Cụ thể như sau:
- Đối với polyp thuộc nhóm 1: Không cần phải cắt bỏ vì loại này thường không gây ra ung thư.
- Đối với polyp thuộc nhóm 2: Trong trường hợp số lượng polyp không nhiều, bệnh nhân có thể được chỉ định cắt bỏ polyp thông qua quá trình nội soi, mỗi lần cắt 5 – 10 polyp, được thực hiện nhiều lần. Nếu bệnh nhân có hàng trăm polyp trên khung đại tràng, thì có thể cần xem xét cắt đoạn đại tràng.
Khi kích thước polyp đại tràng đạt 5mm trở lên, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ trong quá trình nội soi, đồng thời thực hiện sinh thiết để kiểm tra xem có chứa tế bào ung thư trong các polyp đó hay không. Đối với những polyp nhỏ hơn và không gây ra triệu chứng, có thể chưa cần phải loại bỏ ngay nhưng cần được theo dõi định kỳ bằng cách sử dụng phương pháp nội soi.
Trong một số trường hợp đặc biệt, mặc dù kích thước polyp đại tràng nhỏ, dưới 0,5cm, nhưng có bề mặt sần sùi, giống như khối u ác tính, bác sĩ có thể quyết định loại bỏ và thực hiện sinh thiết.
Tuy nhiên, để giảm bớt lo lắng cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ khuyên nên loại bỏ polyp ngay nếu có thể (trong trường hợp số lượng polyp ít và vị trí cắt polyp thuận tiện) hoặc hẹn bệnh nhân trở lại để kiểm tra bằng nội soi sau 1 năm.
3. Quy trình thực hiện
Trước khi thực hiện cắt bỏ polyp ở đại tràng, bệnh nhân cần uống khoảng 3 lít nước kết hợp với thuốc xổ, nhằm làm sạch đại trực tràng. Đồng thời, bệnh nhân sẽ tiến hành các xét nghiệm về khả năng đông máu. Bệnh nhân cần ngưng sử dụng thuốc chống đông máu từ 5-7 ngày trước khi thực hiện quá trình này.
Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tiền mê và tiến hành gây mê để thực hiện nội soi đại trực tràng (trong trường hợp cắt bỏ polyp được thực hiện bằng nội soi có sử dụng gây mê). Trong quá trình nội soi, nếu phát hiện có polyp, bác sĩ sẽ xem xét và đánh giá, sau đó quyết định liệu có nên cắt polyp đại tràng ngay lập tức hay chỉ thực hiện sinh thiết sau đó chọn lựa phương pháp cắt phù hợp.
Trong trường hợp cần thiết phải cắt bỏ polyp đại tràng, bác sĩ sẽ xem xét phương pháp cắt đủ chân polyp để đảm bảo việc loại bỏ polyp được thực hiện một cách toàn diện và an toàn.
Sau khi tiến hành cắt bỏ polyp ở đại tràng, bệnh nhân có thể trở lại chế độ ăn uống và sinh hoạt bình thường. Đồng thời, người bệnh sẽ được theo dõi và khám định kỳ để đánh giá hiệu quả của liệu pháp và xử lý kịp thời nếu tái phát.
Ngoài ra, nếu có người thân từng mắc polyp hoặc ung thư đại tràng cũng nên chú ý thực hiện các cuộc kiểm tra nội soi định kỳ để phát hiện và điều trị sớm, từ đó tránh được những biến chứng không mong muốn.
4. Những điều cần lưu ý
Cắt bỏ polyp được coi là một phương pháp an toàn, hiếm khi gặp rủi ro. Tuy nhiên, kỹ thuật này vẫn có khả năng gây ra các biến chứng như chảy máu, thủng đại tràng và các vấn đề tương tự.
Việc phát hiện sớm những biến chứng sau khi cắt polyp cũng rất quan trọng nhằm mục đích giúp bác sĩ có thể xử lý kịp thời, đồng thời bệnh nhân được phục hồi nhanh chóng.
Bệnh nhân cần lưu ý, sau khi cắt bỏ polyp nên đến bệnh viện kiểm tra ngay lập tức nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào như sốt, cảm giác lạnh run, xuất hiện máu trong phân, đau bụng cấp tính, nhịp tim không đều hoặc cảm giác buồn nôn và nôn mửa.
Đối với những người có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng, như những người bị viêm ruột (viêm loét ruột hoặc bệnh Crohn), có tiền sử gia đình với ung thư đại trực tràng, hoặc có nghi ngờ về sự xuất hiện của các dạng polyp tuyến có tính gia đình như Hội chứng Lynch cần tầm soát sớm để kịp thời phát hiện và điều trị.
Gói dịch vụ tầm soát và phát hiện sớm ung thư đại tràng của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được đề xuất là giải pháp hàng đầu dành cho nhóm đối tượng này.
Tham gia vào Gói khám, khách hàng sẽ được:
- Thăm khám chuyên khoa Nội tiêu hóa (với việc hẹn trước).
- Thực hiện các xét nghiệm như sau:
- Nội soi đại tràng toàn bộ với sử dụng máy nội soi NBI và được tiến hành dưới tình trạng gây mê.
- Nội soi đại tràng chẩn đoán sử dụng ống soi mềm (kết hợp với máy NBI, và cũng được thực hiện dưới tình trạng gây mê).
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
