Phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

1. Thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em là gì?

Đây là tình trạng bệnh lý xảy ra khi hàm lượng Hemoglobin (Hb) trong máu xuống thấp so với hàm lượng bình thường do thiếu một hay nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo như: Sắt, đồng, acid folic...

Nguyên nhân thiếu máu dinh dưỡng trẻ em chủ yếu do:

• Không cung cấp đủ chất sắt: Thiếu máu do thiếu sắt là nguyên nhân gây nên thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em.
• Do nhu cầu sắt: Trẻ em là lứa tuổi lớn nhanh nên nhu cầu sắt cao. Trẻ sinh đủ tháng có dự trữ sắt tốt sẽ được đáp ứng cho tới 6 tháng đầu đời. Sau khoảng thời gian này, bắt đầu có sự thiếu hụt sắt nên phải bổ sung thêm sắt qua thức ăn.
• Phụ nữ có thai cần có đủ sắt để phát triển của thai, nhau thai. Phụ nữ cho con bú nếu thiếu sắt sẽ gây thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh.
• Mất máu khi nhiễm ký sinh trùng đường ruột: Mất máu khi nhiễm ký sinh trùng đường ruột sẽ gây thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em. Giun móc là ký sinh trùng chủ yếu gây nên tình trạng này vì nó gây mất máu đường tiêu hóa và gây thiếu sắt.
• Trẻ thiếu máu dinh dưỡng do mắc các bệnh về máu khác.

2. Nhận biết thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em

Biểu hiện lâm sàng của thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ thường âm thầm, gây khó khăn trong phòng chống bệnh này ở cộng đồng. Một số biểu hiện chủ yếu của thiếu máu dinh dưỡng nhẹ ở trẻ thường là:

• Da xanh, niêm mạc nhợt
• Trẻ kém hoạt bát, thường học kém, hay buồn ngủ
• Khi bị thiếu máu nặng, trẻ có khó thở, hay bị viêm nhiễm đường hô hấp và các bệnh nhiễm khuẩn khác.

Với phụ nữ mang thai, thường biểu hiện da xanh, lòng bàn tay nhợt nhạt, lưỡi có hạt sắc tố đỏ sẫm, mệt mỏi, chóng mặt, tim đập mạnh, khó thở.

3. Phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em

Thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ làm giảm sức đề kháng của cơ thể, gây nên tình trạng nhiễm khuẩn và ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng, phát triển của trẻ. Do vậy, để phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em cần:

• Uống viên sắt: Đối với trẻ em, trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, trẻ sinh non việc bổ sung viên sắt cần theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
• Phòng chống giun sán: Cần vệ sinh môi trường, cá nhân và gia đình thường xuyên. Ăn chín uống sôi, tẩy giun theo định kỳ.
• Tăng khẩu phần ăn: Ăn nhiều thức ăn có chứa sắt và dinh dưỡng như thịt, trứng, cá, thủy sản,...và các thức ăn giàu vitamin C như rau xanh, quả chín.

• Tăng khẩu phần ăn: Ăn nhiều thức ăn có chứa sắt và dinh dưỡng như thịt, trứng, cá, thủy sản,...và các thức ăn giàu vitamin C như rau xanh, quả chín.
• Phòng chống thiếu máu cho người mẹ: Để phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trước hết phải phòng chống thiếu máu cho người mẹ, vì khi còn là thai nhi, em bé nhận chất sắt từ mẹ để phát triển và dự trữ cho 6 tháng đầu. Đồng thời, trẻ tiếp tục nhận chất sắt qua nguồn sữa mẹ. Cho trẻ bú sớm, bú đủ và kéo dài là biện pháp tốt nhất để phòng ngừa thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em.

Để phòng chống và cải thiện tình trạng thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ, cha mẹ nên bổ sung các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất cho con. Đồng thời, các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng. Cha mẹ có thể cũng có thể áp dụng việc bổ sung chất qua đường ăn uống và các thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ tự nhiên để bé dễ hấp thụ. Điều quan trọng nhất là việc cải thiện triệu chứng cho bé phải diễn ra trong thời gian dài. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hoặc thay đổi liên tục nhiều loại trong thời gian ngắn có thể khiến hệ tiêu hóa của bé không kịp thích nghi và hoàn toàn không tốt. Vì vậy, cha mẹ phải thực sự kiên trì đồng hành cùng con và thường xuyên truy cập website vinmec.com để cập nhật những thông tin chăm sóc cho bé hữu ích nhé.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán thiếu máu dinh dưỡng