Phải làm gì khi con lười ăn?

Từ chối thức ăn ở trẻ là thách thức khá phổ biến và có thể gây ra nhiều lo lắng cho các bậc cha mẹ. Để cải thiện tình trạng này, ba mẹ nên lựa chọn những tác động tích cực đối với trẻ. Đồng thời, nếu ba mẹ nghi ngờ tình trạng biếng ăn là nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân thì cần sớm đưa bé đến thăm khám chuyên khoa dinh dưỡng.

1. Biếng ăn ở trẻ là gì?

Biếng ăn hay lười ăn là hành vi phổ biến ở trẻ em. Hầu hết các trường hợp trẻ biếng ăn không phải do những nguyên nhân nghiêm trọng mà do các yếu tố như:

• Sở thích cá nhân của trẻ.
• Thiếu hụt cảm giác đói.
• Phải miễn cưỡng thử một loại thực phẩm mới.
• Trẻ bị một số bệnh như đau họng hay đau bụng.

Đôi khi cũng có thể là những nguyên khác có nghiêm trọng hơn nhưng chúng ta vẫn có thể kiểm soát và thay đổi được. Vì vậy, điều quan trọng là phải hiểu được lý trẻ từ chối đồ ăn. Từ đó, chúng ta mới có thể tìm ra câu trả lời của câu hỏi trẻ biếng ăn thì phải làm thế nào?

2. Các nguyên nhân khiến trẻ lười ăn

2.1. Kén ăn

Khi trẻ không chịu ăn, việc đầu tiên cha mẹ làm là gán cho trẻ là một đứa trẻ kén ăn. Nhưng điều quan trọng là cha mẹ phải biết thực sự ý nghĩa của kén ăn là gì và nó không phải là lý do kiến trẻ biếng ăn.

Kén ăn thường là sẽ từ chối một số loại thực phẩm nhất định hoặc chỉ muốn ăn cùng một loại thực phẩm nhiều lần. Trong nhiều trường hợp sự từ chối thức ăn liên quan đến sở thích. Mặt khác, ngoài sở thích hạn chế, thì có thể nhận thấy các vấn đề khác như: khó nuốt, khó nhai. Những vấn đề này mặc dù không phải là phổ biến, nhưng nó cũng là yếu tố nhận biết nguyên nhân gây nên sự biếng ăn ở trẻ.

Cho dù nguyên nhân là gì, cha mẹ cũng không nên cố gắng ép trẻ ăn. Cách để cải thiện tình trạng ăn của bé là cố gắng đưa các thực phẩm mà bé yêu thích vào trong mỗi bữa ăn cùng với các loại thực phẩm khác. Đồng thời tập cho bé ăn từ từ các thực phẩm mới. Thêm vào đó, có thể sáng tạo cho bữa ăn của bé có nhiều màu sắc và hình thù ngộ nghĩnh sẽ giúp trẻ có hứng thú với bữa ăn hơn.

2.2. Thiết lập bữa ăn cho trẻ

Thiết lập thời gian cho bữa ăn sẽ khuyến khích bé sẽ cùng ngồi ăn với ba mẹ. Một vài ý tưởng cho quá trình này là:

• Hạn chế sự sao nhãng trong bữa ăn: Khi ba mẹ đồng ý cho trẻ xem máy tính bảng, điện thoại thông minh và tivi trong bữa ăn sẽ khiến cho trẻ mất hết hứng thú với việc ăn uống. Mặc dù có vẻ như đó là một cách để giữ cho trẻ ngồi yên nhưng tốt hơn hết là hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử gây sao nhãng trong bữa ăn.

Với sự tập trung vào các loại thực phẩm trong bữa ăn, cùng trò chuyện và gắn kết các thành viên trong gia đình sẽ giúp cho trẻ dễ dàng ăn hơn. Ngoài ra, ba mẹ nên chắc chắn rằng khu vực ăn uống được thư giãn và trẻ có không gian để thưởng thức bữa ăn của trẻ. Chẳng hạn, nên tìm cho trẻ một chiếc ghế phù hợp và giúp trẻ thoải mái khi ngồi ăn cùng gia đình.

• Cung cấp phần thức ăn phù hợp với trẻ: Có thể do một số vấn đề mà trẻ không chịu ăn phần ăn của chúng, nhưng không phải là tất cả các loại thực phẩm trong khẩu phần của chúng. Ba mẹ hãy nhớ rằng trẻ em không cần nhiều thực phẩm trong bữa ăn như người lớn. Vì vậy, nếu ba mẹ đặt quá nhiều thức ăn vào đĩa của trẻ sẽ làm cho trẻ áp lực và không thể hoàn thành được. Điều này không phải là do trẻ không muốn ăn hết mà trẻ ăn ăn đủ no. Ba mẹ hãy thử đặt một phần nhỏ thức ăn vào trong đĩa của trẻ và trẻ có thể sẽ yêu cầu thêm phần thức ăn trong lần tiếp theo.
• Không nên đặt thời gian ăn quá gần với giờ đi ngủ: Yêu cầu đứa trẻ đang buồn ngủ ngồi xuống ăn có thể là một thách thức với trẻ. Vì vậy, không nên để thời gian bữa ăn gần với giờ đi ngủ.
• Loại bỏ căng thẳng trong bữa ăn: Ép buộc, la mắng trẻ sẽ không giúp ích cho việc giúp trẻ dễ dàng ăn hơn. Bởi khi trẻ buồn bực hoặc bắt đầu khóc thì trẻ sẽ có những phản ứng tiêu cực với bữa ăn. Vì vậy, trong bữa ăn không nên gây áp lực cho trẻ mà thay vào đó khuyến khích trẻ để trẻ vui vẻ hợp tác với ba mẹ.
• Cho trẻ cùng tham gia chuẩn bị bữa ăn: Mặc dù nhiều trẻ nhỏ thích ăn một loại thực phẩm từ ngày này qua ngày khác, nhưng nếu bổ sung thực phẩm đa dạng có thể giúp trẻ hứng thú hơn với bữa ăn của mình. Ba mẹ hãy cho trẻ giúp mình lựa chọn thực phẩm mới để thử. Đồng thời, khuyến khích trẻ tham gia cùng ba mẹ lập kế hoạch, mua sắm và chuẩn bị thức ăn. Có thể khi trẻ tham gia chuẩn bị bữa ăn cùng với ba mẹ sẽ giúp cho trẻ có nhiều hứng thú với bữa ăn hơn.
• Giảm thức ăn và đồ uống không nằm trong bữa ăn chính: Một số trẻ không chịu ăn khi chúng ăn quá nhiều đồ ăn nhẹ hoặc đồ uống. Bởi vì, dạ dày của trẻ nhỏ và nó được cung cấp đầy trong một thời gian ngắn. Nếu đứa trẻ không có cảm giác đói vào bữa ăn chính, thì chúng sẽ ăn ít hơn. Vì vậy, nếu không muốn trẻ từ chối thức ăn của bữa ăn chính hãy ngăn chặn việc ăn vặt của trẻ và thiết lập giờ cho từng bữa ăn.
• Hiểu được thói quen ăn uống của trẻ: Tuỳ thuộc vào cách ăn của trẻ, chúng có thể ăn nhiều hoặc ít vào các thời điểm khác nhau trong ngày. Vì vậy, trẻ có thể từ chối ăn vào bữa tối, nhưng chúng lại có thể ăn nhiều vào bữa sáng hoặc bữa trưa.

2.3. Vấn đề về cảm giác

Hầu hết những điều có thể khiến trẻ từ chối thức ăn khi trẻ đã no hoặc trẻ đang bực bội hoặc trẻ cảm thấy bình thường. Ví dụ, một số trẻ từ chối thức ăn vì chúng có vấn đề về cảm giác với thức ăn. Điều này khác với các trường hợp kén ăn.

Trẻ có vấn đề về cảm giác có thể rất nhạy cảm với một số cấu trúc hoặc màu sắc của thực phẩm. Tình trạng này xuất hiện khác nhau ở từng trẻ. Ví dụ, nếu trẻ chỉ có thể ăn được những loại thực phẩm mềm, thì chúng sẽ gặp vấn đề khi ăn những loại thực phẩm có kết cấu giòn.

Nếu trẻ được chẩn đoán có vấn đề về cảm giác thì nó sẽ ảnh hưởng đến việc ăn uống của trẻ. Để khắc phục tình trạng này, ba mẹ hãy tìm hiểu và giúp trẻ lựa chọn những loại thực phẩm hấp dẫn với các giác quan của trẻ.

Hình thành mô hình và hành vi ăn uống lành mạnh sẽ giúp trẻ dễ dàng chấp nhận nhiều loại thực phẩm. Loại trị liệu này còn có thể giúp những người gặp khó khăn khi nhai hoặc giải quyết các vấn đề khác liên quan đến thực phẩm.

2.4. Vấn đề liên quan đến kỹ năng vận động miệng

Nếu trẻ gặp khó khăn trong việc ăn uống, thì có thể nguyên nhân liên quan đến các vấn đề về kỹ năng vận động miệng hoặc rắc rối với cơ chế ăn.

Với vấn đề kỹ năng vận động bằng miệng. Trẻ có thể bị ho, nghẹt thở hoặc đầy thức ăn trong miệng. Điều này gây cho trẻ căng thẳng và lo lắng. Nếu trẻ ngừng ăn có thể làm cho trẻ thiếu hụt dinh dưỡng trong thời gian dài. Khi đó, trẻ sẽ chậm tăng cân và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

2.5. Vấn đề liên quan đến đau

Khi trẻ từ chối thức ăn có thể do đau là nguyên nhân cản trở việc ăn uống của trẻ. Một số dấu hiệu có thể thấy như sốt, tiêu chảy. Thay vì, thất vọng và bực tức với trẻ, ba mẹ hãy tìm hiểu nguyên nhân trẻ từ chối không ăn.

Một số vấn đề gây đau cho trẻ ảnh hưởng đến ăn uống: mọc răng, đau răng, đau họng, trào ngược dạ dày... Hoặc có thể là bị dị ứng thực phẩm.

2.6. Vấn đề liên quan đến rối loạn ăn uống

Rối loạn ăn uống có thể được tìm thấy ở trẻ, mặc dù đây là tình trạng hiếm gặp. Khi trẻ từ chối thức ăn sẽ làm cho trẻ có nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng và năng lượng. Trẻ mắc chứng rối loạn này sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì sự phát triển lành mạnh. Một số dấu hiệu của chứng rối loạn này là: chóng mặt, ngất xỉu, nhiệt độ cơ thể thấp, giảm cân nhanh, nôn, tăng trưởng chậm, móng tay dễ gãy... Nếu nghi ngờ con bị rối loạn ăn uống, ba mẹ hãy đưa con đến gặp bác sĩ để có thể được khám và điều trị kịp thời.

Trường hợp trẻ biếng ăn kéo dài, kém hấp thu, chậm phát triển, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng. Cha mẹ có thể đồng thời áp dụng việc bổ sung chất qua đường ăn uống và các thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ tự nhiên để bé dễ hấp thụ. Điều quan trọng nhất là việc cải thiện triệu chứng cho bé thường phải diễn ra trong thời gian dài. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hoặc thay đổi liên tục nhiều loại trong thời gian ngắn có thể khiến hệ tiêu hóa của bé không kịp thích nghi và hoàn toàn không tốt. Vì vậy, cha mẹ phải thực sự kiên trì đồng hành cùng con và thường xuyên truy cập website vinmec.com để cập nhật những thông tin chăm sóc cho bé hữu ích nhé.

Nguồn tham khảo: healthline.com