Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
Nút nhầy cổ tử cung là những chất thải có tính chất rất đặc biệt giúp cho cổ tử cung luôn đóng trong quá trình mang thai của người phụ nữ. Những hiểu biết về vấn đề nút nhầy cổ tử cung hình thành khi nào cũng như hiện tượng bong nút nhầy là một dấu hiệu chuyển dạ đáng lưu ý sẽ giúp phát hiện kịp thời những thay đổi bất thường trong quá trình mang thai và sinh đẻ, từ đó sẽ có những xử trí phù hợp nhất.
1. Nút nhầy cổ tử cung hình thành khi nào?
Nút nhầy cổ tử cung được định nghĩa là một tập hợp bao gồm rất nhiều chất thải có tính chất đặc và sệt có vai trò rất quan trọng trong thai kỳ đó là ngăn cổ tử cung mở ra, bảo vệ thai nhi trong buồng tử cung trong quá trình mang thai. Nút nhầy còn được xem như là những niêm mạc tử cung có bề dày lớn giúp bảo vệ thai nhi cũng như màng ối trong buồng tử cung của người mẹ. Nút nhầy do những protein có tính kháng khuẩn, các hormon như Estrogen và Progesterone cùng với những peptide chính là những chuỗi Amino Acid tạo nên, hợp thành một khối và được hình thành ngay từ khi thụ thai để bảo vệ thai kỳ được an toàn. Nút nhầy cổ tử cung hoạt động ngăn không cho những vi khuẩn có hại xâm nhập vào buồng tử cung gây nguy hiểm cho bào thai, điển hình là quá trình nhiễm trùng. Khi cơ thể người mẹ đến giai đoạn chuyển dạ và chuẩn bị sinh, nhất là trong tam cá nguyệt thứ ba là thời kỳ cuối của quá trình mang thai thì sẽ xảy ra hiện tượng bong nút nhầy chính là một dấu hiệu chuyển dạ rõ ràng. Tuy nhiên, cũng có một số mẹ bầu gặp phải tình trạng bong nút nhầy trước khoảng thời gian này thì rất có thể sẽ phải đối mặt với tình trạng sinh non hoặc một số vấn đề bệnh lý bất thường ở cổ tử cung.
2. Bong nút nhầy
Dấu hiệu dễ thấy nhất trên lâm sàng đối với bong nút nhầy cổ tử cung đó là hiện tượng ra dịch nhầy. Tuy nhiên, vì trong quá trình mang thai, âm đạo của người phụ nữ thường tiết ra những chất dịch nhờn có màu trắng rất dễ nhầm lẫn với dịch nhầy trong bong nút nhầy cổ tử cung nên cần có một số cách để phân biệt rõ ràng về tính chất của dịch tiết ra từ âm đạo đối với trường hợp không bong nút nhầy cổ tử cung và đã bong nút nhầy. Cụ thể:
- Chưa bong nút nhầy: Dịch âm đạo thường ít hơn và có sự thay đổi tương ứng với những thay đổi của nồng độ hormone trong cơ thể người mẹ suốt quá trình mang thai. Màu sắc của dịch âm đạo khi chưa bong nút nhầy thường có màu trắng đục và trong suốt, đặc biệt dịch này thường lỏng và hơi có cảm giác dính.
- Bong nút nhầy cổ tử cung: Dịch âm đạo tiết ra với lượng rất nhiều, màu sắc của dịch cũng thay đổi từ trong suốt sang vàng, xanh lá cây, đôi khi có màu hồng nhạt và có lẫn một ít vệt máu. Độ kết dính của dịch âm đạo khi có hiện tượng bong nút nhầy thường đặc và keo hơn, có thể trông giống như dịch tiết ra từ mũi khi bị nghẹt mũi hoặc nhìn giống thạch. Một số trường hợp bị bong nút nhầy toàn bộ thì có thể quan sát được trực tiếp nút nhầy cổ tử cung bị bong ra có độ dài khoảng 4cm – 5cm.
Một vấn đề cần lưu ý với những đặc điểm của dịch âm đạo tiết ra khi sản phụ bị bong nút nhầy đó là nếu dịch âm đạo có màu vàng hay xanh lá cây, kèm theo mùi khó chịu bất thường thì có thể nghĩ đến một vấn đề nhiễm trùng đã xảy ra bên trong cơ thể của sản phụ. Vì vậy, cần đặc biệt quan tâm đến những trường hợp này và theo dõi những triệu chứng kèm theo của nhiễm trùng như ngứa quanh âm đạo, cảm giác đau khi đi tiểu..., sau đó đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế trong thời gian sớm nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Nút nhầy cổ tử cung có thể bị bong 1 phần hoặc toàn phần và có khả năng tái tạo trở lại. Thông thường bong nút nhầy cổ tử cung sẽ xảy ra vào thời điểm cuối tam cá nguyệt thứ ba nhưng cũng có thể bong sớm hơn với những lý do như cổ tử cung của người phụ nữ phát triển không toàn vẹn khiến nút nhầy dễ bong hơn hoặc sản phụ gặp phải tình trạng sinh non. Đối với tình trạng cổ tử cung người sản phụ không toàn vẹn thì bong nút nhầy thường diễn ra khi thai được 14 – 20 tuần tuổi với triệu chứng tiết dịch âm đạo kèm theo đau bụng vùng hạ vị và những dấu hiệu của co thắt tử cung. Nếu sản phụ xuất hiện bong nút nhầy và đau lưng hay bong nút nhầy và đau bụng lâm râm kèm theo tình trạng rỉ nước ối trước thời điểm tuần thai thứ 37 thì người cần lưu ý đến tình trạng chuyển dạ sớm, tránh nhầm lẫn với tình trạng sảy thai. Nếu sảy thai diễn ra thì bên cạnh việc tiết dịch âm đạo có vệt máu thì lượng máu chảy ra cũng nhiều hơn thường ngày nên sản phụ cần lưu ý quan sát dịch âm đạo, lượng máu chảy cũng như tình trạng sức khỏe của bản thân thật kỹ lưỡng để có thể báo với bác sĩ điều trị sớm nhất có thể, từ đó có hướng chẩn đoán và xử lý kịp thời.
3. Dấu hiệu chuyển dạ
Bong nút nhầy cổ tử cung được giải thích là do cổ tử cung của người phụ nữ trở nên mềm đi, mỏng và rộng hơn thích nghi kịp thời cho quá trình sinh nở sắp diễn ra trong tương lai nên không thể được giữ chặt như cũ nữa mà sẽ bị bong ra hay thải ra ngoài. Đối với một số sản phụ sau khi được thăm khám âm đạo thì nút nhầy cổ tử cung cũng sẽ có nguy cơ bị bong ra, hoặc do trong quá trình quan hệ tình dục cũng là một nguyên nhân khiến tình trạng bong nút nhầy cổ tử cung xảy ra. Vì vậy, bong nút nhầy không hoàn toàn là một dấu hiệu chuyển dạ duy nhất mà bong nút nhầy cổ tử cung sẽ phản ánh rằng cơ thể người phụ nữ và cổ tử cung của họ đang có những thay đổi, và có thể những thay đổi này là chuẩn bị cho một quá trình chuyển dạ sắp diễn ra để cổ tử cung được mở rộng và quá trình sinh đẻ sẽ được tiến hành. Chính vì lý do này mà thời gian bong nút nhầy cổ tử cung là vô cùng quan trọng để phán đoán được tình trạng chuyển dạ có sắp sửa diễn ra hay không cũng như có những bước xử lý tiếp theo, cụ thể là:
- Nếu bong nút nhầy cổ tử cung trước tuần thai thứ 36: Cần đến cơ sở y tế để kiểm tra tình trạng sức khỏe của sản phụ và thai nhi, cũng như theo dõi tình trạng bong nút nhầy trong thời gian tiếp theo.
- Nếu bong nút nhầy cổ tử cung sau thời điểm tuần thứ 37 của thai kỳ: Nếu chỉ đơn thuần là tình trạng bong nút nhầy mà không có thêm những triệu chứng khác thì thai phụ cần theo dõi quá trình chuyển dạ sắp xảy ra, những dấu hiệu chuyển dạ cần lưu ý sau đó như những cơn co thắt tử cung diễn ra với tần số nhiều hơn, dịch âm đạo cũng được tăng tiết hơn..., nên cần báo với bác sĩ điều trị để được tư vấn và theo dõi kỹ hơn trong thời gian này.
Nút nhầy cổ tử cung là một cấu trúc vô cùng quan trọng và đặc biệt đối với phụ nữ đang mang thai vì giúp bảo vệ cũng như ngăn chặn sự tấn công của những vi khuẩn bên ngoài đối với bào thai và màng ối bên trong tử cung. Hiện tượng bong nút nhầy diễn ra có thể là một trong những dấu hiệu chuyển dạ nhưng cũng có thể do một số nguyên nhân khác gây ra, vì vậy người sản phụ cần theo dõi và báo ngay với bác sĩ để có thể có hướng xử lý kịp thời nhất với tình trạng này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
