Nội soi đường tiêu hóa trên là kỹ thuật hàng đầu trong việc sàng lọc và phát hiện chính xác các tổn thương trong ống tiêu hóa. Nội soi tiêu hoá giúp phát hiện sớm các tổn thương của đường tiêu hóa mà các phương pháp chẩn đoán khác không phát hiện được, từ đó kịp thời ngăn chặn các biến chứng có thể phát triển thành ung thư.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Bác sĩ Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Đường tiêu hóa trên là gì? Dấu hiệu cảnh báo bệnh lý
Đường tiêu hóa trên bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng (phần trên của ruột non). Khi xuất hiện các triệu chứng như đau dữ dội ở vùng thượng vị, cảm giác bỏng rát, cồn cào, kèm theo chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi, khàn giọng, buồn nôn hoặc nôn mửa khi thời tiết thay đổi, đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề liên quan đến tiêu hóa trên.
Một trong những tình trạng thường gặp là xuất huyết đường tiêu hóa trên, với các biểu hiện đặc trưng như sau:
- Nôn ra máu.
- Đi ngoài ra phân đen.
- Hoa mắt, chóng mặt, lo sợ.
- Mệt mỏi, có khi vật vã.
- Thở nhanh, vã mồ hôi.
- Tiểu ít có khi vô niệu.
Trong trường hợp xuất huyết đường tiêu hóa trên nghiêm trọng, người bệnh có thể bị sốc, lơ mơ, chân tay lạnh, đổ mồ hôi, nhịp tim nhanh và yếu, khó bắt mạch, cùng với huyết áp giảm sâu dưới 80mmHg.
Các nguyên nhân khiến xảy ra bệnh lý tiêu hóa trên gồm có:
- Loét dạ dày: Do nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (H.pylori) hoặc sử dụng lâu dài các loại thuốc kháng viêm không steroid như aspirin và ibuprofen.
- Vỡ tĩnh mạch thực quản: Thường gặp trong các trường hợp xơ gan.
- Hội chứng Mallory-Weiss: Xảy ra do các cơn nôn mửa liên tục, có thể làm rách niêm mạc thực quản hoặc do tăng áp lực trong bụng từ các nguyên nhân như ho, thoát vị hoặc bẩm sinh.
- Viêm dạ dày: Do tác dụng phụ của NSAIDs hoặc các loại thuốc khác, nhiễm trùng, bệnh Crohn hoặc chấn thương.
- U lành tính và ung thư: Các khối u lành tính và ung thư ở thực quản, dạ dày hoặc tá tràng cũng có thể là nguyên nhân gây xuất huyết.
2. Nội soi đường tiêu hóa trên là gì?
Nội soi đường tiêu hóa trên là thủ thuật y khoa cho phép bác sĩ chuyên khoa quan sát trực tiếp bên trong thực quản, dạ dày và tá tràng của người bệnh. Phương pháp này được thực hiện bằng cách đưa một ống soi mềm vào trong đường tiêu hóa bên trên và là kỹ thuật quan trọng trong việc chẩn đoán và phát hiện các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa trên.
3. Vai trò của nội soi đường tiêu hóa trên
Nội soi đường tiêu hóa trên là một phương pháp y khoa hiệu quả, được dùng để chẩn đoán, phát hiện và điều trị các bệnh lý liên quan đến thực quản, dạ dày và tá tràng. Phương pháp này được sử dụng để:
- Phát hiện các triệu chứng: Nội soi giúp xác định nguyên nhân của các triệu chứng liên quan đến đường tiêu hóa phía trên mà người bệnh đang gặp phải.
- Chẩn đoán các bệnh lý đường tiêu hóa: Nội soi cho phép phát hiện và xác định các tình trạng sức khỏe như thiếu máu, chảy máu, viêm loét và tiêu chảy. Nội soi cũng hỗ trợ trong việc sàng lọc, phát hiện sớm các tình trạng tiền ung thư và ung thư đường tiêu hóa bằng cách lấy mẫu mô để thực hiện sinh thiết và xét nghiệm.
- Điều trị và theo dõi: Nội soi đường tiêu hóa cho phép bác sĩ chuyên khoa đánh giá trực tiếp tình trạng của bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị. Quá trình này cũng bao gồm thực hiện các thủ thuật điều trị can thiệp trực tiếp qua nội soi như đốt mạch máu đang chảy để cầm máu, mở rộng các khu vực thực quản bị hẹp, kẹp cắt polyp hoặc loại bỏ dị vật.
4. Chuẩn bị trước nội soi đường tiêu hóa trên
Khi có chỉ định thực hiện nội soi đường tiêu hóa trên, bác sĩ cùng các điều dưỡng viên sẽ hướng dẫn người bệnh các bước chuẩn bị cần thiết để đảm bảo quá trình nội soi diễn ra hiệu quả.
Ở các trường hợp cụ thể, bác sĩ thường yêu cầu người bệnh nhịn ăn từ 4-8 giờ để đảm bảo dạ dày trống rỗng, giúp việc quan sát bên trong ống tiêu hóa được chính xác hơn.
Ngoài ra, người bệnh có thể được yêu cầu tạm dừng sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống đông, vài ngày trước khi tiến hành nội soi để giảm thiểu nguy cơ chảy máu trong quá trình thực hiện. Người bệnh cũng cần thông báo với bác sĩ về bất kỳ tình trạng bệnh mạn tính nào như bệnh tim mạch, đái tháo đường hoặc tăng huyết áp để nhận được hướng dẫn cụ thể về việc dùng thuốc trước khi nội soi.
5. Quy trình thực hiện nội soi đường tiêu hóa trên
Quá trình nội soi thường diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 10 phút. Tùy vào từng trường hợp và nhu cầu cụ thể của người bệnh mà bác sĩ có thể quyết định sử dụng thuốc gây mê hoặc không, nhằm đảm bảo quá trình nội soi được an toàn và hiệu quả.
Trong thủ tục này, bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa một ống nội soi mềm qua thành sau họng, đi xuống dạ dày và tiếp tục xuống tá tràng. Từ đây ống soi sẽ cho thấy hình ảnh chi tiết bên trong đường tiêu hóa ở trên. Nhờ đó, các tổn thương, viêm loét, chảy máu, polyp và các vấn đề khác có thể được quan sát và đánh giá kỹ lưỡng, từ đó bác sĩ có thể thực hiện sinh thiết và lên kế hoạch điều trị tiếp theo.
Với nội soi đường tiêu hóa trên, thời gian hồi phục của người bệnh rất nhanh. Nếu có sử dụng thuốc gây mê, bệnh nhân thường có thể phục hồi trong khoảng 1 giờ. Nếu không gây mê, thời gian bệnh nhân trở lại hoạt động bình thường sẽ nhanh hơn. Sau khi nội soi, bệnh nhân có thể sẽ cảm thấy đầy hơi và khó chịu nhẹ, tuy nhiên những triệu chứng này sẽ nhanh chóng biến mất.
6. Những rủi ro cần biết khi nội soi đường tiêu hóa trên
Mặc dù, nội soi là phương pháp giúp chẩn đoán hiệu quả các bệnh lý tiêu hóa trên, tuy nhiên vẫn có thể có một số rủi ro như:
- Tại vị trí bác sĩ đã lấy mô sẽ xuất hiện tình trạng chảy máu.
- Thủng niêm mạc đường tiêu hóa.
- Xảy ra phản ứng với thuốc mê.
Chảy máu thường nhẹ và có thể tự khỏi, nhưng nếu không thể tự khỏi, bệnh nhân sẽ cần phải điều trị bằng phẫu thuật để khâu lỗ thủng.
Hiện nay, nội soi đường tiêu hóa trên được đánh giá là phương pháp hiệu quả để chẩn đoán và phát hiện sớm các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa bên trên, đặc biệt là trong việc sàng lọc ung thư đường tiêu hóa, nâng cao tỷ lệ thành công của quá trình điều trị.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc, kỹ thuật nội soi đường tiêu hóa trên và nội soi toàn bộ đường tiêu hóa đã được áp dụng rộng rãi, thu hút nhiều nhu cầu sử dụng để phát hiện, chẩn đoán, điều trị và theo dõi các bệnh lý tiêu hóa hiệu quả, cũng như sàng lọc sớm ung thư tiêu hóa.
Kỹ thuật nội soi tại đây được thực hiện bởi Bác sĩ Nguyễn Đình Bảo Long, chuyên gia nội soi của Khoa Khám bệnh & Nội khoa. Bác sĩ Bảo Long, với nhiều năm kinh nghiệm trong khám và điều trị các bệnh lý về tiêu hóa, đã thực hiện thành công nhiều ca nội soi chẩn đoán và can thiệp các bệnh lý đường tiêu hóa như dạ dày và đại tràng, đồng thời là thành viên của Hội Nội soi Tiêu hóa Việt Nam.
Bệnh viện sử dụng máy Olympus CV 180, một thiết bị tiên tiến, cho phép phát hiện sớm các khối u và polyp có nguy cơ cao phát triển thành ung thư, từ đó định hướng điều trị kịp thời và chính xác nhất.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
