Bài được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Một chế độ ăn uống lành mạnh là bí quyết để phòng ngừa và điều trị nhiều căn bệnh, trong đó có ung thư phổi. Hãy cùng tìm hiểu xem chế độ ăn trong bệnh ung thư phổi có gì đặc biệt.
1. Điều trị ung thư phổi gồm những giai đoạn nào?
Quá trình điều trị ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) ở mỗi bệnh nhân là không giống nhau vì nó còn phụ thuộc vào trình trạng sức khỏe của cá nhân từng người. Sau đây là các giai đoạn trong điều trị ung thư phổi:
- Giai đoạn 1: Bạn có thể phẫu thuật cắt bỏ một phần phổi. Hóa trị cũng có thể được khuyến khích, đặc biệt là khi bạn có nguy cơ tái phát cao.
- Giai đoạn 2: Bạn có thể cần phẫu thuật để loại bỏ một phần hoặc toàn bộ phổi của mình. Hóa trị thường được khuyến khích ở giai đoạn này.
- Giai đoạn 3: Bạn có thể được yêu cầu kết hợp hóa trị, phẫu thuật và xạ trị.
- Giai đoạn 4: Là giai đoạn đặc biệt khó chữa. Các lựa chọn bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp nhắm mục tiêu và liệu pháp miễn dịch.
Các lựa chọn cho bệnh ung thư phổi tế bào nhỏ (NSCLC) cũng bao gồm phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh nhân bị ung thư quá nặng để có thể phẫu thuật.
Một số người bị ung thư phổi giai đoạn cuối chọn không tiếp tục điều trị. Bạn vẫn có thể chọn các phương pháp điều trị chăm sóc giảm nhẹ, tập trung vào điều trị các triệu chứng của bệnh ung thư hơn là bản chất bệnh.
2. Những điều cần biết về chế độ ăn trong bệnh ung thư phổi?
Không có bằng chứng cho thấy bất kỳ một chế độ ăn uống cụ thể nào có thể điều trị ung thư phổi. Tuy nhiên, ăn uống lành mạnh có thể giúp tăng cường sức khỏe tổng quát của bạn, giúp cải thiện năng lượng và có thêm sức mạnh trong quá trình điều trị.
Có thể rất khó để tuân thủ một chế độ ăn nghiêm ngặt ngay lập tức. Ung thư phổi và các phương pháp điều trị có thể làm giảm cảm giác thèm ăn của bạn. Đặc biệt, hóa trị có thể thay đổi khẩu vị thức ăn và khiến miệng bạn quá đau để ăn bất cứ thứ gì.
Hãy thảo luận với bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để tìm ra một kế hoạch ăn uống lành mạnh phù hợp với bạn. Họ sẽ giúp bạn chọn thực phẩm để duy trì cân nặng và tối ưu hóa sức khỏe của bạn trong quá trình điều trị ung thư phổi.
2.1. Chế độ ăn tốt nhất cho bệnh ung thư phổi
Không có một chế độ ăn uống nào là “tốt nhất” cho các bệnh nhân ung thư phổi. Chế độ ăn uống phù hợp với bạn phụ thuộc vào:
- Kế hoạch điều trị ung thư phổi và các tác dụng phụ bạn gặp phải.
- Sở thích của bạn.
- Cân nặng.
- Các tình trạng bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim.
Mục tiêu của các chế độ ăn kiêng trong ung thư phổi nào là:
- Cung cấp cho bạn đủ calo để ngăn ngừa giảm cân.
- Cung cấp cho bạn các chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể bạn cần; bao gồm vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh và carbohydrate.
- Giúp làm giảm các tác dụng phụ của điều trị như tiêu chảy, buồn nôn hoặc táo bón.
Hãy nói chuyện với bác sĩ và một chuyên gia dinh dưỡng chuyên về ung thư để họ có thể điều chỉnh chế độ ăn uống theo nhu cầu và sở thích ăn uống của bạn.
2.2. Chế độ ăn keto
Chế độ ăn kiêng Ketogenic, hay Keto, là một chế độ ăn kiêng rất ít carb, nhiều chất béo. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, chế độ ăn keto có thể có hiệu quả để điều trị các bệnh ung thư tiến triển, bao gồm cả ung thư phổi.
Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, chế độ ăn keto rất khó tuân theo đối với những người bị ung thư phổi, đặc biệt là khi đang điều trị hóa trị và xạ trị. Nó có thể dẫn đến giảm lượng calo tiêu thụ.
Nghiên cứu về vấn đề này vẫn đang được tiến hành. Điều quan trọng là bạn phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn uống. Đội ngũ y tế sẽ làm việc với bạn để quyết định xem đâu là chế độ ăn uống tốt nhất cho bạn dựa trên sức khỏe tổng quát và triển vọng của bạn.
2.3. Dinh dưỡng đóng vai trò như thế nào
Thực phẩm đóng vai trò cực kỳ cần thiết để có một sức khỏe tốt. Dù bạn đang bị bệnh hay khỏe mạnh, bạn đều nên chọn những loại thực phẩm bổ dưỡng để giúp cơ thể tràn đầy năng lượng. Điều này có thể giúp cải thiện kết quả điều trị và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Tuân theo một chế độ ăn uống khoa học với nhiều trái cây, rau quả và các loại thực phẩm lành mạnh khác có thể giúp giảm nguy cơ phát triển một số bệnh mãn tính, bao gồm cả ung thư.
Hãy cố gắng chọn thực phẩm cung cấp protein, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất; đồng thời, chọn các bữa ăn cân bằng và đồ ăn nhẹ giàu protein. Protein rất quan trọng đối với những người bị ung thư vì tình trạng mất cơ là phổ biến, đặc biệt là ở những người bị ung thư giai đoạn cuối.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là đảm bảo rằng bạn được cung cấp dinh dưỡng và ăn đủ calo để giữ cho bản thân tràn đầy năng lượng và ngăn ngừa giảm cân. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ và chuyên gia để được tư vấn.
2.4. Chế độ ăn phòng ngừa
Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư phổi. Nó gây nên khoảng 80% số ca tử vong do ung thư phổi. Có bằng chứng cho thấy, chế độ ăn uống đóng một số vai trò trong nguy cơ mắc ung thư phổi, đặc biệt là ở những người hút thuốc.
Trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Châu Âu, những người ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt và trái cây ít có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi hơn những người có chế độ ăn ít các loại thực phẩm lành mạnh này.
Thay thế thịt đỏ và các thực phẩm giàu chất béo bão hòa khác bằng các nguồn chất béo không bão hòa như dầu ô liu, quả hạch và quả bơ cũng có thể giúp giảm nguy cơ ung thư phổi, đặc biệt là ở những người hút thuốc.
Trái cây và rau quả là một bổ sung quan trọng cho chế độ ăn uống chống ung thư, đặc biệt là ở những người hút thuốc. Các chất dinh dưỡng như beta carotene và vitamin A được tìm thấy trong các loại thực phẩm như khoai lang, cà rốt và dưa đỏ có thể giúp giảm bớt nguy cơ ung thư phổi.
Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng, có hàm lượng vitamin D cao trong máu cũng có thể bảo vệ chống lại bệnh ung thư phổi. Cơ thể bạn tạo ra vitamin D từ ánh sáng mặt trời. Vitamin D cũng được thêm vào một số loại thực phẩm tăng cường. Việc bổ sung vitamin D là cần thiết nếu bạn có lượng vitamin D thấp.
2.5. Ảnh hưởng của chế độ ăn trong điều trị
Phương pháp điều trị ung thư phổi có thể ảnh hưởng đến:
- Sự thèm ăn của bạn.
- Khả năng ăn uống của bạn.
- Việc cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng như thế nào.
Bản thân bệnh ung thư và các phương pháp điều trị như hóa trị đều có thể dẫn đến giảm cân. Ăn uống lành mạnh có thể giúp bạn không bị giảm cân quá nhiều và bị suy dinh dưỡng.
Ăn một chế độ ăn uống cân bằng và giữ cho cơ thể luôn tràn đầy năng lượng có thể giúp bạn khỏe mạnh trong quá trình điều trị ung thư phổi. Nó có thể giúp giảm nguy cơ mắc các tác dụng phụ liên quan đến điều trị như giảm cân.
Dinh dưỡng tốt có thể cung cấp cho bạn nhiều năng lượng và sức mạnh hơn, đồng thời, có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn trong quá trình điều trị.
2.6. Chế độ ăn uống và tác dụng phụ
Thuốc hóa trị là những loại thuốc mạnh có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư trên khắp cơ thể bạn. Bởi vì những loại thuốc này rất mạnh, chúng có thể gây ra các tác dụng phụ như:
- Buồn nôn và ói mửa.
- Bệnh tiêu chảy.
- Táo bón.
- Ăn mất ngon.
- Thay đổi về mùi và vị.
- Lở miệng.
Việc tiêu thụ một số loại thực phẩm có thể giúp giảm các tác dụng phụ liên quan đến hóa trị nói trên. Đây là một số lời khuyên chung dành cho bạn:
Đối với buồn nôn và nôn:
- Ăn thức ăn nhạt như bánh mì nướng, bánh quy giòn và cơm.
- Ăn các bữa nhỏ hơn, thường xuyên hơn thay vì các bữa ăn lớn.
- Ăn thực phẩm lạnh hoặc nhiệt độ phòng có thể hữu ích khi bạn cảm thấy ốm.
Đối với tiêu chảy:
- Ăn thực phẩm có chứa muối; chẳng hạn như bánh quy hoặc nước dùng, để bổ sung lượng natri bị mất do tiêu chảy.
- Uống ít nhất 1 cốc nước hoặc thức uống thể thao sau mỗi lần đi tiêu lỏng.
- Ăn thức ăn nhạt như cơm, chuối và bánh mì nướng cho đến khi bệnh tiêu chảy thuyên giảm.
- Tránh sữa, thức ăn nhiều chất béo, thức ăn nhiều dầu mỡ và đồ ngọt, vì có thể làm tiêu chảy nặng hơn.
- Hạn chế thực phẩm nhiều chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt và trái cây tươi và rau quả, trừ khi bác sĩ chỉ định khác.
Đối với táo bón:
- Để giúp bạn dễ đi tiêu, hãy ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc và bánh mì nguyên hạt, rau tươi, trái cây tươi có hạt và vỏ, nước ép trái cây và trái cây khô như mận khô và mơ.
- Uống nhiều chất lỏng hơn, bao gồm nước lọc và nước hoa quả tiệt trùng. Đồ uống ấm như trà hoặc cà phê có thể giúp giảm táo bón.
- Hạn chế các thực phẩm có thể khiến tình trạng táo bón trở nên tồi tệ hơn, chẳng hạn như pho mát và trứng.
Để hạn chế vấn đề chán ăn trong quá trình điều trị:
- Thường xuyên ăn nhiều bữa nhỏ và đồ ăn nhẹ trong ngày thay vì ba bữa ăn lớn.
- Tăng lượng thực phẩm giàu calo, protein trong chế độ ăn uống của bạn; như bơ đậu phộng, thịt gà, trứng luộc, hummus và các loại hạt.
- Uống thực phẩm bổ sung dinh dưỡng như protein lắc.
Để thay đổi vị và mùi:
- Nếu bạn không thể chịu được mùi nấu nướng, hãy ăn thức ăn nguội hoặc ở nhiệt độ phòng.
- Trộn 1 thìa cà phê muối và 1 thìa cà phê muối nở vào 4 cốc nước và súc miệng trước khi ăn để giúp thức ăn ngon hơn.
- Sử dụng nĩa, thìa và dao bằng nhựa thay vì đồ dùng bằng kim loại.
- Đông lạnh trái cây trước khi ăn.
- Hãy thử các loại gia vị và nước sốt mới cho đến khi bạn tìm thấy hương vị hấp dẫn mình.
Đối với bệnh lở miệng:
- Hỏi bác sĩ xem bạn có thể uống thuốc trước khi ăn để giảm đau miệng hay không.
- Ăn thức ăn mềm như bột yến mạch và sốt táo.
- Hãy thử thực phẩm đông lạnh như đá viên, sữa chua đông lạnh hoặc đá bào.
- Tránh thức ăn cay hoặc mặn.
- Không ăn bất cứ thứ gì có tính axit; chẳng hạn như cam, chanh hoặc cà chua.
3. Kết luận
Dinh dưỡng là một phần quan trọng trong điều trị ung thư phổi. Bản thân bệnh ung thư và các tác dụng phụ trong quá trình điều trị có thể làm giảm sự thèm ăn của bạn, khiến bạn khó có được lượng calo và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Việc bổ sung nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng và giàu calo có thể giúp bạn giữ sức và cảm thấy tốt hơn trong quá trình điều trị.
Hãy theo dõi website: Vinmec.com để cập nhật những thông tin bổ ích khác.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
