Ung thư vòm họng là một căn bệnh nguy hiểm, phát sinh tại những cơ quan giúp chúng ta thực hiện các chức năng như nuốt, nói và thở. Căn bệnh này có tỷ lệ tử vong rất cao nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Vì vậy việc tìm hiểu về ung thư vòm họng sẽ giúp mọi người chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe của bản thân và người thân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Triệu chứng ung thư vòm họng
Cổ họng chiếm khoảng một nửa các trường hợp ung thư vòm họng. Đây là khu vực kéo dài từ phía sau mũi tới phần cổ. Khi ung thư xuất hiện ở đây thì được gọi là ung thư hầu họng. Một nửa trường hợp ung thư vòm họng còn lại thường bắt đầu từ thanh quản. Trong đó, một số dấu hiệu ung thư vòm họng bao gồm:
- Thay đổi giọng nói: Giọng nói giống như bị vỡ hoặc khàn giọng.
- Khó nuốt hoặc khó thở.
- Đau họng, ho, hoặc đau tai.
- Đau đầu.
- Cổ vón cục.
- Giảm cân không giải thích được.
- Khi có bất kỳ triệu chứng nào kéo dài hơn một vài tuần, người bệnh nên đến gặp bác sĩ ngay.
2. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh
Nguyên nhân gây ung thư vòm họng được cho là bắt nguồn từ một số yếu tố như:
- Hút thuốc lá trong một thời gian dài: Một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư vòm họng và các bệnh ung thư vùng đầu, cổ là thói quen hút thuốc lá trong thời gian dài.
- Uống rượu nhiều và thường xuyên: Đàn ông uống hơn hai ly rượu mỗi ngày và phụ nữ uống quá một ly rượu mỗi ngày sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn hẳn so với người bình thường.
- HPV: Virus Papilloma ở người có khả năng gây ung thư ở vùng phía sau cổ họng bao gồm ung thư lưỡi và amidan. Bằng cách tiêm vắc-xin HPV, ung thư vòm họng do HPV có thể được ngăn chặn ngay từ khi còn nhỏ. Trong đó, độ tuổi thích hợp để trẻ bắt đầu tiêm là 11-12 tuổi.
Các yếu tố rủi ro khác bao gồm:
- Giới tính: So với phụ nữ, đàn ông dễ mắc bệnh hơn gấp năm lần. Ung thư vòm họng ở nữ giới chiếm tỷ lệ thấp hơn.
- Tuổi tác: Hầu hết mọi trường hợp mắc bệnh được phát hiện sau tuổi 65.
- Chủng tộc: Nguy cơ ung thư vòm họng cao nhất là đàn ông Mỹ gốc Phi.
- Phơi nhiễm hóa chất như khói amiăng, niken và axit sunfuric.
3. Các loại ung thư vòm họng
Hầu hết các loại ung thư vòm họng đều có thể phát triển ở những tế bào mỏng và phẳng, nối thanh quản và cổ họng.
Vị trí ung thư vòm họng:
- Họng mũi là khu vực nằm phía trên họng và ngay sau mũi. Tại Hoa Kỳ, ung thư xảy ra ở vị trí này là rất hiếm.
- Họng miệng là khoang nằm ngay sau khi mở miệng, nơi mà ung thư có thể phát triển ở các amidan, gốc lưỡi hoặc khẩu cái mềm.
- Hạ họng là vùng hẹp và thấp nhất ngay sau thanh quản và ung thư có khả năng bắt nguồn từ 3 khu vực của thanh quản gồm:
- Thanh môn từ 2 dây thanh.
- Thượng thanh môn là vùng trên 2 dây thanh
- Hạ thanh môn là vùng dưới 2 dây thanh và trên khí quản
4. Chẩn đoán ung thư vòm họng
Người bệnh sẽ được bác sĩ kiểm tra sức khỏe tổng quát và bác sĩ sẽ hỏi về các thói quen như hút thuốc, uống rượu cũng như hành vi tình dục. Ngoài ra, bác sĩ có thể dùng thiết bị để quan sát cổ họng chi tiết hơn.
Trong trường hợp nghi ngờ người bệnh mắc ung thư vòm họng, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết, tùy thuộc vào loại ung thư. Một số xét nghiệm phổ biến bao gồm:
- Sinh thiết: Để xác định xem khối u là ung thư hay chỉ là khối u vòm họng lành tính, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô và soi dưới kính hiển vi để tìm các tế bào ung thư. Đây là phương pháp duy nhất để xác định chính xác. Quá trình sinh thiết sẽ được thực hiện qua phẫu thuật, kim tiêm hoặc ống nội soi.
- Một số các xét nghiệm hình ảnh: Chụp Scan PET, chụp X-quang, chụp MRI hoặc CT
Các bác sĩ sẽ sử dụng các xét nghiệm hình ảnh để phát hiện khối u, đồng thời cũng xác định vị trí, kích thước và mức độ lây lan .
Mẫu bệnh phẩm sẽ được đem đi xét nghiệm tìm virus khi ung thư vòm họng được phát hiện. Thông thường, tiên lượng sức khoẻ của bệnh nhân sẽ thường tốt hơn nếu ung thư có liên quan đến virus HPV thay vì do hút thuốc gây ra.
5. Các giai đoạn bệnh
Mỗi loại ung thư vòm họng đều có các giai đoạn phát triển khác nhau, thể hiện mức độ nghiêm trọng của căn bệnh.
- Những khối u ở giai đoạn I và II có kích thước nhỏ và chưa di căn ra các bộ phận khác của cơ thể, vẫn giới hạn trong một vùng của cơ quan.
- Các bộ phận khác của cổ họng hoặc các hạch bạch huyết có thể đã bị di căn ở giai đoạn III.
- Giai đoạn IV của bệnh ung thư có thể đã di căn đến các hạch bạch huyết cũng như các phần khác của đầu, cổ hoặc ngực. Khi ở mức độ nặng nhất, ung thư đã di căn đến các bộ phận xa như phổi và gan.
6. Phương pháp điều trị
Ung thư vòm họng có khả năng phát triển nhanh chóng, vì vậy việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp bệnh nhân có tiên lượng điều trị tốt hơn và duy trì chất lượng cuộc sống sau điều trị. Mọi người nên tìm hiểu về ung thư vòm họng càng nhiều càng tốt để áp dụng các biện pháp dự phòng, phát hiện và điều trị kịp thời. Trong đó, tỷ lệ chữa khỏi phụ thuộc vào giai đoạn bệnh.
Các bác sĩ sẽ nỗ lực để loại bỏ khối u, không để ung thư di căn và bảo vệ tối đa khả năng nuốt cùng với nói của bệnh nhân.
- Điều trị sẽ phụ thuộc vào:
- Giai đoạn ung thư
- Vị trí của khối u
- Sức khỏe chung của người bệnh
- Sự lựa chọn của người bệnh
Để điều trị ung thư vòm họng, bệnh nhân có thể sử dụng một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị, bao gồm:
- Xạ trị là phương pháp điều trị ung thư sử dụng tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp này được thực hiện từ bên ngoài cơ thể hoặc cấy các hạt phóng xạ gần vùng ung thư trong cơ thể. Thông thường, xạ trị được chỉ định cho bệnh nhân ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh ở giai đoạn sau, phương pháp này sẽ được kết hợp với hóa trị hoặc phẫu thuật để điều trị.
- Phẫu thuật được thực hiện qua các kỹ thuật sử dụng dao mổ nhưng cũng có thể tiến hành với các thủ thuật ít xâm lấn như phẫu thuật nội soi miệng, phẫu thuật bằng laser hoặc kỹ thuật robot.
- Nội soi hoặc laser cũng được sử dụng để điều trị ung thư ở giai đoạn sớm.
Khi ung thư đã di căn đến một phần hoặc toàn bộ thanh quản, hầu họng hay các khu vực xung quanh thì bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ. Phương pháp này sẽ tác động đến khả năng nuốt, thở và nói của người bệnh.
Để hỗ trợ khả năng nuốt, các bác sĩ sử dụng mô lấy từ một khu vực khác trong cơ thể để tạo hình các phần của cổ họng. Nếu cần phẫu thuật cắt bỏ thanh quản, bác sĩ phẫu thuật sẽ gắn khí quản vào một lỗ ở cổ gọi là lỗ khí để giúp người bệnh thở. Trong trường hợp ung thư đã di căn sâu vào cổ, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ các hạch bạch huyết.
Hóa trị là một phương pháp có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chặn sự lây lan của chúng. Phương pháp này có thể được áp dụng trước phẫu thuật để thu nhỏ kích thước khối u hoặc sau phẫu thuật nhằm ngăn ngừa bệnh tái phát. Một số loại thuốc hóa trị còn có khả năng tăng hiệu quả của xạ trị. Ngoài ra, các thuốc nhắm mục tiêu điều trị ung thư hoạt động bằng cách cắt đứt nguồn cung cấp dưỡng chất cần thiết, khiến tế bào ung thư không thể phát triển
Với mục đích kiểm soát cơn đau, bác sĩ thường kê đơn thuốc. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp phải những vấn đề khó chịu trong hoặc sau khi điều trị. Khi đó, bác sĩ sẽ:
- Hướng dẫn người bệnh cách chăm sóc vết thương
- Dạy nói nếu người bệnh không còn dây thanh quản
- Tìm ra cách để nuốt hoặc ăn dễ dàng hơn
- Giúp người bệnh phục hồi
7. Người bệnh nên làm để chăm sóc bản thân trong và sau quá trình điều trị?
Quá trình điều trị có khả năng khiến người bệnh cảm thấy kiệt sức, vì thế mọi người nên đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ, luyện tập thể dục khi có thể và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh (bao gồm nhiều trái cây và rau quả).
- Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu: Các phương pháp điều trị thường kém hiệu quả hơn khi người bệnh vẫn duy trì thói quen hút thuốc và uống rượu, điều này cũng làm tăng khả năng mắc phải các bệnh ung thư khác.
- Đi kiểm tra định kỳ sau điều trị: Trong vài năm đầu, bác sĩ sẽ giám sát chặt chẽ tình trạng của người bệnh để theo dõi và tìm kiếm các dấu hiệu ung thư tái phát.
Sàng lọc ung thư sớm là một phương pháp hoàn hảo để phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư, từ đó giảm thiểu chi phí điều trị và làm giảm tỷ lệ tử vong ở người bệnh.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, GÓI KHÁM VÀ SÀNG LỌC UNG THƯ CÔNG NGHỆ CAO được triển khai để hỗ trợ khách hàng trong việc phát hiện sớm ung thư thông qua các phương pháp như xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm các chỉ thị sinh học. Bệnh viện cũng cung cấp nhiều gói sàng lọc ung thư khác.
- Chỉ với một lần xét nghiệm gen, bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ mắc 16 loại ung thư phổ biến bao gồm ung thư phổi, ung thư vú, đại trực tràng, tuyến tụy, cổ tử cung, dạ dày, tiền liệt tuyến… ở cả nam và nữ.
- Chẩn đoán hình ảnh, nội soi và siêu âm giúp phát hiện kịp thời các dấu hiệu ban đầu của ung thư.
- Thao tác khám đơn giản, cẩn thận và chính xác.
- Đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản, đặc biệt là trong lĩnh vực ung thư, đủ khả năng làm chủ các ca khám chữa ung thư.
Vinmec sở hữu cơ sở vật chất hiện đại, thiết bị y tế tiên tiến và đội ngũ bác sĩ có chuyên môn vững vàng, giàu kinh nghiệm giúp quá trình khám bệnh trở nên nhanh chóng với kết quả chính xác, đồng thời tiết kiệm chi phí và thời gian cho bệnh nhân.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com
XEM THÊM
