Những điểm cha mẹ cần chú ý khi chăm sóc bé trong tháng đầu - Bài 1: Dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh

Cho bé bú bữa đầu tiên khi nào ?

- Bé có thể bú ngay sau khi bạn sinh bé được vài tiếng đồng hồ. Đừng chần chừ hành động này vì nó rất tốt cho cả bạn và bé.

- Mấy tiếng sau khi sinh, bầu vú của mẹ sẽ căng mọng lên, sữa non bắt đầu về, đó là thời điểm mẹ nên cho bé bú nhất.

Tại sao nên cho ăn sớm ?

- Có thể khẳng định sữa non là loại sữa tốt, giàu dinh dưỡng nhất. Ngay sau khi sinh vài tiếng đồng hồ, cơ thể người mẹ sẽ sản sinh ra sữa non. Sữa thường có màu vàng. Lượng sữa non mà cơ thể người mẹ sản sinh ra không nhiều.

- Sữa non cung cấp một lượng lớn calo và kháng thể giúp xây dựng hệ thống miễn dịch của bé. Sữa non vô cùng quan trọng với sự phát triển của một đứa trẻ. Người mẹ không nên để chảy sữa non lãng phí.

- Cho bé bú vào thời điểm sau sinh vài giờ sẽ kích thích tuyến sữa của người mẹ hoạt động. Với một vài trường hợp các chị em sau khi sinh vài giờ, cơ thể chưa sản sinh sữa, vẫn nên cho bé bú. Cho trẻ bú sớm sẽ tạo điều kiện tốt để kích thích tuyến sữa của mẹ phát triển và sản xuất nhiều sữa.

Cho bé bú bao nhiêu là đủ ?

Có nhiều cách khác cho biết con của bạn có phát triển bình thường hay không .

- Một em bé khỏe mạnh bình thường ăn 7-8 lần trong 24 giờ trong 8 đến 10 tuần và có thể ăn đêm. Một số sẽ ăn lượng lớn hơn trong vài ngày đầu. Lên đến 2 tháng, hầu hết trẻ sơ sinh bú 3 giờ mỗi lần. Một số bé bú 2 giờ mỗi lần và điều đó cũng hoàn toàn tự nhiên. Việc bú thường xuyên trong vòng vài ngày sẽ làm tăng nguồn cung cấp sữa. Hãy cẩn thận khi cho bú bình thêm sau mỗi lần bú mẹ vì có thể bé sẽ không bú mẹ sau 2h nữa và viêc đó sẽ làm giảm tiết sữa.

- Có nhiều cách khác cho biết con của bạn có phát triển bình thường không. Bạn có thể yên tâm rằng con bạn có đủ sữa mẹ nếu như :

+ Trước khi cho bú bầu ngực của mẹ căng cứng, sau bữa bú bầu mẹ mềm đi.

+ Bé làm ướt 5-8 cái tã một ngày.

+ Trông khỏe mạnh và tỉnh táo.

+ Da không bị vàng nhiều sau năm ngày sinh.

+ Em bé không muốn uống sữa bình nhiều hơn sữa mẹ.

Như thế nào là cho bé bú đúng cách ?

- Bắt đầu cho con bú từ 30 phút - một giờ sau sinh.

- Bế con bạn ở vị trí thích hợp khi cho bú:

+ Bạn nên chú ý đỡ đầu và thân bé trên cùng một đường thẳng trên cánh tay của bạn, bụng bé áp sát với bụng mẹ. Mặt bé đối diện với vú, môi đối diện với núm vú. Để mẹ và bé phối hợp tốt với nhau được thì khi cho bé bú bạn nên ngồi trên ghế thấp, cách mặt đất khoảng 40 cm, không có tay vịn. Ở tư thế này, hai chân mẹ sẽ được nâng cao, giúp hỗ trợ đỡ thân bé, bé không phải “với” cao mới bắt được vú mẹ và mẹ cũng không phải cúi xuống cho con dễ bú, và tránh mẹ bị mỏi lưng khi cho con bú.

Khi cho bé bú ở vị trí thích hợp, trẻ vừa cảm thấy thoải mái khi bú lại vừa giúp giảm thiểu đau nhức núm vú cho mẹ.

- Nếu như bạn nhận thấy có những dấu hiệu sau thì chứng tỏ bé đã bắt đầu ngậm bắt vú tốt và bạn đã bế con bú ở vị trí đúng cách:

+ Miệng bé mở rộng.

+ Cằm bé chạm vào vú mẹ.

+ Môi dưới đưa ra ngoài.

+ Bé ngậm cả quầng vú, quầng vú còn lại ở phía trên miệng bé nhiều hơn ở phía dưới.

+ Má bé phồng ra.

+ Khi bú đúng, bé sẽ mút chậm, sâu, thỉnh thoảng ngừng lại và bạn có thể nghe tiếng nuốt "ực" của bé.

- Khi cho bé bú ở vị trí thích hợp, trẻ vừa cảm thấy thoải mái khi bú lại vừa giúp giảm thiểu đau nhức núm vú cho mẹ.

Cách vệ sinh và bảo vệ nguồn sữa mẹ như thế nào ?

Vệ sinh:

- Luôn giữ khô ráo bầu ngực.

- Thay áo thường xuyên nếu bị ướt sữa.

- Rửa bằng nước sạch.

- Nếu bị nứt đầu vú: không mặc áo nịt bằng cotton, bôi thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Bảo vệ nguồn sữa:

- Muốn có sữa cho con bú, ngay trong thời kỳ có thai người mẹ cần được ăn uống đủ chất, có chế độ nghỉ ngơi, lao động hợp lý, tinh thần thoải mái, do đó tăng cân tốt và có nhiều sữa sau khi sinh.

- Khi nuôi con bú, trước hết người mẹ cần được ăn đủ, uống đủ, ngủ đẫy giấc. Khẩu phần ăn cần cao hơn mức bình thường. Hằng ngày ăn thêm vài bát cơm, một ít thịt, cá, hoặc trứng, một ít rau đậu. Nên ăn thêm quả chín. Các món ăn cổ truyền như cháo chân giò gạo nếp, ý dĩ có tác dụng kích thích bài tiết sữa. Nên hạn chế các gia vị như ớt, hành, tỏi vì dễ làm cho sữa có mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú.

- Khi cho con bú, nên hạn chế dùng thuốc vì một số thuốc có thể qua sữa gây ngộ độc cho trẻ và làm giảm tiết sữa.

- Người mẹ cho con bú nên uống nhiều nước nhất là cháo, nước quả, sữa... (mỗi ngày khoảng một lít rưỡi đến hai lít).

- Ðể sữa được tiết ra một cách thuận lợi, tinh thần người mẹ phải thoải mái, tự tin, tránh những cãng thẳng, buồn phiền, lo âu, mất ngủ. Chế độ lao động, nghỉ ngơi sau khi sinh đẻ có ảnh hưởng đến bài tiết sữa.

- Ðiều quan trọng để tạo nhiều sữa là cần cho con bú thường xuyên, đúng cách. Trẻ ngậm bắt vú đúng sẽ bú có hiệu quả và tránh làm người mẹ đau rát vú.

Giúp bé ợ hơi, tránh bị chớ sau ăn như thế nào ?

- Nếu bé đang bú một cách ngon lành thì cứ để bé bú thẳng cữ. Sau khi bé ngừng bú để đổi vú hoặc khi bé bú xong, bạn có thể giúp xoa ợ hơi cho bé. Mỗi bà mẹ đều có cách riêng của mình mà họ nghĩ là tốt cho em bé, nhưng sau đây là một vài gợi ý mà bạn có thể tham khảo:

- Đặt bé lên vai, lấy một tay đỡ mông bé, giữ bé ở tư thế thẳng đứng, chân duỗi thẳng, đó là tư thế ợ hơi tốt, dùng tay còn lại vỗ lưng hoặc xoa lưng cho bé.

- Cho bé ngồi vào lòng của bạn, dùng cánh tay ôm bé, để bé chồm người về phía trước một chút, bụng bé dựa vào cánh tay của bạn. Tư thế này có thể ép nhẹ bụng em bé, giúp đẩy hơi ra, dùng bàn tay kia vỗ lưng hay xoa lưng bé.

- Đặt em bé nằm sấp trên lòng bạn, một tay giữ chắc bé, tay kia vỗ lưng hoặc xoa lưng cho bé.

- Cuối cữ bú, khi quấn chặt bé lại bạn có thể nghe thấy một tiếng ợ ngái ngủ.

BS TRẦN LIÊN ANH

CK SƠ SINH - BV VINMEC