Mang thai giả là tình trạng mà bạn tin rằng mình có thai và có thể xuất hiện các triệu chứng tương tự mang thai nhưng không thực sự không có bất kỳ thai nhi nào ở đây cả. Những người có hiện tượng mang thai giả đa số sẽ có các triệu chứng của thai như trễ kinh, tăng cân, buồn nôn và đau lưng. Bài viết này sẽ cung cấp các thông tin về hiện tượng mang thai giả ở phụ nữ.
1. Mang thai giả là gì?
Mang thai thường là một thời gian thú vị đối với các bậc cha mẹ tương lai. Nhưng không phải lúc nào quá trình mang thai cũng kết thúc với em bé được mong đợi. Trong một số trường hợp hiếm hoi, một người phụ nữ (hoặc thậm chí là một người đàn ông) tin rằng mình đang mang thai, chỉ để biết rằng các triệu chứng của cô ấy không phải do mang thai mà là do một nguyên nhân nào khác. Khi một người phụ nữ mang thai, thông thường bạn có thể dễ dàng nhận thấy rằng có những triệu chứng của thai nghén như buồn nôn, mệt mỏi, căng tức vú.... Nhưng trong một số trường hợp đặc biệt, những triệu chứng này không phải là những dấu hiệu của việc thai nghén.
Mang thai giả (false pregnancy) còn được gọi là mang thai “ma” (phantom pregnancy), hoặc theo thuật ngữ lâm sàng là pseudocyesis. Khái niệm mang thai giả không có gì mới. Hippocrates, ông tổ của ngành y, đã ghi chép lại bằng văn bản đầu tiên vào năm 300 trước Công nguyên về hiện tượng này.
Đó là một tình trạng không phổ biến, trong trường hợp này có một nguyên nhân nào đó khiến một người phụ nữ tin rằng mình đang mang thai. Cô ấy thậm chí sẽ có nhiều triệu chứng điển hình của thai nghén như trễ kinh, buồn nôn, mệt mỏi, đau bụng.
Nhưng tất cả những triệu này không liên quan đến thai kỳ nào cả. Trong mang thai giả, không có sự thụ thai và không có em bé. Mặc dù vậy, các triệu chứng có thể kéo dài đủ lâu để khiến một người phụ nữ và cả những người xung quanh tin rằng cô ấy đang mang thai.
Các trường hợp về mang thai giả đã giảm đáng kể ở Hoa Kỳ trong thế kỷ qua. Vào những năm 1940, khoảng 1 trong số 250 trường hợp mang thai giả xảy ra. Con số này đã giảm xuống còn từ 1 đến 6 trường hợp cho mỗi 22.000 ca sinh.
Độ tuổi trung bình của một phụ nữ trải qua mang thai giả là 33. Nhưng đã có trường hợp được báo cáo ở trẻ em dưới 6 tuổi và phụ nữ 79 tuổi. Khoảng một phần ba số phụ nữ mang thai giả đã từng mang thai ít nhất một lần, và hơn thế nữa hơn 2/3 đã kết hôn. Những phụ nữ từng trải qua những tiền sử về xâm hại tình dục có thể có nguy cơ mang thai giả cao hơn.
Ở những quốc gia dễ dàng tiếp cận với các xét nghiệm mang thai chính xác, việc mang thai giả đã trở nên khá hiếm. Một số nền văn hóa coi trọng khả năng sinh đẻ của một người phụ nữ có tỷ lệ mang thai giả cao hơn nhiều so với thế giới.
Trắc nghiệm: Bạn có hiểu đúng về dấu hiệu mang thai sớm?
Các dấu hiệu mang thai sớm không phải chỉ mỗi trễ kinh mà còn có rất nhiều dấu hiệu khác như xuất huyết âm đạo, ngực căng tức,… Điểm xem bạn biết được bao nhiêu dấu hiệu mang thai sớm thông qua bài trắc nghiệm này nhé!
2. Nguyên nhân mang thai giả?
Tại thời điểm hiện tại, không có câu trả lời cho lý do tại sao một số phụ nữ gặp phải tình trạng mang thai giả. Nhưng có ba giả thuyết được đặt ra hàng đầu. Một số chuyên gia sức khỏe tâm thần tin rằng tình trạng mang thai giả có liên quan đến mong muốn mãnh liệt có thai hoặc một vấn đề tâm lý trái ngược khác là sợ mang thai ở một số phụ nữ. Có thể điều này ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, do đó gây ra các triệu chứng giống như đang mang thai.
Một giả thuyết khác liên quan đến việc thỏa mãn mong muốn của bản thân người phụ nữ. Một số chuyên gia sức khỏe tâm thần tin rằng khi một người phụ nữ khao khát có thai, có thể là sau nhiều lần sẩy thai, vô sinh hoặc vì muốn kết hôn, cô ấy có thể nhạy cảm và dễ lầm tưởng những thay đổi nhất định trên cơ thể như một dấu hiệu rõ ràng rằng cô ấy đang mang thai.
Một giả thuyết thứ ba liên quan đến những thay đổi hóa học nhất định trong hệ thần kinh có liên quan đến rối loạn trầm cảm. Có thể những thay đổi hóa học này là nguyên nhân gây ra các triệu chứng mang thai giả.
Chỉ gần đây, các bác sĩ mới bắt đầu hiểu được các vấn đề tâm lý và thể chất là gốc rễ của hiện tượng mang thai giả. Mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết, nhưng các bác sĩ nghi ngờ rằng các yếu tố tâm lý có thể đánh lừa cơ thể "nghĩ" rằng đang mang thai.
Khi một người phụ nữ cảm thấy khao khát có thai mãnh liệt, có thể là do vô sinh, sảy thai nhiều lần, sắp mãn kinh hoặc mong muốn kết hôn, cơ thể của họ có thể tạo ra một số dấu hiệu mang thai (chẳng hạn như bụng to lên, ngực to và thậm chí cảm giác chuyển động của thai nhi). Khi đó, bộ não của người phụ nữ sẽ hiểu sai những tín hiệu đó là mang thai và kích hoạt việc giải phóng các hormon (như estrogen và prolactin) dẫn đến các triệu chứng mang thai thực sự.
Một số nhà nghiên cứu đã gợi ý rằng nghèo đói, thiếu giáo dục, lạm dụng tình dục thời thơ ấu hoặc các vấn đề trong mối quan hệ có thể đóng vai trò gây ra việc mang thai giả. Mang thai giả không giống như “giả mang thai “vì lợi ích (ví dụ, để trục lợi tài chính), hoặc ảo tưởng về việc mang thai (chẳng hạn như ở bệnh nhân tâm thần phân liệt).
3. Các triệu chứng của việc mang thai giả là gì?
Mang thai giả thường giống mang thai về mọi mặt, trừ sự hiện diện của em bé. Trong mọi trường hợp, người phụ nữ hoàn toàn tin tưởng chắc chắn rằng mình đang mang thai.
Về mặt thể chất, triệu chứng phổ biến nhất là bụng căng to, tương tự như sự lớn lên của em bé trong bụng ở những thai kì bình thường. Bụng có thể bắt đầu to lên giống như trong thời kỳ mang thai khi thai nhi đang phát triển. Khi mang thai giả, phần bụng giãn ra này không phải là do nguyên nhân có sự xuất hiện của một thai nhi. Thay vào đó, triệu chứng này có thể là o sự tích tụ của:
- Hơi
- Béo bụng
- Ứ đọng phân
- Ứ đọng nước tiểu
Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ không đều là triệu chứng thể chất phổ biến thứ hai. Khoảng từ một nửa đến ba phần tư số phụ nữ có hiện tượng mang thai giả cho biết cảm thấy em bé di chuyển. Nhiều phụ nữ cũng cho biết họ cảm thấy em bé bị đập, mặc dù chưa bao giờ có em bé.
Các triệu chứng khác có thể khó phân biệt với những triệu chứng của mang thai thực sự, có thể bao gồm:
- Ốm nghén và nôn mửa
- Vú trở nên mềm hơn
- Những thay đổi đối với vú, bao gồm cả kích thước và sắc tố
- Tiết sữa
- Tăng cân
- Đau bụng
- Thèm ăn
- Tăng kích thước của tử cung
- Cổ tử cung mềm đi
- Chuyển dạ giả
Những triệu chứng này có thể rõ ràng đến mức các bác sĩ thậm chí có thể bị nhầm lẫn. Những triệu chứng này có thể kéo dài chỉ trong vài tuần, trong 9 tháng hoặc thậm chí trong vài năm. Một tỷ lệ rất nhỏ bệnh nhân mang thai giả sẽ đến văn phòng bác sĩ hoặc bệnh viện với cảm giác như có cơn đau đẻ.
4. Kiểm tra tình trạng mang thai giả
Để xác định xem một phụ nữ có mang thai giả hay không, bác sĩ thường sẽ đánh giá các triệu chứng của cô ấy, tiến hành khám vùng chậu và siêu âm bụng - những xét nghiệm tương tự được sử dụng để cảm nhận và hình dung thai nhi trong thai kỳ bình thường.
Trong trường hợp mang thai giả, siêu âm sẽ không nhìn thấy em bé và cũng không có bất kỳ dấu hiệu nào của thai nhi. Tuy nhiên, đôi khi, bác sĩ sẽ tìm thấy một số thay đổi về thể chất xảy ra trong thai kỳ, chẳng hạn như tử cung tăng kích thước và cổ tử cung mềm.
Một trong những xét nghiệm quan trọng để phân biệt tình trạng có mang thai giả hay không chính là xét nghiệm hormone thai kỳ BhCG (beta human chorionic gonadotropin). Xét nghiệm này có thể thực hiện đơn giản thông qua que thử thai. Xét nghiệm hCG nước tiểu (que thử thai) sẽ luôn cho kết quả âm tính trong những trường hợp này. Tuy nhiên, một số tình huống đặc biệt như những trường hợp ung thư hiếm gặp sản xuất hormone hCG tương tự như thai kỳ sẽ cho kết quả dương tính (2 vạch).
Một số tình trạng y tế có thể tương tự các triệu chứng của thai kỳ, bao gồm mang thai ngoài tử cung, bệnh béo phì và ung thư. Các vấn đề này có thể cần được loại trừ bằng các xét nghiệm chuyên sâu hơn.
5. Điều trị mang thai giả
Rất hiếm khi gặp phải trường hợp mang thai giả. Các triệu chứng của mang thai thật sự và mang thai giả có thể giống nhau một cách khó hiểu, nhưng có một điểm khác biệt đáng kể. Trong một trường hợp mang thai giả, đơn giản là không có em bé.
Điều trị mang thai giả không phải là một điều trị khó khăn, điều quan trọng là cần cho phụ nữ thấy bằng chứng rằng cô ấy thực sự không mang thai thông qua các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm. Đây là một trong những cách điều trị thành công nhất để chấm dứt tình trạng mang thai giả.
Mang thai giả không được cho là có nguyên nhân trực tiếp về thể chất, vì vậy không có khuyến nghị chung nào về việc điều trị bằng thuốc. Nhưng nếu một phụ nữ đang có các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, bác sĩ có thể kê đơn để điều chỉnh những rối loạn này.
Mang thai giả dường như diễn ra nhiều hơn ở những phụ nữ gặp bất ổn về tâm lý. Vì lý do đó, họ nên được chăm sóc bởi một nhà trị liệu tâm lý để điều trị.
Khi một người phụ nữ tin rằng mình đang mang thai, đặc biệt là trong khoảng thời gian vài tháng, họ có thể rất buồn khi biết rằng mình không có thai. Các bác sĩ cần nhẹ nhàng thông báo tin tức, và hỗ trợ tâm lý, bao gồm cả liệu pháp, để giúp bệnh nhân mang thai giả phục hồi sau nỗi thất vọng to lớn này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com; webmd.com
