Lạc nội mạc tử cung nên ăn gì và kiêng ăn gì là vấn đề mà các chị em luôn quan tâm, vì việc sống chung với bệnh là một thử thách đầy khó khăn, ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần và không phải ai cũng chịu được. Tuy nhiên, đừng lo lắng, bệnh nhân hoàn toàn có thể kiểm soát cơn đau và căng thẳng do bệnh gây ra bằng một số thay đổi trong lối sống và chế độ dinh dưỡng hằng ngày được kể đến trong bài viết bên dưới.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Dinh dưỡng ảnh hưởng đến bệnh lạc nội mạc tử cung như thế nào?
Lạc nội mạc tử cung là một bệnh phụ khoa chủ yếu xuất hiện ở vùng xương chậu, hiếm khi lan rộng ra ngoài ống dẫn trứng, buồng trứng và các mô lót trong khung chậu.
Các triệu chứng của bệnh thường trở nên nghiêm trọng hơn trong giai đoạn hành kinh. Những dấu hiệu phổ biến bao gồm đau vùng xương chậu, cơn đau tăng khi có kinh và khi quan hệ tình dục, đau khi đi vệ sinh, máu kinh nguyệt nhiều hoặc có máu giữa các kỳ kinh, mệt mỏi, tiêu chảy, đầy hơi, táo bón, đau lưng dưới và chuột rút.
Chăm sóc toàn diện là giải pháp hữu hiệu giúp kiểm soát cơn đau và đẩy lùi bệnh tật. Để thực hiện được điều này, bên cạnh việc duy trì lối sống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, chị em cần có một chế độ dinh dưỡng khoa học, đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Vì thế, phụ nữ cần nắm rõ bị lạc nội mạc tử cung nên ăn gì và kiêng ăn gì.
Thực phẩm lành mạnh như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo... chứa nhiều vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa có khả năng giảm viêm, cải thiện tình trạng đau và tăng cường hệ miễn dịch. Ngược lại, thực phẩm nhiều chất béo bão hòa, thức uống có cồn, đồ ngọt... có thể làm tăng tình trạng viêm, kích thích cơn đau và làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến tình trạng đau trở nên nghiêm trọng hơn.
2. Lạc nội mạc tử cung nên ăn gì?
Để đối mặt với triệu chứng viêm và các cơn đau do lạc nội mạc tử cung gây ra, chị em nên áp dụng chế độ ăn uống cân bằng, ưu tiên thực phẩm gốc thực vật, đảm bảo đầy đủ vitamin và khoáng chất.
Việc tìm hiểu "lạc nội mạc tử cung nên ăn gì" sẽ giúp chị em lựa chọn thực phẩm phù hợp, mang lại lợi ích cho cơ thể. Bên cạnh đó, thường xuyên ghi chép nhật ký về việc lựa chọn thực phẩm và theo dõi các triệu chứng, tác nhân liên quan là thói quen hữu ích cho mọi bệnh nhân.
Đặc biệt, bệnh nhân hãy cân nhắc gặp chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hướng dẫn tạo thực đơn phù hợp với tình trạng bệnh, vì không có chế độ dinh dưỡng chung cho tất cả mọi trường hợp mắc bệnh.
2.1 Thực phẩm giàu Omega-3
Omega-3, một loại chất béo lành mạnh, được biết đến với đặc tính chống viêm mạnh mẽ. Chất béo này thường được tìm thấy trong cá và nhiều nguồn động thực vật khác.
Chất béo Omega-3 và Omega-6 đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các phân tử giảm viêm và giảm đau cho cơ thể. Vì lạc nội mạc tử cung thường đi kèm với triệu chứng đau, viêm nên việc bổ sung Omega-3 và Omega-6 với tỷ lệ hợp lý trong chế độ ăn uống sẽ mang lại nhiều lợi ích cho phụ nữ mắc bệnh này. Theo kết quả nghiên cứu, việc duy trì tỷ lệ Omega-3 và Omega-6 ở mức cao có khả năng ức chế sự tồn tại của các tế bào nội mạc tử cung.
Theo nghiên cứu, phụ nữ tiêu thụ nhiều axit béo omega-3 có nguy cơ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung thấp hơn 22% so với những người tiêu thụ ít. Cá hồi và quả óc chó là hai nguồn thực phẩm giàu omega-3 điển hình mang lại lợi ích này. Ngoài ra, omega-3 còn có trong các loại thực phẩm khác như cá thu, dầu gan cá tuyết, cá mòi, cá cơm, cá trích, hàu, trứng cá muối, hạt lanh, hạt chia và đậu nành…
2.2 Lạc nội mạc tử cung nên ăn gì? Ưu tiên trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt
Trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt là những thực phẩm thiết yếu, cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ cho cơ thể. Bệnh nhân có thể biến trái cây và rau củ thành món chính trong bữa ăn. Dự trữ rau củ đã rửa sạch, cắt sẵn trong tủ lạnh để dễ dàng chế biến và ăn nhiều hơn, lành mạnh hơn.
Thực phẩm giàu chất xơ có khả năng làm giảm nồng độ Estrogen trong cơ thể. Do đó, nếu chị em thắc mắc lạc nội mạc tử cung nên ăn gì thì việc áp dụng chế độ ăn giàu chất xơ được xem như một chiến lược hiệu quả để hỗ trợ điều trị bệnh.
Trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt là lựa chọn tuyệt vời cho người bị lạc nội mạc tử cung. Không chỉ cung cấp dồi dào chất xơ, những thực phẩm này còn chứa chất chống oxy hóa giúp chống viêm, giảm đau hiệu quả.
2.3 Đậu nành
Theo một số nghiên cứu, chế độ ăn uống bổ sung đậu nành có thể mang lại lợi ích đáng kể cho phụ nữ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung. Hợp chất phytoestrogen trong đậu nành có khả năng ngăn chặn tác động của estrogen, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh.
2.4 Thực phẩm giàu Protein
Protein là dưỡng chất thiết yếu được các chuyên gia khuyến nghị cho người bệnh. Nhờ khả năng cân bằng hormone và điều hòa nội tiết, protein giúp hỗ trợ và giảm triệu chứng bệnh hiệu quả. Các nguồn protein tốt nhất mà bệnh nhân có thể bổ sung bao gồm cá, gia cầm, thực vật như lạc, đậu tương,...
3. Ngoại trừ tìm hiểu lạc nội mạc tử cung nên ăn gì, bệnh nhân nên kiêng gì?
Theo các chuyên gia sức khỏe, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung. Một số loại thực phẩm có thể làm các triệu chứng bệnh trở nên trầm trọng hơn, khiến nhiều chị em không khỏi tò mò rằng lạc nội mạc tử cung nên ăn gì.
Mặc dù khoa học vẫn đang tiếp tục tìm hiểu về mối liên hệ cụ thể giữa chế độ ăn uống, lối sống và bệnh lạc nội mạc tử cung, nhưng một số nghiên cứu cho rằng một số loại thực phẩm sau có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh:
3.1 Thịt đỏ
Theo nghiên cứu, phụ nữ ăn nhiều thịt đỏ nhưng lại ít trái cây và rau củ có nguy cơ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung cao hơn. Các chuyên gia giải thích rằng lượng chất béo cao trong thịt đỏ, đặc biệt là thịt bò, có thể khiến cơ thể sản xuất ra nhiều prostaglandin, một chất hóa học thúc đẩy sản xuất estrogen. Việc tăng lượng estrogen này có thể dẫn đến mô nội mạc tử cung phát triển dư thừa.
3.2 Thực phẩm giàu Gluten
Một nghiên cứu trên 207 phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung cho thấy 75% bệnh nhân giảm đau sau khi loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn. Gluten là protein có nhiều trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen và tiểu hắc mạch, thường được sử dụng trong bánh ngọt, bánh mì, mì ống và ngũ cốc. Do đó, để giảm bớt các triệu chứng lạc nội mạc tử cung, phụ nữ nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm chứa gluten.
3.3 Chất béo chuyển hóa
Phụ nữ tiêu thụ nhiều chất béo chuyển hóa nhất có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 48% so với những người tiêu thụ ít nhất. Do đó, việc chọn lựa đúng loại chất béo trong chế độ ăn uống rất quan trọng.
3.4 Thực phẩm chế biến sẵn
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn là điều cần thiết cho cả sức khỏe nói chung và kiểm soát bệnh lạc nội mạc tử cung nói riêng. Loại thực phẩm này thường chứa quá nhiều chất béo và đường không lành mạnh, ít dinh dưỡng và chất xơ, dẫn đến gia tăng triệu chứng viêm và đau nhức.
Cụ thể, bệnh nhân nên hạn chế bánh ngọt, khoai tây chiên, bánh quy, kẹo, đồ chiên rán,... để giảm thiểu cơn đau do lạc nội mạc tử cung gây ra.
3.5 Thực phẩm giàu FODMAP
Theo nghiên cứu, việc áp dụng chế độ ăn ít FODMAP (viết tắt của Oligosaccharides có thể lên men, Disaccharides, Monosaccharides and Polyols - nhóm đường mà nhiều người khó tiêu hóa, đặc biệt là người mắc hội chứng ruột kích thích) giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu do bệnh lạc nội mạc tử cung gây ra.
Lý do là vì chế độ ăn này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone và cân bằng estrogen, những yếu tố có tác động tiêu cực đến bệnh lạc nội mạc tử cung.
3.6 Thực phẩm chứa nhiều Caffeine và rượu bia
Cà phê, soda và các thức uống chứa caffeine có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung, mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết đến. Rượu bia cũng góp phần gia tăng nguy cơ mắc bệnh này.
3.7 Đồ cay nóng
Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm cay nóng như ớt, hạt tiêu, sa tế có thể tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có hại phát triển, từ đó gây viêm nhiễm.
4. Xây dựng lối sống lành mạnh để phòng tránh bệnh lạc nội mạc tử cung
4.1 Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong việc kiểm soát bệnh lạc nội mạc tử cung. Tập thể dục kích thích tim bơm máu đến các cơ quan, cải thiện tuần hoàn máu và giúp quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng và oxy khắp cơ thể diễn ra dễ dàng hơn.
Những phụ nữ thường xuyên tập thể dục sẽ sản xuất estrogen ít hơn, có kinh nguyệt nhẹ hơn, từ đó cải thiện triệu chứng lạc nội mạc tử cung theo thời gian.
Ngoài việc nắm rõ bị lạc nội mạc tử cung nên ăn gì và kiêng khem gì, các nghiên cứu cho thấy, việc dành nhiều thời gian cho các hoạt động thể lực cường độ cao như chạy bộ hoặc đạp xe, cũng giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Các bài tập với cường độ thấp hơn như yoga, cũng mang lại lợi ích do khả năng kéo căng các mô và cơ trong xương chậu, góp phần giảm đau và căng thẳng.
Không chỉ giúp giảm căng thẳng, tập thể dục còn kích thích sản xuất các chất hóa học endorphin trong não, giúp giảm đau hiệu quả. Ngay cả khi chỉ tập thể dục vài phút, khiến người thở dốc hoặc đổ mồ hôi cũng đã đủ để kích thích endorphin.
4.3 Kiểm soát căng thẳng
Theo các nhà nghiên cứu, căng thẳng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng lạc nội mạc tử cung. Áp lực dai dẳng trong cuộc sống hiện đại là một yếu tố khó tránh khỏi, càng khiến cho việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn.
Căng thẳng không chỉ xuất phát từ những vấn đề to lớn như áp lực công việc hay tài chính mà còn len lỏi từ những điều tưởng chừng nhỏ nhặt nhất như tắc đường, kẹt xe,.... Tình trạng bệnh của bản thân cũng là một nguyên nhân khiến bệnh nhân căng thẳng vì những cơn đau dữ dội và những tác dụng phụ khó chịu đi kèm.
Một số phương pháp để thư giãn và giảm căng thẳng bao gồm:
- Massage.
- Thiền.
- Yoga.
- Tập hít thở.
- Dành thời gian cho sở thích cá nhân.
- Đi chơi cùng gia đình và bạn bè.
Áp dụng các biện pháp kiểm soát căng thẳng như trên sẽ giúp bệnh nhân giảm thiểu các triệu chứng khó chịu. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ trị liệu cũng là lựa chọn hữu ích để được hướng dẫn thêm các mẹo và kỹ thuật đối phó với căng thẳng hiệu quả.
4.4 Biện pháp điều trị thay thế
Mặc dù khoa học chưa khẳng định hiệu quả của các biện pháp tự nhiên trong điều trị lạc nội mạc tử cung, một số phụ nữ đã ghi nhận sự thuyên giảm triệu chứng nhờ áp dụng các phương pháp như:
- Châm cứu.
- Thảo dược.
- Ưu dưỡng sinh (Ayurveda).
- Mát xa.
Nếu bệnh nhân quan tâm đến các liệu pháp thay thế này, hãy thảo luận với bác sĩ trước. Đặc biệt, bệnh nhân cần thận trọng khi sử dụng chất bổ sung không kê đơn vì có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Hãy tuân thủ liều lượng khuyến cáo và không sử dụng đồng thời nhiều chất bổ sung.
4.5 Chuẩn bị sẵn thuốc giảm đau
Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen, là những phương pháp điều trị không thể thiếu đối với người bị lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, bệnh nhân chỉ nên sử dụng các loại thuốc này khi thực sự cần thiết bởi vì lạm dụng có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như:
- Viêm loét dạ dày.
- Vấn đề về thận và gan.
- Chảy máu.
Nếu bệnh nhân cảm thấy thuốc giảm đau hiện tại không còn mang lại hiệu quả, hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và chuyển sang các loại thuốc khác phù hợp hơn.
4.6 Những lời khuyên khác
Lạc nội mạc tử cung gây đau vùng chậu, bụng dưới và thắt lưng, đặc biệt là khi bệnh nhân đang trong kỳ kinh nguyệt. Bệnh nhân cũng có thể thấy đau khi quan hệ tình dục hoặc khi đi vệ sinh.
Đau đớn dữ dội ảnh hưởng tiêu cực đến mọi khía cạnh đời sống. Lúc này người bệnh nên xây dựng chế độ dinh dưỡng xoay quanh vấn đề lạc nội mạc tử cung nên ăn gì và nên kiêng ăn gì, kèm theo đó tham khảo những cách sau để giảm thiểu cơn đau và nâng cao chất lượng cuộc sống:
Thư giãn bằng ngâm nước ấm:
Dù nguyên nhân gây đau là gì, nhiệt độ ấm luôn mang lại hiệu quả thư giãn tuyệt vời. Ngâm mình trong bồn hoặc chậu nước ấm sẽ giúp thả lỏng các cơ bị căng, xoa dịu cơn đau bụng và đau lưng do lạc nội mạc tử cung gây ra.
Thêm một ít muối dược liệu vào nước ấm sẽ tăng hiệu quả giảm đau và mang lại lợi ích đáng kể cho da. Hãy tạo bầu không gian thư giãn với âm nhạc yêu thích, thả lỏng cơ thể và tận hưởng "spa tại nhà" trong ít nhất 15 phút để đạt hiệu quả tối ưu. Khi cơn đau xuất hiện, bệnh nhân cũng có thể sử dụng túi chườm hoặc bình nước ấm để áp lên vùng đau.
Chọn mặc quần áo rộng rãi:
Chướng bụng là một triệu chứng phổ biến nhưng ít được nhắc đến của bệnh lạc nội mạc tử cung, thường xuất hiện trước và trong giai đoạn hành kinh, khiến vòng 2 phình to và căng cứng.
Nếu bị chướng bụng, bệnh nhân không nên cố gắng mặc các trang phục không thoải mái như quần jean, quần bó hoặc áo ôm sát, vì chúng sẽ làm tăng sự khó chịu, đặc biệt khi phải ngồi lâu. Thay vào đó, hãy lựa chọn các loại quần cạp chun, quần thụng, đầm, và áo dáng rộng để cảm thấy dễ chịu hơn.
Tổng quan, để chung sống với tình trạng lạc nội mạc tử cung, bệnh nhân nên áp dụng các biện pháp giảm triệu chứng như ngâm nước ấm, mặc quần áo rộng rãi, tăng cường vận động và bổ sung nhiều rau quả. Bên cạnh đó, nếu các chị em thắc mắc bị lạc nội mạc tử cung nên ăn gì thì tốt nhất là áp dụng chế độ ăn giàu omega-3 và những thực phẩm kể trên, đồng thời tiến hành châm cứu, dành thời gian thư giãn và luôn chuẩn bị sẵn thuốc để đối phó kịp thời với các cơn đau.
Khám phụ khoa định kỳ đóng vai trò thiết yếu đối với bệnh nhân lạc nội mạc tử cung, giúp giảm nguy cơ xảy ra biến chứng, đồng thời người bệnh cũng sẽ được tư vấn chi tiết về cách kiểm soát và duy trì lối sống phù hợp.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Gói khám và sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản nhằm giúp chị em phụ nữ phát hiện và điều trị sớm các bệnh phụ khoa, bao gồm cả lạc nội mạc tử cung. Gói khám này giúp phát hiện sớm các bệnh lý viêm nhiễm, tạo điều kiện điều trị hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Đặc biệt, sàng lọc còn giúp phát hiện ung thư phụ khoa (ung thư cổ tử cung) ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.
Gói khám và sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản của Vinmec áp dụng cho phụ nữ ở mọi độ tuổi, và đáp ứng nhu cầu của những người có các triệu chứng sau đây:
- Chảy máu âm đạo bất thường.
- Gặp vấn đề liên quan đến kinh nguyệt: chu kỳ kinh nguyệt bất thường, kinh nguyệt không đều.
- Dịch âm đạo không bình thường (mùi hôi, màu sắc không như bình thường).
- Đau, ngứa vùng kín.
Đặc biệt, phụ nữ có một số yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không sạch sẽ, quan hệ tình dục không an toàn, hoặc từng tiến hành nạo phá thai cũng nên tham gia khám sàng lọc này.
Khi phát hiện bệnh, các bác sĩ tại Vinmec sẽ khám chuyên sâu và theo dõi để giảm thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ tư vấn cho người bệnh lạc nội mạc tử cung nên ăn gì và kiêng ăn gì, hỗ trợ người bệnh thay đổi lối sống, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo sức khỏe về sau.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: .webmd.com
