Nhiều người nghĩ rằng nấu ăn bằng lò vi sóng sẽ loại bỏ các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm, khiến món ăn trở nên kém lành mạnh hơn. Thực tế, nếu bạn biết sử dụng lò vi sóng đúng cách, thì đây là một phương pháp tốt nhất giúp giữ lại vitamin và khoáng chất trong thực phẩm.
1. Cơ chế hoạt động của lò vi sóng
Lò vi sóng nấu thức ăn bằng sóng năng lượng, tương tự như sóng vô tuyến nhưng ngắn hơn. Những sóng này có tính chọn lọc đáng kể, chủ yếu ảnh hưởng đến nước và các phân tử khác, đồng thời cũng làm nóng chất béo và đường, nhưng ở mức độ thấp hơn. Sóng vi ba làm cho các phân tử này rung động, quay xung quanh và va chạm với nhau. Lò vi sóng biến năng lượng điện thành sóng điện từ, rồi sau đó thành nhiệt (tạo độ nóng). Điều này tương tự như cách bạn làm ấm tay khi chà xát chúng lại với nhau.
Sự thật là sử dụng lò vi sóng để nấu ăn rất đơn giản và cực kỳ nhanh chóng. Bên cạnh tính tiện lợi, việc nấu ăn bằng lò vi sóng luôn đi kèm với một số lo ngại về rủi ro, chẳng hạn như:
- Bạn có thể bị bỏng khi sử dụng lò vi sóng;
- Lò vi sóng tạo ra bức xạ;
- Chống chỉ định với một số loại hộp hoặc dụng cụ đựng thực phẩm. Ví dụ, nếu sử dụng sai loại nhựa không có nhãn "an toàn với lò vi sóng", các hóa chất không lành mạnh có thể thấm vào thức ăn;
- Một số món ăn có thể tạo ra tiếng nổ nhẹ trong lò.
Nhưng nếu bạn lo ngại về việc tiêu hao dinh dưỡng trong quá trình chế biến món ăn, thì lò vi sóng thực phẩm là một lựa chọn an toàn hàng đầu.
2. Khả năng bảo toàn dinh dưỡng của lò vi sóng
Trên thực tế, nấu ăn bằng lò vi sóng luôn nằm trong danh sách các phương pháp chế biến thức ăn hợp lý, được các chuyên gia khuyến nghị. Nếu sử dụng lò vi sóng với một lượng nước nhỏ để hấp thực phẩm, bạn sẽ giữ được nhiều vitamin và khoáng chất hơn so với hầu hết các phương pháp nấu ăn khác.
Các chuyên gia dinh dưỡng và nhà khoa học thực phẩm đã khẳng định rằng, bất kỳ phương pháp nấu ăn nào cũng làm mất một số chất dinh dưỡng nhất định. Chẳng hạn như Vitamin C sẽ bị phá vỡ khi tiếp xúc với nhiệt, cho dù đó là sức nóng từ lò hay bếp lửa thông thường. Nhờ thời gian nấu ngắn hơn, lò vi sóng sẽ bảo quản tốt vitamin C và các chất dinh dưỡng khác, khiến chúng ít bị phá vỡ khi đun nóng.
Nói cách khác, để giữ lại tối đa các chất dinh dưỡng, bạn cần nấu nhanh, tiếp xúc nhiệt trong khoảng thời gian ngắn nhất và chỉ sử dụng một lượng chất lỏng tối thiểu. Và lò vi sóng đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí này, trở thành một thiết bị tiện lợi và tốt cho sức khỏe.
3. Bằng chứng từ các nghiên cứu
Một nghiên cứu trên 20 loại rau khác nhau cho biết, lò vi sóng và nướng là hai phương pháp nấu ăn bảo quản chất chống oxy hóa tốt nhất. Trong khi đó, nấu áp suất và đun sôi làm mất nhiều chất dinh dưỡng nhất.
Lấy ví dụ với rau bina. Luộc rau trên bếp theo cách thông thường có thể làm mất tới 70% axit folic, vì các chất dinh dưỡng thấm vào nước nấu. Trong khi đó, với lò vi sóng thực phẩm và một ít nước, bạn sẽ giữ lại gần như toàn bộ axit folic.
Bông cải xanh luộc sẽ bị mất glucosinolate - hợp chất có chứa lưu huỳnh và mang đặc tính chống ung thư. Nhưng bông cải xanh hấp sẽ giữ được nhiều glucosinolate hơn so với luộc hoặc xào.
Lò vi sóng còn có thể giảm thiểu sự hình thành các hợp chất có hại khi nấu ở nhiệt độ cao. Ví dụ, làm nóng thịt xông khói trong lò vi sóng tạo ra nitrosamine (hóa chất thúc đẩy ung thư) ít nhất trong tất cả các phương pháp hâm nóng khác (như chế biến trên vỉ nướng). Gà quay trong lò vi sóng cũng ít tạo ra các hợp chất có hại hơn nhiều so với chiên.
Một lợi thế khác của lò vi sóng là không làm nóng thức ăn nhiều như các phương pháp nấu ăn khác, chẳng hạn như chiên. Thông thường, nhiệt độ trong lò không vượt quá 100°C - điểm sôi của nước. Bạn cũng có thể nấu súp hỗn hợp với lò vi sóng, bằng cách cho các loại rau củ vào một tô nước và yên tâm thưởng thức món ăn với trọn vẹn dinh dưỡng.
Sử dụng lò vi sóng thậm chí còn tăng cường dinh dưỡng của một số loại thực phẩm. Ví dụ, lò vi sóng thực phẩm giúp:
- Tăng cung cấp cho cơ thể các carotenoid có trong cà chua và cà rốt;
- Hỗ trợ tiêu hóa biotin trong trứng;
- Giết chết vi khuẩn gây bệnh trong thực phẩm sống.
4. Một số lưu ý khi sử dụng lò vi sóng
Nhìn chung, bạn sẽ đảm bảo nhận được tối đa các chất dinh dưỡng khi nấu ăn bằng lò vi sóng, với điều kiện thức ăn được đậy kín trong một chiếc hộp an toàn, thích hợp và dùng thêm một lượng chất lỏng tối thiểu.
Nhiều loại nhựa có chứa các hợp chất gây rối loạn nội tiết tố, như BPA, có thể ngấm vào thực phẩm khi đun nóng. Vì vậy, không bao giờ cho hộp nhựa vào lò vi sóng trừ khi đã được dán nhãn đặc biệt an toàn để sử dụng.
Trong một số trường hợp, phương pháp hấp trên bếp truyền thống có thể tốt hơn lò vi sóng thực phẩm một ít. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bông cải xanh hấp thông thường sẽ giữ lại nhiều chất chống ung thư sulforaphane hơn khi quay trong lò.
Một lưu ý quan trọng khác là không nên đun nóng sữa mẹ trong lò vi sóng vì có thể làm hỏng các chất kháng khuẩn trong sữa. Tương tự với sữa bột hoặc bất kỳ thực phẩm hay đồ uống nào dành cho trẻ nhỏ, không hâm nóng bằng lò vi sóng để giảm nguy cơ bỏng nước sôi.
5. Rủi ro bức xạ
Bức xạ của lò vi sóng không phải là loại phóng xạ liên quan đến bom nguyên tử và thảm họa hạt nhân. Lò vi sóng tạo ra bức xạ không ion hóa, tương tự như bức xạ từ điện thoại di động, nhưng mạnh hơn nhiều. Ánh sáng cũng là bức xạ điện từ, vì vậy không phải tất cả các bức xạ đều xấu và có hại.
Lò vi sóng được thiết kế với tấm chắn và cửa sổ kim loại để ngăn bức xạ phát ra khỏi lò, do đó không có bất kỳ nguy cơ gây hại nào.
Để đảm bảo an toàn, đừng áp mặt vào cửa lò và giữ đầu của bạn cách lò ít nhất 30 cm trong khi chúng đang hoạt động. Các chuyên gia khuyên khi nấu ăn bằng lò vi sóng, hãy đậy nắp thật chặt để tạo ra môi trường hơi nước hiệu quả. Ngoài ra, chỉ nên sử dụng lò vi sóng trong tình trạng còn tốt. Nếu lò đã cũ hoặc hỏng, bạn cần xem xét thay một cái mới.
Tóm lại, sử dụng lò vi sóng là cách nhanh chóng để hấp chín thực phẩm từ trong ra ngoài. Không có bằng chứng cho thấy lò vi sóng gây hại, thậm chí một số nghiên cứu còn chứng minh thiết bị này tốt hơn các phương pháp nấu ăn khác trong việc bảo quản chất dinh dưỡng và ngăn ngừa sự hình thành các hợp chất xấu. Mặc dù thức ăn sẽ không có mùi hương thơm ngon như khi nướng hoặc rang, nhưng nếu nấu ăn bằng lò vi sóng đúng cách, bạn sẽ nhận được rất nhiều dưỡng chất từ thực phẩm.
Nguồn tham khảo: webmd.com; healthline.com
