1. Tổng quan:
Lấy cao răng và làm nhẵn chân răng là một thủ tục nha khoa phổ biến được sử dụng để loại bỏ mảng bám và vôi răng trên nướu và răng, ngoài ra giúp điều trị bệnh nha chu và phục hồi mô mềm và mô xương xung quanh răng.. Mảng bám và vôi răng có thể tích tụ trên bề mặt răng và dưới nướu, gây ra các vấn đề về sức khỏe răng miệng như viêm nướu, hôi miệng và răng sâu. Để giảm thiểu rủi ro này, thủ thuật được thực hiện để loại bỏ mảng bám và vôi răng, giúp làm sạch và cải thiện sức khỏe răng miệng. Tuy nhiên, sau khi thực hiện, răng và nướu của bạn cần thời gian để hồi phục. Theo nghiên cứu, quá trình này bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau và diễn ra khá phức tạp.
2. Quá trình lành thương sau thủ thuật lấy cao răng (Scaling):
Sau đây là một khái quát về quá trình lành thương sau khi scaling:
- Ngày 0: Xảy ra chảy máu và tiết ra dịch lợi (GCF), giúp loại bỏ các tác nhân kích thích trong vùng miệng. Sự gắn kết của tế bào biểu mô bị đứt, dẫn đến phản ứng viêm cấp tính trong mô liên kết.
- Ngày 1: Sau một khoảng thời gian trì hoãn ban đầu khoảng 12-24 giờ, quá trình di chuyển của tế bào biểu mô bắt đầu.
- Ngày 2: Sự viêm giảm và quá trình tạo mô biểu mô được tăng cường.
- Ngày 5: Bắt đầu hình thành sự gắn kết mới của tế bào biểu mô.
- 1-2 tuần: Các rãnh biểu mô còn lại sẽ co rút lại và nướu sẽ trông khỏe mạnh.
3. Quá trình lành thương sau thủ thuật làm nhãn bề mặt chân răng (Root planning):
Quá trình lành thương sau khi Root Planning bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau, bắt đầu từ 2 giờ đầu tiên sau khi thực hiện. Khi đó, các tế bào PMN leucocytes xuất hiện giữa bề mặt nướu và tế bào biểu mô còn sót lại. Sau đó, sự giãn nở của mạch máu, sưng tấy của thành túi nha chu được quan sát. Sau 24 giờ, sự xâm nhập của các tế bào viêm và di chuyển của các tế bào biểu mô được quan sát. Sau 2 ngày, sự tái tạo biểu mô của toàn bộ túi nha chu được quan sát và sau 4-5 ngày, một điểm gắn kết biểu mô mới xuất hiện ở đáy túi nha chu.
Quá trình phục hồi hoàn toàn của biểu mô phụ thuộc vào độ sâu của túi nha chu và mức độ viêm. Thông thường, quá trình này có thể kéo dài từ 1-2 tuần, trong đó sự tái tạo các sợi collagen chưa hoàn thiện. Sau 3 tuần, quá trình phục hồi của mô liên kết bằng các sợi collagen còn non trẻ được quan sát.
4. Chăm sóc răng miệng trong quá trình lành thương:
Trong quá trình lành thương sau khi thực hiện 2 thủ thuật trên, việc chăm sóc răng miệng đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi và đạt được kết quả tốt nhất. Dưới đây là một số thói quen vệ sinh răng miệng tốt để ngăn ngừa sự tích tụ mảng bám và cao răng trong quá trình này:
- Đánh răng đúng cách: Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày và trong ít nhất hai phút mỗi lần. Sử dụng bàn chải răng có đầu nhỏ và cứng để làm sạch các kẽ răng và bề mặt răng.
- Dùng chỉ tơ: Dùng chỉ tơ thường xuyên để làm sạch các kẽ răng và giữ cho nướu khỏe mạnh. Chỉ tơ giúp loại bỏ mảng bám và thức ăn dư thừa mà bàn chải răng không thể làm sạch được.
- Sử dụng nước súc miệng: Nước súc miệng có thể giúp giảm viêm và ngăn ngừa sự tích tụ mảng bám. Chọn loại nước súc miệng không chứa cồn để tránh khô miệng và gây kích ứng cho nướu.
- Hạn chế thức ăn có đường: Thức ăn có đường có thể gây hại cho răng và nướu, gây ra sự tích tụ mảng bám và vôi răng. Hạn chế sử dụng các loại thức ăn này và chọn các loại thực phẩm tốt cho răng miệng.
- Điều chỉnh thói quen ăn uống: Tránh ăn quá nhiều thức ăn cứng và dai, chẳng hạn như kẹo cao su, cốc nguyệt san và đồ ngọt, để giảm thiểu áp lực lên răng và nướu.
- Đi khám răng định kỳ: Đi khám răng định kỳ để kiểm tra sự khỏe mạnh của răng và nướu và nhận các lời khuyên từ bác sĩ nha khoa về việc chăm sóc răng miệng.
5. Tình trạng cần lưu ý sau thủ thuật:
- Sưng tấy nhiều và đau đớn: Nếu sưng tấy và đau đớn của bạn không giảm sau vài ngày, liên hệ với bác sĩ để được khám và kê thuốc giảm đau và hướng dẫn chăm sóc tổn thương.
- Chảy máu nhiều: Nếu bạn có chảy máu nhiều trong vùng nha chu sau thủ thuật, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, có thể do hoạt động sinh hoạt của bạn không phù hợp như mút, chẹp miệng nhiều dẫn đến máu khó đông lại được. Hãy lưu ý sau thủ thuật, bạn nên tránh mút, chẹp miệng, hay nhổ máu liên tục với lực mạnh điều này sẽ khiến tổn thương khó có thể đông máu để lành thương được. Còn nếu bạn không làm gì nhưng máu vẫn chảy không ngừng đó có thể là biểu hiện vấn đề nghiêm trọng hơn thì bạn cần liên hệ bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân.
- Dấu hiệu nhiễm trùng: Nếu bạn có dấu hiệu nhiễm trùng như sốt, đau đớn và sưng tấy ở vùng nha chu thực hiện thủ thuật, bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được điều trị kịp thời.
6. Tổng kết:
Quá trình lành thương sau khi lấy cao răng và làm nhẵn bề mặt chân răng là quá trình phục hồi mô mềm và mô xương xung quanh răng. Để đảm bảo quá trình này diễn ra tốt, cần thực hiện đánh răng đúng cách, dùng chỉ tơ, sử dụng nước súc miệng, hạn chế ăn thức ăn có đường và đi khám răng định kỳ, thực hiện theo đúng lời khuyên và hướng dẫn của bác sĩ để tránh gây hiểu nhầm cũng như giúp quá trình lành thương được thuận lợi.
Nguồn tham khảo: Healing after periodontal surgery – A review