Những người không dung nạp lactose gặp các vấn đề về tiêu hóa khi họ ăn sữa, điều này có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Trên thực tế, nó được cho là ảnh hưởng đến khoảng 75% dân số thế giới. Bài viết dưới đây cho chúng ta hiểu nếu về không dung nap lactose như thế nào? Có thể dung nạp bằng pho mát hoặc được không?
1. Tổng quan
Đường lactose hay đường sữa là một disaccharide bao gồm glucose và galactose. Nó chỉ được tìm thấy trong sữa của động vật có vú và là carbohydrate chính được tìm thấy trong sữa và các sản phẩm từ sữa khác.
Những người không dung nạp lactose không thể tiêu hóa hết đường (lactose) trong sữa. Kết quả là họ bị chứng đầy hơi, chướng bụng sau khi ăn hoặc uống các sản phẩm từ sữa. Tình trạng này, còn được gọi là kém hấp thu lactose, thường vô hại, nhưng các triệu chứng của nó có thể gây khó chịu.
Quá ít enzyme được tạo ra trong ruột non (lactase) thường gây ra chứng không dung nạp lactose. Bạn có thể có lượng lactose thấp mà vẫn có thể tiêu hóa các sản phẩm từ sữa. Nhưng nếu mức độ của bạn quá thấp, bạn sẽ trở nên không dung nạp lactose, dẫn đến các triệu chứng sau khi bạn ăn hoặc uống sữa.
Hầu hết những người không dung nạp lactose có thể kiểm soát tình trạng này mà không cần phải từ bỏ tất cả các loại thực phẩm từ sữa.
2. Không dung nạp lactose là gì?
Thuật ngữ được sử dụng để mô tả chứng không dung nạp lactose được định nghĩa dưới đây:
- Lactose là carbohydrate chính trong các sản phẩm sữa và bao gồm một disaccharide bao gồm glucose và galactose.
- Lactase là một loại enzyme nằm trong ruột non có chức năng thủy phân đường lactose thành các thành phần của nó: glucose và galactose.
- Thiếu hụt lactase hoặc không tồn tại Lactase là tình trạng giảm hoạt động của lactase trong ruột non.
- Chứng khó tiêu lactose xảy ra do thiếu hụt hoặc không tồn tại lactase. Lactose không thể được thủy phân hoàn toàn và hấp thu vào hệ tuần hoàn từ ruột non mà đi vào ruột già.
3. Nguyên nhân gây không dung nap được lactose
Không dung nạp lactose xảy ra khi ruột non của bạn không sản xuất đủ enzyme (lactase) để tiêu hóa đường sữa (lactose). Thông thường, lactase biến đường sữa thành hai loại đường đơn - glucose và galactose - được hấp thụ vào máu qua niêm mạc ruột.
Nếu bạn thiếu lactase, lactose trong thức ăn của bạn sẽ di chuyển vào ruột kết thay vì được xử lý và hấp thụ. Trong ruột kết, vi khuẩn bình thường tương tác với đường lactose không tiêu hóa được, gây ra các dấu hiệu và triệu chứng của chứng không dung nạp đường lactose.
Có ba loại không dung nạp lactose. Các yếu tố khác nhau gây ra sự thiếu hụt lactase ở mỗi loại:
3.1. Không dung nạp lactose chính
Những người phát triển chứng không dung nạp lactose nguyên phát loại phổ biến nhất bắt đầu cuộc sống sản xuất đủ lactase. Trẻ sơ sinh nhận được tất cả dinh dưỡng từ sữa, cần có men lactase.
Khi trẻ em thay thế sữa bằng các loại thực phẩm khác, lượng lactase mà chúng tạo ra thường giảm xuống, nhưng thường vẫn đủ cao để tiêu hóa lượng sữa trong chế độ ăn thông thường của người lớn. Ở người không dung nạp lactose nguyên phát, quá trình sản xuất lactase giảm mạnh khi trưởng thành, làm cho các sản phẩm sữa khó tiêu hóa.
3.2. Không dung nạp lactose thứ cấp
Dạng không dung nạp lactose này xảy ra khi ruột non của bạn giảm sản xuất lactase sau khi bị bệnh, chấn thương hoặc phẫu thuật liên quan đến ruột non của bạn. Các bệnh liên quan đến không dung nạp lactose thứ phát bao gồm nhiễm trùng đường ruột, bệnh celiac, vi khuẩn phát triển quá mức và bệnh Crohn.
Điều trị rối loạn cơ bản có thể khôi phục mức lactase và cải thiện các dấu hiệu và triệu chứng, mặc dù có thể mất thời gian.
3.3. Không dung nạp lactose bẩm sinh hoặc phát triển
Có thể xảy ra nhưng hiếm khi trẻ sinh ra không dung nạp lactose do thiếu men lactase. Rối loạn này được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác theo kiểu di truyền được gọi là lặn trên NST thường, có nghĩa là cả bố và mẹ đều phải truyền cùng một biến thể gen để đứa trẻ bị ảnh hưởng. Trẻ sinh non cũng có thể không dung nạp lactose vì mức lactase không đủ.
4. Triệu chứng của không dung nạp lactose
Các dấu hiệu và triệu chứng của chứng không dung nạp lactose thường bắt đầu từ 30 phút đến hai giờ sau khi ăn hoặc uống thực phẩm có chứa lactose. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Bệnh tiêu chảy
- Buồn nôn và đôi khi nôn mửa
- Co thắt dạ day
- Phình to
- Sinh khí trong bụng
Một số người còn cảm thấy buồn đi vệ sinh, buồn nôn, nôn, đau bụng dưới và thỉnh thoảng bị táo bón.
Tiêu chảy xảy ra do đường lactose không được tiêu hóa trong ruột non, khiến chúng di chuyển vào đường tiêu hóa của bạn.
Khi đến đại tràng, lactose sẽ được lên men bởi vi khuẩn trong ruột của bạn, tạo thành các axit béo chuỗi ngắn và có khí. Điều này gây ra chướng bụng, đầy hơi và đau.
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể khác nhau, tùy thuộc vào lượng đường lactose bạn có thể dung nạp và lượng bạn đã ăn
5. Những người không dung nạp lactose có thể có thể ăn một số loại sữa
Tất cả các loại thực phẩm từ sữa đều chứa lactose, nhưng điều này không có nghĩa là chúng hoàn toàn vượt quá giới hạn cho những người không dung nạp lactose.
Hầu hết những bé không dung nạp lactose có thể dung nạp một lượng nhỏ lactose. Ví dụ, một số người có thể dung nạp một lượng nhỏ sữa trong trà nhưng không thể dung nạp lượng bạn có được từ một bát ngũ cốc.
Một số loại sữa cũng có ít lactose tự nhiên khi được ăn theo khẩu phần thông thường của chúng. Ví dụ như bơ chỉ chứa 0,1 gam đường lactose trên 20 gam.
Một số loại pho mát cũng có ít hơn 1 gam đường lactose trong mỗi khẩu phần. Điều thú vị là ăn sữa chua có xu hướng gây ra ít triệu chứng hơn ở những người không dung nạp lactose so với các loại sữa khác
6. Điều trị chứng không dung nạp đường lactose
Nếu bạn không muốn từ bỏ sữa, thì có một số phương pháp điều trị tự nhiên có thể hữu ích:
6.1. Bổ sung Enzyme
Có thể mua các loại men để giúp tiêu hóa đường lactose. Đây là những viên nén bạn nuốt hoặc giọt bạn thêm vào thức ăn và đồ uống.
Tuy nhiên, hiệu quả của các sản phẩm này dường như khác nhau ở mỗi người. Bổ sung enzyme lactase có thể rất hiệu quả đối với một số người.
6.2. Tiếp xúc với lactose
Nếu bạn không dung nạp lactose, thường xuyên trong chế độ ăn uống của bạn có lactose để có thể giúp cơ thể bạn thích nghi với nó.
Cho đến nay, các nghiên cứu về điều này còn rất ít và xa, nhưng các nghiên cứu ban đầu đã cho thấy một số kết quả tích cực . Trong một nghiên cứu nhỏ, chín người không dung nạp lactose đã tăng sản xuất lactase gấp ba lần sau 16 ngày ăn lactose.
6.3. Uống men vi sinh Probiotics và Prebiotics
Probiotics là những vi sinh vật mang lại lợi ích cho sức khỏe khi tiêu thụ.
Prebiotics là loại chất xơ có chức năng làm thức ăn cho những vi khuẩn này. Chúng cung cấp các vi khuẩn có lợi mà bạn đã có trong ruột, để chúng phát triển mạnh mẽ.
Một số loại men vi sinh và prebiotics có thể hiệu quả hơn những loại khác đối với những người không dung nạp lactose.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
