Bài viết bởi Bác sĩ Phạm Lan Hương - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Hội chứng sốc độc tố gây nên bởi độc tố do một số vi khuẩn gây ra, có thể ảnh hưởng một cách nhanh chóng đến một vài bộ phận bao gồm gan, phổi và thận hoặc những tình trạng nặng như co giật, chảy máu, suy tim.
1.Hội chứng sốc độc tố là gì?
Hội chứng sốc độc tố (Toxic shock syndrome, viết tắt là TSS) hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng. TSS bộc phát đột ngột sau khi một vài loại vi khuẩn xâm nhập vào máu và sản xuất độc tố.
Hội chứng có thể ảnh hưởng một cách nhanh chóng đến một vài bộ phận bao gồm gan, phổi và thận hoặc những tình trạng nặng như co giật, chảy máu, suy tim.
Vì TSS tiến triển nhanh chóng, nên cần phải được điều trị y khoa khẩn cấp càng sớm càng tốt. Tuy TSS có liên hệ đến việc phụ nữ dùng băng vệ sinh đút trong âm đạo (tampon), hội chứng có thể xảy ra ở trẻ em, nam giới hoặc các lứa tuổi khác.
2.Dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng sốc độc tố
Hội chứng sốc độc tố xuất hiện đột ngột với những biểu hiện sau :
- Sốt cao (thân nhiệt ≥ 38.8 độ C)
- Dấu hiệu của sốc như hạ huyết áp, xây xẩm, ngất xỉu, đi tiểu ít hơn
- Đau đầu
- Đau mỏi cơ
- Ban đỏ như cháy nắng ở bộ phận bất kỳ của cơ thể, bao gồm lòng bàn tay và bàn chân
- Tiêu chảy, nôn trớ
- Khát nước
- Có thể kèm mắt đỏ ngầu, đỏ bất thường dưới mi mắt hoặc trong miệng hoặc phần đầu âm đạo của phụ nữ.
- Vùng xung quanh vị trí tổn thương sưng nề, đỏ và căng tức
Nói chung, các triệu chứng của TSS có thể bộc phát sớm trong vòng 12 tiếng sau cuộc phẫu thuật. Các triệu chứng thường bộc phát từ 3 đến 5 ngày ở phụ nữ đang có kinh và đang dùng băng vệ sinh đút trong âm đạo.
3. Nguyên nhân gây hội chứng sốc độc tố
TSS gây nên bởi độc tố do một số vi khuẩn gây ra, 2 vi khuẩn tạo độc tố có thể gây nên TSS là:
- Staphylococcus aureus (SA) (Tụ cầu vàng)
- Streptococcus nhóm A
Staphylococcus aureus được tìm thấy có trong mũi hoặc trên da của 30% dân số, trong âm đạo của 10-20% phụ nữ. Các vi khuẩn này thường không có hại, và chỉ gây nên các nhiễm trùng nhẹ ở mũi, cuống họng hoặc da.
Trường hợp nhiễm tụ cầu vàng tạo ra một số độc tố xâm nhập vào máu, có thể gây phản ứng nghiêm trọng dẫn đến TSS. Độc tố xâm nhập vào máu qua một vết thương ở da, vết mổ, hoặc ở phụ nữ đang có kinh dùng băng vệ sinh đút trong âm đạo hoặc dùng cốc hứng kinh.
4. Chẩn đoán hội chứng sốc độc tố
Khi bác sĩ nghi ngờ hội chứng sốc độc tố, bệnh nhân sẽ được chỉ định truyền dịch và truyền kháng sinh đường tĩnh mạch càng sớm càng tốt. Để khẳng định chẩn đoán, bác sĩ cần lấy mẫu ở các vị trí nhiễm trùng như ở trên da, mũi, âm đạo, máu để tìm vi khuẩn gây bệnh. Các xét nghiệm khác như chức năng thận, chức năng gan, siêu âm bụng... để tìm dấu hiệu tổn thương các cơ quan khác.
5. Điều trị hội chứng sốc độc tố
TSS không thể điều trị tại nhà, chăm sóc tại bệnh viện là điều phải làm để điều trị sự nhiễm khuẩn tụ cầu vàng và các biến chứng liên quan gây nên bởi TSS (ví dụ Sốc). Bệnh nhân TSS thường nằm ở khoa hồi sức cấp cứu trong một vài ngày, được điều trị kháng sinh đường tĩnh mạch, truyền dịch, theo dõi huyết áp, nhịp thở và dấu hiệu tổn thương cơ quan khác.
6. Phòng ngừa hội chứng sốc độc tố như thế nào?
TSS có thể được ngăn ngừa bằng cách giữ sạch sẽ tất cả các vết phỏng, vết thương, các vết trầy xước hoặc vết cắn bởi thú hoặc côn trùng.
Phụ nữ dùng băng vệ sinh đút trong âm đạo, cốc hứng kinh, màng chắn ngừa thai, miếng chắn cổ tử cung có thể ngăn ngừa TSS bằng cách:
- Làm đúng theo các chỉ dẫn ghi trong tờ chỉ dẫn trong gói sản phẩm
- Rửa tay bằng xà phòng trước khi đút hoặc lấy băng vệ sinh trong âm đạo ra,
- Thay băng vệ sinh đút trong âm đạo ít nhất mỗi 8 tiếng, hoặc chỉ dùng băng vệ sinh đút trong âm đạo một thời gian ngắn trong ngày.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
