Hội chứng ruột kích thích IBS là một tình trạng rối loạn tiêu hóa phổ biến, thường xuyên tái phát gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Tuy nhiên do các triệu chứng không rõ ràng nên bệnh thường khó phát hiện nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời và đúng cách.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Bác sĩ Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng
1. Hội chứng ruột kích thích IBS là gì?
Không gây viêm loét tại ruột, không kèm theo các rối loạn cấu trúc cũng như sinh hóa, hội chứng ruột kích thích (hay còn gọi là bệnh đại tràng co thắt, hội chứng đại tràng kích thích…) chỉ đơn giản là tình trạng rối loạn chức năng của ruột.
Tuy nhiên, cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh bị ảnh hưởng khá nhiều dù bệnh không đe dọa tính mạng.
2. Bệnh có nguy hiểm không?
Trên thế giới, hội chứng ruột kích thích là một bệnh lý khá phổ biến. Một số thống kê cho thấy căn bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 15-20% dân số. Tuy nhiên, con số thực tế còn cao hơn nhiều do chỉ 30% người bệnh đi khám.
Trong đó, nữ giới có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2-3 lần so với nam giới và bệnh thường xuất hiện ở người trẻ tuổi, thường dưới 45 tuổi.
Tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, đau quặn bụng…là những triệu chứng điển hình của hội chứng ruột kích thích IBS gây ra nhiều khó chịu, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Ngoài ra, một số biến chứng nguy hiểm như trĩ, viêm đại tràng mãn tính hay thậm chí là ung thư đại trực tràng sẽ xảy ra nếu bệnh không được điều trị đúng cách, tái đi tái lại nhiều lần.
Nếu người bệnh kiêng khem quá nhiều loại thức ăn, cơ thể sẽ không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết dẫn đến tình trạng suy nhược, mệt mỏi. Hơn nữa, bệnh viêm đại tràng co thắt nếu không được điều trị triệt để thường khiến người bệnh dễ rơi vào trạng thái tâm lý tiêu cực như chán nản, thậm chí là trầm cảm.
3. Vì sao bệnh dễ tái phát?
Mặc dù lành tính nhưng hội chứng ruột kích thích IBS lại có đặc điểm dễ tái phát là do:
3.1 Khó chẩn đoán xác định bệnh
Bệnh gây ra các triệu chứng rất khác nhau ở mỗi người. Hơn nữa, tình trạng bệnh còn diễn biến thất thường theo thời gian trên một bệnh nhân.
Khi khám bệnh, một số người bệnh dù có triệu chứng khó chịu nhưng lại không phát hiện được bất kỳ tổn thương thực thể nào: không sút cân, kết quả siêu âm bụng, xét nghiệm bình thường, niêm mạc đại tràng bình thường, kiểm tra phân thấy không có thay đổi rõ rệt…
Do đó, nếu không được chẩn đoán, điều trị đúng cách và kịp thời thì bệnh rất dễ tái phát do khó phát hiện.
3.2 Chỉ tập trung điều trị triệu chứng
Vì người bệnh thường chỉ chú trọng chữa “phần ngọn” – tức các triệu chứng của bệnh nên hội chứng ruột kích thích IBS cứ tái đi tái lại liên tục, khó điều trị dứt điểm.
Thay vì điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh, người bệnh thường chỉ sử dụng các loại thuốc khi có triệu chứng như thuốc chống co thắt, thuốc giảm đau khi đau bụng, thuốc cầm tiêu chảy khi đi ngoài hoặc thuốc nhuận tràng khi táo bón.
3.3 Không thể kiểm soát hoàn toàn nguyên nhân gây bệnh
Các yếu tố tăng nguy cơ gây bệnh thường khó kiểm soát và loại bỏ hoàn toàn. Chính vì vậy, việc điều trị dứt điểm cho người bệnh dù đã nắm rõ nguyên nhân vẫn gặp nhiều khó khăn.
3.3.1 Do thực phẩm nạp vào cơ thể:
Mặc dù mối liên hệ giữa hội chứng ruột kích thích và tình trạng dị ứng hoặc khó dung nạp thực phẩm chưa được chứng minh rõ ràng nhưng nhiều người lại cảm thấy các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn sau khi ăn một số loại thức ăn nhất định.
Cụ thể, nhiều người mắc bệnh viêm đại tràng co thắt sau khi ăn các loại thức ăn khó tiêu hóa hoặc dễ sinh hơi như sữa, pho mát, đồ chiên rán, socola, rượu bia, bắp cải, bông cải, đậu, cua, cá, thức uống có ga, cá, mỡ, trứng... thường dễ làm tái phát bệnh.
Trong khi đó, chế độ dinh dưỡng của mỗi người cần phải có đầy đủ những loại thực phẩm trên. Nếu không bổ sung, cơ thể sẽ thiếu chất dẫn đến các triệu chứng như xanh xao, mệt mỏi và ốm yếu.
3.3.2 Do các yếu tố thần kinh trung ương:
Một số nguyên nhân gây bệnh khác bao gồm căng thẳng thần kinh, mệt mỏi, mất ngủ kéo dài…
Do não bộ bị căng thẳng khiến đường ruột bị tác động gây rối loạn nhu động ruột. Từ đó, các cơn đau co thắt mạnh sẽ xuất hiện làm lợi khuẩn trong ruột bị tiêu diệt dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh trong đường tiêu hóa. Kết quả là tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài xảy ra.
Những rối loạn về tinh thần, tâm lý ngày nay là điều khó tránh khỏi trong đời sống xã hội khiến bệnh khó điều trị dứt điểm và dễ tái phát.
3.3.3 Do nội tiết tố:
So với nam giới, phụ nữ có nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích IBS cao gấp 2-3 lần.
Nội tiết tố thay đổi được các nhà nghiên cứu cho rằng là yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ mắc hội chứng này cao hơn. Nhiều phụ nữ đã cảm nhận rõ rệt các dấu hiệu, triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn trước, trong hoặc sau kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, bệnh rất dễ tái phát do kỳ kinh nguyệt của phụ nữ xuất hiện đều đặn mỗi tháng.
Dù lành tính và không đe dọa tính mạng nhưng hội chứng ruột kích thích IBS gần như không có khả năng chữa khỏi hoàn toàn. Các phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu tập trung làm giảm các triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón…giúp mang lại cảm giác thoải mái hơn cho người bệnh.
Để giảm nhẹ triệu chứng của bệnh, người bệnh nên điều chỉnh chế độ ăn lành mạnh hơn, giảm tiêu thụ thực phẩm khó dung nạp, tăng cường vận động và tránh căng thẳng thần kinh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
