Bài viết được viết bởi Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Hội chứng loét trực tràng đơn độc là một rối loạn hiếm gặp liên quan đến triệu chứng khó chịu khi đi vệ sinh, cảm giác đi ngoài không hết, và đôi khi có máu và chất nhầy qua trực tràng. Có thể là do thương tổn thiếu máu tại chỗ của niêm mạc đầu xa trực tràng Chẩn đoán dựa vào lâm sàng xác định bằng soi đại tràng sigma và sinh thiết.
1. Những ai thường mắc phải hội chứng loét trực tràng đơn độc?
Theo các chuyên gia, tình trạng sức khỏe này có thể ảnh hưởng mọi người trong mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.
1.1 Triệu chứng và dấu hiệu
Bệnh nhân bị khó chịu trong khi đại tiện, cảm giác đại tiện không hết hoặc đầy trong tiểu khung, và thỉnh thoảng có nhầy và máu trong phân.
Hội chứng này được đặt tên chưa sát vì những tổn thương liên quan có thể xuất hiện đơn độc hoặc nhiều tổn thương (không phải đơn độc) và có thể bị loét hoặc không loét; chúng bao gồm ban đỏ niêm mạc đến loét đến tổn thương dạng khối nhỏ Các vết thương thường nằm ở thành trước trực tràng trong vòng 10 đến 15 cm tính từ rìa hậu môn.
Một số dấu hiệu đáng chú ý của hội chứng loét trực tràng đơn độc bao gồm:
- Táo bón
- Chảy máu trực tràng
- Căng trực tràng khi đi tiêu
- Đau hoặc cảm thấy căng đầy vùng chậu
- Cảm giác đi tiêu không hết
- Tiêu phân nhầy
- Tiêu không tự chủ
- Đau trực tràng
Tuy nhiên, một số trường hợp có thể không có triệu chứng gì.
2. Chẩn đoán Hội chứng loét trực tràng đơn độc bằng cách nào?
Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng những thông tin thu thập được từ việc:
- Nội soi đại tràng sigma hoặc nội soi đại trực tràng (tức nội soi toàn bộ khung đại tràng). Khi làm xét nghiệm này, bác sĩ sẽ chèn một ống mềm được trang bị kính vào trực tràng để kiểm tra trực tràng và một phần đại tràng. Nếu phát hiện có tổn thương, bác sĩ có thể lấy mẫu mô (sinh thiết) để xét nghiệm;
- Siêu âm. Kỹ thuật hình ảnh này sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh. Bác sĩ có thể đề nghị siêu âm để phân biệt hội chứng loét trực tràng đơn độc với các tình trạng khác;
- Xét nghiệm hình ảnh: Bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp đại tràng cản quang. Xét nghiệm này cho phép bác sĩ quan sát trực tràng. Khi làm thủ thuật này, bác sĩ chèn một miếng mềm làm bằng barium vào trực tràng, sau đó miếng barium sẽ được thải khi bạn đi tiêu. Bác sĩ sẽ soi miếng barium trên tia X và đưa ra kết quả;
- Chụp cộng hưởng từ: Xét nghiệm này được thực hiện trên một máy chụp cộng hưởng từ (MRI) và cung cấp một hình ảnh 3 chiều của trực tràng.
3. Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của hội chứng loét trực tràng đơn độc?
Các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây có thể giúp bạn đối phó với hội chứng loét trực tràng đơn độc:
- Tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn uống. Chất xơ tăng khối cho phân và khối lớn sẽ giúp đẩy chất thải trong ruột ra dễ dàng với cử động ruột. Cố gắng ăn ít nhất 20 đến 35g chất xơ mỗi ngày. Nhãn dinh dưỡng trên bao bì thực phẩm liệt kê lượng chất xơ trong khẩu phần ăn. Các nguồn tốt có chất xơ là rau củ quả và ngũ cốc nguyên hạt. Ăn trái cây và rau còn vỏ và ăn toàn bộ trái cây và rau thay vì uống nước ép;
- Thử thuốc nhuận tràng và thuốc làm mềm phân. Một số thuốc nhuận tràng sẽ giúp hấp thụ nước trong ruột và làm cho các phân cứng hơn, giúp kích hoạt ruột co bóp và đẩy phân. Tuy nhiên, bạn nên uống thuốc với nhiều nước nếu không có thể gây tắc nghẽn. Thuốc giúp trộn nước vào phân và làm cho bạn dễ đi tiêu hơn;
- Uống nước suốt cả ngày. Uống đủ nước và các dịch khác giúp giữ cho cử động ruột của bạn mềm mại và dễ đi tiêu. Bạn có thể thêm nước chanh vào nước cho dễ uống hoặc thử các loại đồ uống không chứa cacbon và không chứa caffeine khác. Nước ép mận có thể hữu ích vì nó có tác dụng nhuận tràng tự nhiên.
4. Những phương pháp nào dùng để điều trị hội chứng loét trực tràng đơn độc?
Bác sĩ sẽ điều trị hội chứng loét trực tràng đơn độc phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Những người có dấu hiệu và triệu chứng nhẹ có thể cảm thấy dễ chịu khi thay đổi lối sống, trong khi những người có các dấu hiệu và triệu chứng nặng hơn có thể cần phải điều trị.
Bạn có thể thực hiện các cách sau:
- Thay đổi lối sống: thay đổi chế độ ăn uống, bao gồm việc tăng chất xơ trong chế độ ăn uống của bạn;
- Liệu pháp hành vi để ngăn ngừa căng thẳng trong lúc đi tiêu: giúp bạn học cách thư giãn cơ bắp vùng chậu khi đi tiêu;
- Phản hồi sinh học: một chuyên gia sẽ dạy bạn kiểm soát các phản ứng cơ thể không tự chủ như siết chặt hậu môn hoặc cơ sàn chậu trong quá trình đi tiêu. Phản hồi sinh học có thể giúp bạn làm quen sự căng cơ và kiểm soát nó;
- Thuốc: một số phương pháp điều trị như steroid bôi tại chỗ, sulfasalazine và botulinum toxin (Botox®) có thể giúp làm giảm các triệu chứng loét trực tràng. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị này không hiệu quả đối với tất cả mọi người và một số vẫn được coi là thử nghiệm;
- Phẫu thuật: bạn có thể phải thực hiện phẫu thuật sa trực tràng, cố định trực tràng, cắt bỏ trực tràng... Phẫu thuật cắt bỏ trực tràng có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn có dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
Hội chứng loét trực tràng đơn độc có thể có nhiều hơn một vết loét ở trực tràng, gây căng và chảy máu trực tràng. Bệnh có thể cải thiện bằng thay đổi lối sống như ăn nhiều chất xơ và uống nhiều nước. Một vài trường hợp cần đến phẫu thuật khi triệu chứng nặng không cải thiện. Nếu bạn có các triệu chứng của loét trực tràng, hãy liên hệ với bác sĩ để được khám và điều trị hiệu quả nhất.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ uy tín được nhiều bệnh nhân tin cậy trong thực hiện kỹ thuật chẩn đoán và điều trị các bệnh lý viêm ruột mãn tính, loét đại tràng trực tràng, hội chứng loét trực tràng đơn độc...Cùng với đó, tại Bệnh viện Vinmec, việc thực hiện chẩn đoán thông qua nội soi tiêu hóa với máy nội soi Olympus CV 190, với chức năng NBI (Narrow Banding Imaging - nội soi với dải tần ánh sáng hẹp) cho kết quả hình ảnh phân tích bệnh lý niêm mạc rõ nét hơn so với nội soi thông thường, phát hiện các tổn thương viêm loét ở đường tiêu hóa. Bệnh viện Vinmec với cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm tận lực trong khám chữa bệnh, khách hàng có thể yên tâm với dịch vụ nội soi tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
