Hình thái tinh trùng hay kích thước cũng như hình dạng của tinh trùng là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng sức khỏe sinh sản ở nam giới. Hình thái tinh trùng sẽ được quan sát dưới sự phóng đại của kính hiển vi, đồng thời trong quá trình quan sát có thể phát hiện tinh trùng bất thường một cách rõ ràng.
1. Đặc điểm nhận biết hình thái tinh trùng bất thường
Tinh trùng khỏe mạnh đạt chất lượng thường có hình dạng đầu hình bầu dục và đuôi dài. Còn tinh trùng bất thường hay tinh trùng khuyết tật sẽ có hình thái sẽ bị biến đổi. Vậy, tinh trùng khuyết tật là gì ?
Tinh trùng khuyết tật hay tinh trùng bất thường được hiểu là tinh trùng bị khiếm khuyết phần đầu hoặc phần đuôi chẳng hạn như: đầu to hoặc méo mó hoặc đuôi cong hoặc đuôi kép: tinh trùng có nhiều đầu/đuôi hoặc có những hình dạng bất thường như đầu quá to hoặc không tròn... Những khiếm khuyết này có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận cũng như xâm nhập vào trứng của tinh trùng.
Thông thường khi soi mẫu tịch dịch dưới kính hiển vi, số lượng tinh trùng bình thường chiếm tỷ lệ thấp hơn từ 4% tới 10%. Điều này chứng tỏ phần lớn tinh trùng không có hình thái hoàn hảo khi được quan sát dưới kính hiển vi.
2. Nguyên nhân gây ảnh hưởng đến hình thái tinh trùng
Có không ít nguyên nhân làm ảnh hưởng đến hình thái tinh trùng:
- Ảnh hưởng gốc tự do: tinh trùng bị ảnh hưởng từ điện từ của gốc tự do khiến tỷ lệ tinh trùng bất thường tăng cao làm ảnh hưởng đến chất lượng và quá trình sinh sản ở nam giới.
- Lứa tuổi ảnh hưởng đến hình thái tinh trùng: khi tuổi càng cao chất lượng tinh trùng cũng có xu hướng suy giảm. Do vậy, tuổi tác cao là một trong những nguyên nhân chính dẫn tinh trùng khuyết tật đặc biệt là sau tuổi tứ tuần nguy cơ dị tật tinh trùng tăng cao. Đồng thời các bệnh lý khi tuổi cao cũng có nguy cơ đe dọa lớn đến chất lượng tinh trùng và khả năng thụ thai hơn tuổi dưới 40.
- Môi trường sống không lành mạnh: môi trường chứa nhiều chất độc hại sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Bên cạnh sự suy yếu của sức khỏe, tinh trùng cũng bị đe dọa và tăng cao nguy cơ suy giảm cả về số lượng và chất lượng tinh trùng đồng thời tăng khả năng xuất hiện hình thái tinh trùng khiếm khuyết - là một trong những yếu tố nguy cơ gây tăng tỷ lệ vô sinh nam.
- Cơ thể không được bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết: thiếu chất cũng là vấn đề nghiêm trọng khiến cho chất lượng tinh trùng bị suy giảm và tăng tỷ lệ tinh trùng khuyết tật.
- Những lối sống không lành mạnh: nam giới thường phải đi tiếp khách nên khó tránh việc sử dụng các chất kích thích như bia, rượu, cà phê, thuốc lá.... Đây là những nguyên nhân vô hình nhưng tác hại mang đến cho sức khỏe và tinh trùng vô cùng lớn.
3. Cải thiện tinh trùng bất thường
Chất lượng tinh trùng có thể cải thiện tốt lên hay không còn phụ thuộc vào cách khắc phục những thói quen xấu và phác đồ điều trị của mỗi người. Đầu tiên, ý thức phòng tránh và giữ lối sống lành mạnh có vai trò quan trọng mà tất cả nam giới cần thực hiện.
Một số phương pháp giúp cải thiện chất lượng tinh trùng cũng như giảm thiểu sự xuất hiện tinh trùng khuyết tật:
- Xây dựng thực đơn giàu dinh dưỡng để cơ thể có đủ năng lượng cho lao động học tập: bổ sung các thực phẩm giàu protein (thịt, cá, trứng, sữa...) ăn nhiều rau xanh, sử dụng những thực phẩm chứa hàm lượng vi chất cao (Zn, Mg, Ca, Fe...), vitamin C nâng cao sức đề kháng, acid folic.
- Từ bỏ những thói quen sinh hoạt không lành mạnh: không lạm dụng bia rượu hoặc đồ uống chứa cồn không hút thuốc là hoặc hạn chế số lần hút mỗi ngày
- Xây dựng bài tập luyện thể dục phù hợp với cơ thể để nâng cao sức khỏe đồng thời giúp các cơ quan của cơ thể hoạt động tốt hơn.
- Có lối sống tình dục điều độ và đúng cách sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh lây lan qua đường tình dục.
4. Ý nghĩa của việc đánh giá hình thái tinh trùng bất thường
Đánh giá hình thái tinh trùng bất thường có vai trò quan trọng đối với sức khỏe sinh sản ở nam giới. Khi thực hiện đánh giá phân tích mẫu tinh dịch, đồng thời kết quả sẽ thông báo cho nam giới một số thông tin sau:
- Số lượng tinh dịch nhiều hay ít
- Tổng số cá thể tinh trùng trên đơn vị thể tích tinh dịch
- Mật độ tinh trùng xuất hiện cao hay thấp
- Khả năng sống sót của tinh trùng
- Khả năng về tốc độ di chuyển của tinh trùng
Do hình thái tinh trùng bất thường luôn xuất hiện dù ở cơ thể khỏe mạnh nên đây không phải là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến việc mắc vô sinh ở nam giới. Nhưng nó sẽ là yếu tố làm cho khả năng thụ thai giảm hoặc cần một quá trình với khoảng thời gian dài để có thể thụ tinh nếu tinh trùng yếu hoặc khuyết tật. Hơn thế nữa tinh trùng khuyết tật mang mã gen không hoàn chỉnh có thể trở thành nguyên nhân dẫn đến con sinh ra bị khuyết thiếu không hoàn chỉnh. Hoặc trong trường hợp, nếu bạn và đối tác của bạn không thể thụ thai thông qua quan hệ tình dục, thì bạn có thể nói chuyện với bác sĩ để tìm hiểu thêm và có thể lựa chọn công nghệ hỗ trợ sinh sản phù hợp, chẳng hạn như thụ tinh trong ống nghiệm...
Nếu vợ chồng bạn đang có kế hoạch mang thai, cần tìm hiểu về sức khỏe tinh trùng. Việc đánh giá xem tinh trùng có khỏe mạnh hay không sẽ giúp các cặp đôi có biện pháp nâng cao chất lượng tinh trùng nhằm tăng khả năng thụ thai.
Bên cạnh đó để khám và điều trị các vấn đề về tinh trùng, bệnh nhân có thể đến trực tiếp Chuyên khoa Nam khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề. Việc điều trị sớm luôn mang lại kết quả tốt, tiết kiệm chi phí và hạn chế tối đa những hưởng về sau.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: mayoclinic.org
