Lượng đường trong máu luôn được giữ ở mức ổn định với chế độ ăn uống, sinh hoạt đều đặn và không có sự thay đổi nào quá đột ngột. Tuy nhiên, do một nguyên nhân nào đó dẫn đến hạ đường huyết đột ngột có thể kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là hôn mê và thậm chí tử vong.
1.Hạ đường huyết là gì?
Lượng đường trong máu con người luôn được duy trì ở mức từ 4 - 7 mmol/L. Khi hạ đường huyết xuống dưới 4 mmol/L thì các dấu hiệu của việc thiếu hụt đường sẽ xuất hiện. Nếu không được xử trí kịp thời thì mức độ hạ đường huyết ngày càng tăng và gây nguy hiểm đến sức khỏe của người bệnh.
2. Nguyên nhân gây hạ đường huyết đột ngột
Nguyên nhân gây hạ đường huyết trên bệnh nhân đái tháo đường
- Không tuân thủ điều trị, dùng thuốc quá liều của bác sĩ hoặc tự ý thêm thuốc, đặc biệt là quá liều insulin.
- Giai đoạn đầu khi điều trị đái tháo đường, mức đường máu chưa ổn định.
- Bệnh nhân nhịn ăn quá mức, hoạt động thể lực quá sức
- Bệnh tiểu đường kèm theo bệnh suy thận, bệnh tim mạch (dùng thuốc chẹn bêta và giãn mạch vành).
Nguyên nhân gây hạ đường huyết ở người không bị đái tháo đường
- Cơ thể tiết ra nhiều insulin (do tăng sản, u tế bào bêta đảo tụy) hoặc xuất hiện u ngoài tụy tạng.
- Bệnh nhân nhịn ăn quá mức, suy dinh dưỡng, nghiện rượu...
- Hạ đường huyết trên bệnh nhân mắc các bệnh lý nội tiết như bệnh ở tuyến thượng thận.
- Bất thường về chuyển hoá trong cơ thể.
- Hạ đường huyết đột ngột do lạm dụng insulin để tự tử.
3. Hạ đường huyết có nguy hiểm không?
Theo các bác sĩ, biến chứng hạ đường huyết đột ngột nguy hiểm hơn rất nhiều so với tăng đường huyết, nhất là đối với bệnh nhân đái tháo đường. Đặc biệt, nếu hạ đường huyết xảy ra ban đêm, ở người già, nếu không phát hiện được để xử trí ngay thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Có hai yếu tố giải đáp thắc mắc hạ đường huyết có nguy hiểm không:
- Não bộ con người chỉ sử dụng duy nhất nguồn năng lượng do đường glucose tạo ra. Do đó, khi hạ đường huyết sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh, ảnh hưởng tri giác và gây tổn thương đến não bộ.
- Hạ đường huyết còn có thể gây hôn mê, co giật. Đây là các yếu tố làm tăng nguy có tổn thương đến sức khỏe, gián tiếp ảnh hưởng đến người bệnh và thậm chí có thể gây tử vong.
Với người cao tuổi và bệnh nhân đái tháo đường, các biểu hiện của hạ đường huyết đột ngột thường không rõ, người bệnh khó nhận ra bản thân bị hạ đường huyết và không thể xử lý kịp thời. Do đó, việc nhận biết các dấu hiệu sớm để điều trị, xử trí kịp thời khi mức đường máu bắt đầu giảm giúp hạn chế nguy cơ tổn thương não bộ, giảm sự nguy hiểm của hạ đường huyết.
4. Những dấu hiệu của hạ đường huyết
Những dấu hiệu hạ đường huyết mức độ nhẹ
- Bệnh nhân cảm thấy đói cồn cào, xót ruột, đau bụng...
- Toàn thân vã mồ hôi, xuất hiện cảm giác mệt mỏi.
- Người bệnh thấy cơ thể yếu hơn bình thường, hoạt động trí tuệ giảm sút, lú lẫn, thay đổi tính tình, dễ bị kích động. Đôi khi, cảm giác dị cảm, tê bì tay chân xuất hiện, nhìn một hoá hai...
Những trường hợp hạ đường huyết mức độ nặng
- Các dấu hiệu suy giảm thần kinh như lú lẫn cấp tính, kích động mạnh, có dấu hiệu liệt nửa người (giả đột quỵ) hoặc dấu hiệu thần kinh khu trú.
- Xuất hiện các cơn co giật, có thể liên tục hoặc ngắt quãng.
- Rối loạn ý thức nặng, thậm chí hôn mê sâu.
- Bệnh nhân có thể kèm theo tình trạng vật vã, có những dấu hiệu đặc biệt như tăng trương lực cơ toàn thân.
- Bệnh có thể tiến triển thành hôn mê kéo dài (phù não) hoặc di chứng tinh thần kinh vĩnh viễn (bệnh não sau cơn hạ đường huyết).
5. Xử trí hạ đường huyết đột ngột
Khi bệnh nhân thấy xuất hiện các dấu hiệu hạ đường huyết phải nhanh chóng ăn một số thực phẩm chứa đường như bánh kẹo hoặc uống một cốc nước đường (200ml), sau đó nằm nghỉ ngơi yên tĩnh, kiểm tra đường huyết lại sau 15 phút, nếu vẫn còn thấp thì lặp lại việc ăn tương tự đến khi đường máu trên 4 mmol/L. Sau đó, khi bệnh nhân tỉnh táo trở lại thì nên ăn đầy đủ chất dinh dưỡng.
Đặc biệt, ở người bệnh đái tháo đường có các dấu hiệu của hạ đường huyết đột ngột thì cần sử dụng dung dịch glucose ưu trương 30% ngay từ khi có nghi ngờ, nhất là sau khi bệnh nhân sử dụng thuốc kiểm soát đường (insulin hoặc thuốc uống). Liều lượng sử dụng không quá 60ml, sau đó duy trì nhỏ giọt bằng dung dịch glucose 10-15%. Truyền glucose cũng là test chẩn đoán có giá trị lớn, các dấu hiệu hạ đường sẽ biến mất. Tiến triển của hạ đường huyết phụ thuộc rất nhiều vào việc có điều trị kịp thời hay không.
6. Dự phòng hạ đường huyết như thế nào?
- Tuân thủ điều trị: Dùng thuốc theo chỉ định, đúng liều, đúng thời gian, không tự ý tăng liều hoặc thêm thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ
- Ăn đầy đủ, đúng bữa là khi bệnh nhân đang điều trị bằng insulin.
- Nên kiểm tra đường huyết thường xuyên để điều chỉnh thuốc điều trị đái tháo đường
- Không hoạt động thể lực quá mức, nếu cần nên gặp bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
- Không uống rượu bia.
- Luôn mang theo bên mình vài viên glucose nếu đang điều trị đái tháo đường.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
